Waarom je kind geen bevelen opvolgt en wat te doen

Als je kind geen bevelen opvolgt, heeft het misschien meer liefde, begrip en begeleiding nodig of een andere opvoedingsstijl. Ontdek vandaag meer over dit onderwerp.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Elena Sanz Martín.

Laatste update: 30 april, 2024

Ouders zijn verantwoordelijk voor het welzijn van hun kinderen. Ze moeten hen gewoonten en waarden bijbrengen en ervoor zorgen dat hun kinderen een ordelijk en gezond leven leiden. Maar daarvoor moeten hun kleintjes luisteren, opletten en hun aanwijzingen opvolgen. Om dezelfde reden zijn conflicten in huis aan de orde van de dag als een kind geen bevelen opvolgt, ongehoorzaam is of het gezag tart.

Het kan erg frustrerend zijn voor een ouder als een kind aanwijzingen niet opvolgt. Het is echter belangrijk dat we afstand nemen van onze volwassen perceptie en het perspectief van het kind begrijpen.

Vind jij het leuk om gecommandeerd te worden, om je leven door anderen te laten bepalen of om je manier van doen op te leggen? Jij zeker niet, en je kinderen ook niet. De sleutel om ze te laten meewerken is dus niet om blinde gehoorzaamheid na te streven, maar om echt contact met ze te maken. Hier lees je waarom.

Moet je je zorgen maken als je kind geen bevelen opvolgt?

Het feit dat een kind geen bevelen opvolgt, kan worden beschouwd als een positief teken van ontwikkeling. Dit betekent dat ze bezig zijn met het opbouwen van hun eigen identiteit, dat ze zichzelf toestaan om situaties in twijfel te trekken en dat ze geen onderdanige en angstige zuigeling zijn. Deze kleine opstandigheid moet niet als een probleem worden gezien.

Het is echter ook geen goede zaak als een kind de hele tijd systematisch tegendraads en uitdagend is. Dit belemmert de ouder-kind interactie, beschadigt de band en voorkomt dat er belangrijke lessen worden geleerd.

Dus als je je afvraagt op welk punt je je zorgen moet maken, zijn hier een paar tekenen waar je op moet letten:

• Het kind is vijandig, prikkelbaar of agressief.
• Ze tarten voortdurend het gezag en weigeren te gehoorzamen.
• Ze vallen andere mensen lastig, behandelen hen slecht of hebben problemen met klasgenoten, leraren of familieleden.
• Het kind is haatdragend en wraakzuchtig.
• Ze liegen, plegen kleine diefstallen of lopen soms weg van huis.
• Ze accepteren hun fouten niet, geven over het algemeen anderen de schuld en verdragen geen frustratie.

Waarom je kind geen bevelen opvolgt

Of bovenstaand gedrag nu in lichte mate voorkomt of op een hardnekkige en intense manier, er zijn verschillende oorzaken die kunnen verklaren waarom je kind geen bevelen opvolgt. De belangrijkste zijn:

Temperament

Temperament is (Spaanse link) een aangeboren neiging om op een bepaalde manier waar te nemen, te denken, te voelen en te handelen. We worden ermee geboren en het wordt bepaald door de biologie. Daarom hebben sommige kinderen een moeilijk temperament waardoor ze meer negatieve emoties ervaren en opstandiger en prikkelbaarder zijn.

Ontwikkelingsfase

Het is ook belangrijk om rekening te houden met de ontwikkelingsfase van het kind. Rond de leeftijd van twee jaar is het gebruikelijk dat er een fase van opstandigheid tegen volwassenen ontstaat. In deze periode ontdekt het kind zichzelf als een onafhankelijk wezen en wil het zijn individualiteit laten gelden. Daarnaast kunnen ze zich ouder voelen en geen hulp willen ontvangen of bevelen van iemand aannemen.

Daarnaast is het belangrijk om rekening te houden met de cognitieve en emotionele onvolwassenheid van de kindertijd. Impulscontrole is nog niet ontwikkeld en kinderen hebben nog niet de instrumenten om frustratie te verdragen. Daarom kunnen ze irrationeel zijn, emotionele uitbarstingen hebben of prikkelbaar worden in bepaalde situaties.

Psychische stoornissen

Hoewel ongehoorzaamheid en opstandigheid normaal kunnen zijn, is het ook mogelijk dat ze reageren op een externaliserende stoornis. Dit zijn stoornissen die een opvallende en onaangepaste externalisatie inhouden van emoties en interne toestanden die ze niet weten te beheersen. ADHD, oppositioneel-opstandige stoornis of intermitterende explosieve stoornis zijn daar enkele van.

Inadequate opvoedingsstijl

Als ouders overdreven autoritair of te toegeeflijk zijn, als ze niet coherent zijn en vooral als ze niet weten hoe ze emotioneel contact moeten maken met hun kinderen, kunnen dit soort gedragsproblemen de kop opsteken.

Hoe te handelen als je kind geen bevelen opvolgt?

Het goede nieuws is dat geen van de bovenstaande oorzaken een veroordeling impliceert. In alle gevallen is het mogelijk om in te grijpen zodat het gedrag van het kind verbetert en het meer geneigd is om richtlijnen op te volgen. Enkele richtlijnen in dit verband zijn als volgt:

Blijf kalm en geef je kind niet de schuld

Onthoud dat het gedrag van kinderen altijd een behoefte communiceert en dat is wat we moeten ontdekken. Vat het niet persoonlijk op, bestempel het niet als ‘slecht’ of ‘ongehoorzaam’ en probeer je kalmte niet te verliezen. Als je kalm blijft en je emoties onder controle houdt, ben je een geweldig voorbeeld voor het kind.

Geef ze wat vrijheid, controle en beslissingsbevoegdheid

Door te kiezen uit verschillende opties die jij goed vindt, kun je dit bereiken en zal je kind zich gehoord, capabel en betrokken voelen.

Leer ze over hun emoties

Help ze te identificeren hoe ze zich in elke situatie voelen, benoem die gevoelens en ga er op de juiste manier mee om. In plaats van hen uit te schelden voor het uiten van hun boosheid, ergernis of afkeer, valideer hun emoties en leer hen hoe ze zich kunnen ontspannen of hoe ze deze beter kunnen kanaliseren.

Stel gezonde en consequente grenzen

Regels zijn nodig, maar het is belangrijk dat het kind deelneemt aan het vaststellen ervan, ze kent en begrijpt waarom ze bestaan. Het kind moet ook weten wat de consequenties zijn. Het is ook belangrijk dat ouders op dit gebied één front vormen en elkaar niet voortdurend ondermijnen of toegeven, want dan zijn de grenzen niet streng of nuttig.

Richt je op het creëren van een sterke, gezonde band met je kind

Dit is misschien wel het belangrijkste punt. Toon liefde, genegenheid, respect en vertrouwen. Praat met ze, verplaats je in hun schoenen, leg situaties aan ze uit en help ze om zelf na te denken. Op deze manier zullen ze niet het gevoel hebben dat jij je alleen maar aan hen wilt opdringen, maar zullen ze zich juist geleid en begeleid voelen om uit vrije wil de beste beslissingen te nemen.

Professionele hulp kan nodig zijn

Soms kan er sprake zijn van een gedragsstoornis die behandeld moet worden. Cognitieve gedragspsychotherapie is in dit opzicht zeer effectief, dus het raadplegen van een professional kan veel helpen. Zelfs als er geen sprake is van een stoornis, kan een kinderpsycholoog het kind helpen emotionele hulpmiddelen te ontwikkelen en ouders de begeleiding en richtlijnen bieden die ze nodig hebben om een verandering teweeg te brengen.