4 Seriatie oefeningen voor kinderen

Breng deze seriatie oefeningen voor kinderen in de praktijk en stimuleer het leren van vroege rekenvaardigheden. Blijf lezen!

Beoordeeld en goedgekeurd door de docent Samanta Ruiz.

Geschreven door Samanta Ruiz

Laatste update: 22 december, 2022

Leren scheiden per groep of in een bepaalde volgorde ordenen is een vaardigheid die verworven wordt zodra relaties tussen voorwerpen gelegd kunnen worden. En om dit leren te bereiken zijn seriatie oefeningen voor kinderen de meest geschikte activiteiten.

Wat is een serie?

Een serie (Spaanse link) is een groep voorwerpen die geconstrueerd wordt volgens de toepassing van bepaalde criteria. Er zijn verschillende soorten reeksen, maar ze kunnen allemaal gecombineerd worden. Dit zijn de volgende:

• Kwalitatief: reeks voorwerpen die dezelfde kwaliteit bevatten (kleur, textuur, vorm).
• Kwantitatief: de ordening geschiedt volgens een bepaalde grootheid (breedte, lengte, gewicht).
• Gemengd: de reeks wordt opgebouwd op basis van kwaliteit en kwantiteit.
• Prenumeriek: deze reeksen ordenen getallen, maar niet in wiskundige zin.

Seriatie oefeningen voor kinderen naar hun leeftijd

Om kinderen te leren series te bouwen, moet je bedenken dat je, afhankelijk van hun leeftijd, verschillende soorten oefeningen kunt plannen. Bovendien moet je bedenken dat de rol van de volwassene, ouder of leraar, erin bestaat te begeleiden en te motiveren. Omdat het een visuele activiteit is, is het kind namelijk in staat zijn fouten gemakkelijk te zien en ze op te lossen.

1. Activiteiten voor de jongste kinderen

In de vroege kinderjaren en tot ongeveer 2 jaar moeten de voorgestelde oefeningen heel eenvoudig zijn en op een enkel criterium gebaseerd zijn.

Laat het kind bijvoorbeeld een grote bal en een kleine bal zien, laat ze ermee manipuleren en stel dan gerichte vragen: Welke is de grootste? En de kleinste?

Rond de leeftijd van twee jaar kun je verschillende ballen van twee verschillende maten aanbieden en het kind vragen te beginnen met een grote, dan een kleine, een grote, een kleine, enzovoort. Na het eerste voorbeeld zal het zelfstandig verder kunnen gaan!

2. Sorteeroefeningen voor 3-jarige kinderen

Voor deze leeftijdsgroep is het het meest geschikt om te werken aan eenvoudige en korte reeksen, waarbij 2 of 3 voorwerpen gebruikt worden en gesorteerd wordt volgens een enkele eigenschap, die kleur of grootte kan zijn.

Wat heb je nodig om het te kunnen doen?

• Plastic flessendoppen van 2 kleuren
• Een vel wit papier
• Lijm

Wat houdt het proces in?

1. Teken een rechte lijn op het witte vel.
2. Lijm dan de eerste dopjes in een reeks aan elkaar. Bijvoorbeeld: blauw, geel, blauw, geel.
3. Vraag de kinderen vervolgens dit voort te zetten.

Je kunt het ook doen met blokken van verschillende grootte en het criterium van de reeks de grootte laten zijn: groot, klein, groot, klein.

3. Activiteiten voor 4-jarigen

Nu kun je nog wat andere kwaliteit toevoegen en het aantal elementen vergroten, om de moeilijkheidsgraad van de reeks te verhogen.

Wat heb je nodig om het te kunnen doen?

• Zwarte stift
• Gekleurde potloden
• Een vel wit papier

Wat houdt het proces in?

1. Teken allereerst een rij appels op het vel.
2. Vraag de kinderen dan ze te schilderen volgens het volgende patroon: rood, geel, groen, rood, geel, groen, rood, geel, groen.

Ook hier kun je de grootte combineren en appels van verschillende grootte tekenen om een complexere reeks te maken. Kleine gele appel, middelgrote rode appel, en grote groene appel.

4. Seriatie oefeningen: werken aan reeksen met kinderen vanaf 5  jaar

Op deze leeftijd kunnen we de procedure omkeren en de kinderen vragen om zelf een reeks te maken met alledaagse voorwerpen. Bijvoorbeeld dozen, bakjes, schroeven, moeren, of wat ze maar bij de hand hebben.

De oefening bestaat eruit de kinderen eerst de reeks te laten bouwen en dan uit te leggen welke criteria ze gebruikten om die volgorde te bepalen.

Een andere heel effectieve manier om aan deze vaardigheid te werken zonder enig element te gebruiken is de kinderen zelf een reeks te laten bouwen.

Activiteit # 1

1. Kies de kortste en de langste leerling uit de groep.
2. Voeg er een derde aan toe en vraag de rest van de kinderen een reeks naar grootte te vormen, van de kortste naar de langste, van links naar rechts.
3. Vraag ze dan de reeks te veranderen (van de langste naar de kortste).
4. Vervolgens moet je hen vragen deze reeks verder op te bouwen met alle kinderen in de groep: lang, middel, kort, lang, middel, kort.
5. Tot slot moeten er kinderen aan de rij toegevoegd worden, zodat ze elkaar volgens de criteria kunnen afwisselen. Zo leren ze begrijpen hoe ze de volgorde van de reeks moeten aanhouden.

Activiteit # 2

Een heel doeltreffende oefening om het onderwerp reeksen te begrijpen is te leren ze te vergelijken. Houd daarvoor de volgende stappen in gedachten:

1. Verdeel allereerst de groep kinderen in twee teams.
2. Vraag elk team een reeks te maken met wat ze maar bij de hand hebben: blokken, plastic flessen, tekeningen, speelgoed, of potloden. Ze krijgen alle vrijheid om de elementen en de te volgen criteria te kiezen.
3. Als ze klaar zijn, moet elk team de reeks van het andere team observeren en uitleggen welke criteria gekozen werden om de elementen te ordenen.

Wat is het nut van seriatie oefeningen voor kinderen?

De voorgestelde oefeningen volgen de door Piaget voorgestelde logica. Deze wijst erop dat kinderen seriatie leren in verschillende ontwikkelingsstadia, van de sensomotorische periode (vroege levensjaren) tot de periode van concrete bewerkingen (7- 8 jaar).

In deze spanwijdte worden de volgende vaardigheden verworven:

• Herkenning van de verschillen tussen voorwerpen (twee of meer).
• Sorteren van voorwerpen (Spaanse link) volgens een gemeenschappelijk criterium (kleur, vorm, grootte).
• Nieuwe voorwerpen toevoegen aan een reeds opgebouwde reeks.
• Overeenstemming tussen twee reeksen.

Dit vermogen om reeksen te construeren en te begrijpen is van groot belang. Het is namelijk de basis voor de verwerving van complexere kennis. Of het nu gaat om het begrijpen van getallen of het uitvoeren van wiskundige bewerkingen.

Waar wacht je nog op om aan de slag te gaan?