Verstopping bij kinderen: wat veroorzaakt het en hoe los je het op?

Constipatie bij kinderen komt vaak voor. We vertellen je waarom het gebeurt en wat je kunt doen om de symptomen te bestrijden. Je kind helpen is eenvoudig.

Geschreven en geverifieerd door de psychopedagoog Leticia María Fernández Gutiérrez.

Laatste update: 22 december, 2022

Verstopping bij kinderen is een veel voorkomende aandoening. Wil je weten waar het uit bestaat en hoe je het kunt behandelen? De sleutels van hoe je je kinderen op die momenten kunt helpen staan hieronder.

Als moeder heb je vast wel eens gehoord van constipatie of verstopping bij kinderen. Of je hebt het met je eigen kinderen meegemaakt. Tijdens de eerste levensjaren is het heel normaal dat kinderen er last van hebben, dus je hoeft je geen zorgen te maken.

Kinderen die moeite hebben met poepen vinden het pijnlijk om dat te doen, dus zullen ze het proberen te vermijden, waardoor het probleem erger wordt.

Je kunt naar je kinderarts gaan als je denkt dat je kind problemen kan hebben met infantiele constipatie. Hoe sneller ze weer normale darmgewoonten hebben, hoe beter voor de gezondheid en het welzijn van je kind.

Oorzaken die verstopping bij kinderen kunnen bevorderen

Episoden van verstopping bij kinderen kunnen aan verschillende factoren te wijten zijn, zoals:

• Een dieet dat weinig vocht en vezels bevat. Water is essentieel in het dieet van kinderen. Net als vezels, die ze uit fruit en groenten kunnen halen. Hoewel niet bewezen is dat het een direct verband heeft met constipatie, is het het beste voor kinderen om water en vezels te consumeren. Het maakt de ontlasting namelijk zachter.
• Misbruik van adstringerende voedingsmiddelen. Deze voedingsmiddelen hebben de neiging episodes van verstopping te bevorderen. Hun consumptie moet dus matig zijn. Enkele adstringerende of samentrekkende voedingsmiddelen zijn bananen, rijst, appels, chocolade, en geraffineerde suikers die in snoep en zoetigheid voorkomen.
• Externe factoren. Kinderen reageren met hun hele lichaam op de omgeving, dus een traumatische gebeurtenis in het gezin, zoals een scheiding of een sterfgeval, kan episodes van verstopping veroorzaken. Ook bijvoorbeeld het begin van school of kleuterschool kan de oorzaak zijn van deze symptomatologie (Engelse link).

• Verplichte toiletbezoekgewoonten. Bij het aanleren van kinderen om zich op het potje of toilet te ontlasten, maken veel ouders de fout hen te dwingen naar de wc te gaan. Fysiologische behoeften moeten niet gedwongen worden, maar eerder vrijwillig en wanneer het kind er behoefte aan heeft.
• Gebrek aan ordelijke tijden voor de maaltijden. Het gevaar van snoepen waar veel kinderen onder lijden, komt tot uiting in slecht eten tijdens de belangrijke maaltijden van de dag.

Maar wat beschouwen we als verstopping bij kinderen?

Verstopping hangt veel af van elk kind en van zijn leeftijd. Volgens de Spaanse Vereniging voor Kindergeneeskunde (Spaanse link) wordt verstopping bij kinderen die minstens vier jaar oud zijn als verstopping beschouwd, als gedurende 2 opeenvolgende maanden aan ten minste 2 van de volgende criteria voldaan is:

1. Minder dan 3 stoelgangen per week
2. Minstens één episode van ontlastingsincontinentie per week
3. Terughoudende houdingen of houdingen om defecatie te vermijden
4. Pijnlijke defecatie
5. Ontlasting met een grote diameter in het rectum of die palpabel is ter hoogte van de buik
6. Buitensporig volumineuze ontlasting

Bij kinderen jonger dan vier jaar zijn de criteria vergelijkbaar, hoewel vooral het ontbreken van ontlasting of de pijn van het kind bij pogingen ze uit te drijven overheersen.

Er zijn ook kinderen die wel ontlasten, maar onvolledig, waardoor hun ontlasting groter wordt en het steeds pijnlijker wordt om deze te laten passeren.

Als een van deze gevallen samenvalt met wat je vermoedt dat er met je kind aan de hand is, ga dan naar je kinderarts.

Hoe kan verstopping behandeld worden?

Hoewel het beste advies door je kinderarts gegeven zal worden, zijn hier enkele tips die je kind kunnen helpen.

• Veranderingen in het dieet. Verhoog de hoeveelheid water in hun dieet, in plaats van frisdrank of suikerhoudende sappen. Ze moeten ook meer groenten en fruit eten om hun vezelinname te verhogen. Vruchten zoals kiwi of pruim hebben ook een laxerende werking. Kook ook met olijfolie. Dat bevordert namelijk de doorvoer en is gezonder.
• Sport. Lichamelijke activiteit bevordert de darmtransit en voorkomt een zittende levensstijl. Moedig je kind aan om te sporten of een andere lichamelijke activiteit te doen die het leuk vindt.
• Een regelmatig patroon van bezoekjes aan het toilet. Laat ze na de maaltijd een paar minuten zitten, maar zonder ze te dwingen een stoelgang te hebben. Leer ze om hun ontlasting niet in te houden en om naar de wc te gaan telkens dat nodig is.

En onthoud dat je je kind nooit medicijnen moet geven zonder het juiste recept. Ga zo nodig naar je kinderarts voor advies over welke medicijnen het meest geschikt zijn.