Invloed van fastfoodproducten op de gezondheid van kinderen
Fastfood is een van de meest verkochte voedingsmiddelen ter wereld, maar ook het meest verslavend. De smaak, de snelheid van bereiden en hoe smakelijk fastfoodproducten kunnen zijn, zijn de kenmerken die ons het meest verleiden.
De wetenschap verzekert ons echter dat er al op jonge leeftijd een verband is met bepaalde ziekten. Daarom gaan we in dit artikel in op de invloed van de populairste fastfoodproducten op de gezondheid van kinderen.
Overmatige consumptie van fastfood kan het dieet van kinderen in gevaar brengen. Hetzij door tekorten, hetzij door overschotten. Welke gevolgen kunnen ze veroorzaken bij kinderen, hoe beïnvloeden ze hun behoeften en hoe kunnen ze worden vervangen door gezondere voedingsmiddelen? Dit zijn enkele van de punten die we in dit artikel zullen behandelen.
Wat zijn fastfoodproducten en hoe beïnvloeden ze de voedingsbehoeften van onze kinderen?
Zoals uitgelegd in een review van het tijdschrift Medical & Clinical Reviews (Engelse link), zijn fastfoodproducten die in korte tijd ‘kant-en-klaar’ kunnen worden opgediend. Deze term en junk food worden synoniem gebruikt, maar er zijn enkele verschillen. Daarom kunnen sommige fastfoodproducten, afhankelijk van hun ingrediënten, worden beschouwd als junkfood. Bijvoorbeeld als de ingrediënten erg calorierijk zijn, te veel suikers, zout, additieven en transvetten bevatten.
Onder de fastfoodproducten die populair zijn bij kinderen vallen onder andere hamburgers, pizza’s, nuggets, gefrituurde kip, frietjes, taco’s, hotdogs, kant-en-klaar gebak, ijs, toetjes, donuts en frisdrank.
Welke invloed heeft fastfood op de voedingsbehoeften van kinderen?
De snelle groei en ontwikkeling van kinderen vereisen een uitgebalanceerd dieet met een juiste verdeling van voedingsstoffen. De Spaanse Vereniging voor Ambulante Kindergeneeskunde (Spaanse link) beveelt aan om de totale dagelijkse hoeveelheid calorieën als volgt te verdelen: 50-60% koolhydraten (slechts 10% geraffineerd), 10-15% eiwit en 30-35% vet (evenwichtig verdeeld tussen dierlijk en plantaardig).
Is fastfood evenwichtig? Laten we eens kijken naar een pizza met extra kaas van 232 gram. Volgens het United States Department of Agriculture (USDA – Engelse link) is dit wat het levert:
- Calorieën: 630 Kcal
- Eiwit: 26 gram
- Vet: 25 gram
- Verzadigd vet: 10 gram
- Koolhydraten: 74 gram
Voor een schoolgaand kind tussen 7 en 12 jaar worden 2000 calorieën per dag aanbevolen. Deze pizza levert 30% van al hun calorieën voor die dag. Van de in te nemen voedingsstoffen bestaat 50% uit eiwitten, bijna 40% uit vetten en 30% uit koolhydraten. Ongetwijfeld zijn deze waarden een overschot, want er moet ook rekening worden gehouden met de rest van de maaltijden.
Leer meer over het effect van fastfoodproducten op de gezondheid van kinderen
Met het oog op het effect van fastfood op de behoeften van kinderen, is het logisch om te denken dat de frequente consumptie ervan hun gezondheid op de korte, middellange en lange termijn beïnvloedt. Laten we eens kijken wat het bewijs aantoont.
Spijsverteringsproblemen
Op de korte termijn kan overmatige consumptie van fastfoodproducten spijsverteringsstoornissen bij kinderen veroorzaken. Deze voedingsmiddelen worden gekenmerkt door een overmaat aan verzadigde vetten en transvetten, wat leidt tot een tragere spijsvertering die gepaard gaat met reflux en brandend maagzuur.
Mogelijke slaapstoornissen
Op de middellange termijn kunnen slaapstoornissen optreden, afhankelijk van de frequentie van de consumptie. Het tijdschrift Volksgezondheid Voeding (Engelse link) de patronen bestudeerd bij kinderen die regelmatig suikerhoudende dranken consumeerden. Ze ontdekten dat de consumptie van frisdrank (minstens één keer per dag) een kortere slaap veroorzaakte. Aan de andere kant hadden degenen die deze dranken één keer per week of nooit dronken een langere en diepere slaap.
Obesitas en overgewicht
Op de middellange termijn behoren obesitas en overgewicht tot de meest gevreesde gevolgen bij de kinderbevolking. Zoals de auteurs van een artikel in BMJ Open stelden, is er een significante relatie tussen fastfoodconsumptie en een hogere body mass index (BMI) bij kinderen en adolescenten.
Bovendien hebben verschillende onderzoeken, geanalyseerd in het tijdschrift Obesity Reviews (Engelse link) in 2019, dat overmatig bezoek aan fastfoodrestaurants ook een risicofactor wordt voor obesitas bij kinderen. Het is belangrijk om te onthouden dat obesitas een startpunt kan zijn voor andere chronische niet-overdraagbare ziekten op volwassen leeftijd, zoals diabetes type-2, een stofwisselingsstoornis of hart- en vaatziekten.
Gedragsproblemen en hyperactiviteit
Het gedrag van kinderen en adolescenten wordt ook veranderd door fastfood. In een onderzoek gepubliceerd in de Journal of Affective Disorders (Engelse link) werd een hoger aantal zelfmoordpogingen vastgesteld bij de onderzochte jongeren die dit soort voedsel consumeerden in vergelijking met degenen die dat niet deden. Vanwege de opzet van het onderzoek is het echter niet mogelijk om een oorzakelijk verband tussen de twee fenomenen vast te stellen.
Tegelijkertijd werd in 2022 in het tijdschrift SAGE Open (Engelse link) een positieve correlatie gerapporteerd tussen de frequentie van fastfoodconsumptie en de ontwikkeling van agressief gedrag bij adolescenten.
Daarnaast werd in een andere studie, gepubliceerd in het European Journal of Clinical Nutrition (Engelse link), iets verrassends geconcludeerd. 33% van de kinderen die in hun vroege jeugd junkfood aten, scoorde hoger dan anderen op de subschaal hyperactiviteit van een oudervragenlijst die op 7-jarige leeftijd werd afgenomen.
Verminderde schoolprestaties
Op de lange termijn zou de frequentie van fastfoodconsumptie ook de schoolprestaties van kinderen kunnen beïnvloeden. Drs. Purtell en Gershoff (Engelse link) ontdekten dat een hoge consumptie van fastfood een negatieve indicator is voor de ontwikkeling van academische vaardigheden. En het is de moeite waard om te vermelden dat hoge innameniveaus verwezen naar de consumptie van hamburgers, pizza’s, gefrituurde kip, taco’s en meer dan 4 keer per week frisdrank.
Astma en allergische aandoeningen
Afhankelijk van de gevoeligheid van het kind kan dit gezondheidsprobleem op korte of middellange termijn optreden. Het tijdschrift Respirologie (Engelse link) maakte in 2018 duidelijk dat de consumptie van hamburgers en de kans op het ontwikkelen van ernstig astma een dosisafhankelijke associatie zou zijn.
Depressie
Zoals vermeld in het tijdschrift Annalen van Voortgezette Kindergeneeskunde (Spaanse link) beïnvloedt depressie bij kinderen en adolescenten de ontwikkeling, academische prestaties en interpersoonlijke relaties. Ook een onderzoek onder adolescenten, gepubliceerd in het tijdschrift Nutrients (Engelse linkI, gaf aan dat een hoge consumptie van ultrazwaar voedsel symptomen kan verhogen die geassocieerd worden met een slechte geestelijke gezondheid.
Hoe je fastfoodproducten kunt aanpassen om ze gezonder te maken
Fastfood wordt gekenmerkt door vette, zoute, calorierijke en voedingsarme ingrediënten. Maar door sommige ingrediënten te vervangen, kunnen we ze veranderen in gezondere bereidingen. Hier volgen enkele tips:
- Hamburgers: je kunt geraffineerd tarwebrood vervangen door volkorenbrood bedekt met sesamzaadjes. Bereid vlees met magere stukken of kip zonder vel, gegrild of gebraden. Linzen- of sojavlees zijn ook goede opties.
- Frietjes: vervang ze door gebakken aardappelen met een beetje rozemarijn en tijm.
- Pizza: bereid het met volkoren pitabrood, kwark, groenten, champignons en natuurlijke tomaten- en uiensaus.
- Vers heel fruit: gebruik ze als dessert bij voorkeur in restaurants en salades als voorgerecht.
- Frisdranken: in plaats daarvan kun je natuurlijke vruchtensappen, thee of koude melk aanbieden.
Moeten kinderen fastfoodproducten helemaal vergeten?
De invloed van de populairste fastfoodproducten op de gezondheid van kinderen is overweldigend. De frequentie van consumptie en het overmatige gebruik van schadelijke ingrediënten hebben de meeste invloed op kinderen. Daarom moeten we alternatieven zoeken om onze kinderen niet volledig te beroven van een smakelijke maaltijd die hen ook nog eens plezier geeft.
Hiervoor kunnen gezonde ingrediënten worden gebruikt om de waarde van vezels, vitaminen, mineralen en heilzame vetten te verhogen. Bijvoorbeeld volkoren meel, magere eiwitten, olijfolie en dressings op yoghurtbasis.
Vergeet ook niet om gezondheids- en voedingseducatie te geven met gezinsmodellen, van boodschappen doen tot het bereiden van gezonde recepten en het bevorderen van goede eetgewoonten.
Tot slot is het niet onredelijk om één keer per maand een fastfoodmaaltijd toe te staan. Maar wel altijd met begeleiding en oriëntatie van wat ze thuis hebben geleerd.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Boyland, E. J., Nolan, S., Kelly, B., Tudur-Smith, C., Jones, A., Halford, J. C., & Robinson, E. (2016). Advertising as a cue to consume: a systematic review and meta-analysis of the effects of acute exposure to unhealthy food and nonalcoholic beverage advertising on intake in children and adults. The American journal of clinical nutrition, 103(2), 519–533. https://doi.org/10.3945/ajcn.115.120022
- Braithwaite, I., Stewart, A. W., Hancox, R. J., Beasley, R., Murphy, R., Mitchell, E. A., ISAAC Phase Three Study Group, & ISAAC Phase Three Study Group (2014). Fast-food consumption and body mass index in children and adolescents: an international cross-sectional study. BMJ open, 4(12), e005813. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2014-005813
- Chaput, Jean-Philippe & Tremblay, Mark & Katzmarzyk, Peter & Fogelholm, Mikael & Hu, Gang & Maher, Carol & Maia, Jose & Olds, Timothy & Onywera, Vincent & Sarmiento, Olga & Standage, Martyn & Tudor-Locke, Catrine & Sampasa-Kanyinga, Hugues & Ferrari, Gerson. (2018). Sleep patterns and sugar-sweetened beverage consumption among children from around the world. Public Health Nutrition. 21. 1-9. 10.1017/S1368980018000976.
- Das, Jagadish. (2015). Fast Food Consumption in Children: A Review. Medical and Clinical Reviews. 1. 1-4. 10.21767/2471-299X.1000001.
- Farrow, C. V., Haycraft, E., & Blissett, J. M. (2015). Teaching our children when to eat: how parental feeding practices inform the development of emotional eating–a longitudinal experimental design. The American journal of clinical nutrition, 101(5), 908–913. https://doi.org/10.3945/ajcn.114.103713
- Fundación Española de Pediatría. Bebidas. Disponible en: https://www.fen.org.es/storage/app/media/flipbook/mercado-alimentos-fen/014-Bebidas.pdf
- Ishak, Zahari & Fin, Low & Ibrahim, Wan & Zain, Fuziah & Yahya, Abqariyah & Selamat, Rusidah & Jalaludin, Muhammad & Mokhtar, Abdul. (2022). Fast Food Intake, Emotional and Behavioral Problems among Adolescents with Overweight and Obese Problems Participating in MyBFF@school Intervention Program. SAGE Open. 12. 215824402210866. 10.1177/21582440221086604.
- Jacob, L., Stubbs, B., Firth, J., Smith, L., Haro, J. M., & Koyanagi, A. (2020). Fast food consumption and suicide attempts among adolescents aged 12-15 years from 32 countries. Journal of affective disorders, 266, 63–70. https://doi.org/10.1016/j.jad.2020.01.130
- Jia, P., Luo, M., Li, Y., Zheng, J. S., Xiao, Q., & Luo, J. (2021). Fast-food restaurant, unhealthy eating, and childhood obesity: A systematic review and meta-analysis. Obesity reviews : an official journal of the International Association for the Study of Obesity, 22 Suppl 1(Suppl 1), e12944. https://doi.org/10.1111/obr.12944
- Martínez-Martín N. (2014). Trastornos depresivos en niños y adolescentes. Anales de pediatría Continuada. Vol. 12, 6, 294-299. Disponible en: https://www.elsevier.es/es-revista-anales-pediatria-continuada-51-articulo-trastornos-depresivos-ninos-adolescentes-S1696281814702070
- Mesas, A. E., González, A. D., de Andrade, S. M., Martínez-Vizcaíno, V., López-Gil, J. F., & Jiménez-López, E. (2022). Increased Consumption of Ultra-Processed Food Is Associated with Poor Mental Health in a Nationally Representative Sample of Adolescent Students in Brazil. Nutrients, 14(24), 5207. https://doi.org/10.3390/nu14245207
- Purtell, K. M., & Gershoff, E. T. (2015). Fast Food Consumption and Academic Growth in Late Childhood. Clinical pediatrics, 54(9), 871–877. https://doi.org/10.1177/0009922814561742
- Sheroze, Muhammad & Ayoob, Muhammad & Kalar, Musleh. (2017). Frequency of Junk Food and Depression in Children. International Journal of Innovative Research in Medical Science. 02. 533-540. 10.23958/ijirms/vol02-i02/05.
- Sociedad Española de Pediatría Extrahospitalaria. Pediatría Integral N° 4-Mayo 2015. Disponible en: https://www.pediatriaintegral.es/publicacion-2015-05/alimentacion-del-nino-preescolar-escolar-y-del-adolescente/
- U.S. Departament of Agriculture. USDA. Pizza, extra cheese, thick crust. Disponible en: https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/2344107/nutrients
- Wang, C. S., Wang, J., Zhang, X., Zhang, L., Zhang, H. P., Wang, L., Wood, L. G., & Wang, G. (2018). Is the consumption of fast foods associated with asthma or other allergic diseases?. Respirology (Carlton, Vic.), 23(10), 901–913. https://doi.org/10.1111/resp.13339
- Wiles, N. J., Northstone, K., Emmett, P., & Lewis, G. (2009). ‘Junk food’ diet and childhood behavioural problems: results from the ALSPAC cohort. European journal of clinical nutrition, 63(4), 491–498. https://doi.org/10.1038/sj.ejcn.1602967