Omkering van gewoonten om tics bij kinderen te behandelen

Bijt je kind op zijn nagels, trekt hij aan zijn haar of stottert hij? Gelukkig is de omkering van gewoonten een procedure die kan helpen ze te verhelpen.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Elena Sanz Martín.

Laatste update: 22 december, 2022

Nagelbijten, haren trekken, stotteren… Er zijn veel tics die kinderen kunnen hebben (Engelse link). Aanvankelijk lijken ze onschuldig, maar na verloop van tijd kunnen ze toenemen en het dagelijkse leven van kinderen gaan belemmeren. Gelukkig hebben we beproefde procedures om dit soort problemen aan te pakken, waarbij het omkeren van gewoontes er uitspringt.

Het is gebruikelijk dat ouders het ontstaan van tics proberen te voorkomen door hun kinderen te bekritiseren of te straffen. Aan de andere kant kunnen ze proberen ze te belonen als ze ermee ophouden. Geen van deze tactieken zal echter effectief zijn. Het is namelijk geen vrijwillige handeling die het kind kan beheersen.

Met het omkeren van gewoonten kunnen ouders er echter voor zorgen dat hun kinderen de middelen krijgen die ze nodig hebben om hun nerveuze tics te bestrijden.

Wat zijn nerveuze tics bij kinderen?

Nerveuze tics zijn eenvoudige of complexe gedragingen die kinderen herhaaldelijk of onwillekeurig uitvoeren. Deze tics bij kinderen kunnen motorisch zijn, zoals op de vingers bijten (Engelse link) of heen en weer schommelen. Ze kunnen ook vocaal zijn, zoals voortdurend hoesten of het laatst gehoorde woord herhalen.

Ze ontstaan als reactie op een toestand van angst of nervositeit die kinderen ervaren, en ze verdwijnen tijdens de slaap. Deze nerveuze tics worden voorafgegaan door een inwendig gevoel van rusteloosheid, nervositeit en onbehagen. Het kan alleen worden verlicht door de herhaling van het gedrag. Daarom is het echt moeilijk om de impuls te weerstaan.

Bovendien worden ze na verloop van tijd een gewoonte en verschijnen ze niet meer alleen bij angst, maar ook op momenten van frustratie of verveling.

Wat houdt de omkering van gewoonten in?

De omkering van gewoonten is de meest effectieve procedure om tics of zenuwtrekken bij kinderen te behandelen. Het omvat een reeks technieken en oefeningen die kinderen helpen een einde te maken aan de gewoonte die in hun leven interfereert.

Definitie en registratie

Allereerst moeten we, op een concrete en operationele manier, definiëren waaruit de nerveuze tics bestaan. Evenzo moet bijgehouden worden hoe vaak ze voorkomen en welke situaties ze veroorzaken. Om dit te doen moet een volwassene het kind observeren en noteren wanneer de tics zich voordoen.

Ontspanning

Als we er rekening mee houden dat de tic voortkomt uit de inwendige gevoelens van angst en rusteloosheid van het kind, is het gemakkelijk te begrijpen waarom ontspanningstechnieken heel nuttig zijn. Door het kind in deze strategieën te trainen, geef je het een hulpmiddel waarmee het zijn algemene angstniveau kan verlagen, en zijn nervositeit in bepaalde situaties kan reguleren.

Onverenigbare reactie: de sleutel tot de omkering van een gewoonte bij tics bij kinderen

Dit is de sleutel tot deze interventie. Je moet een gedrag kiezen dat onverenigbaar is met de tic zelf, dat kinderen kunnen doen telkens als ze deze gewoonte willen uitvoeren. Bijvoorbeeld, een paar minuten een pen in de hand houden helpt de verleiding om aan hun hoofdhuid te krabben te voorkomen.

Het kind moet dit elke dag een paar keer oefenen tot het voor hem natuurlijk aanvoelt. Daarna moeten ze het vrijwillig in praktijk brengen telkens als ze de tic voelen opkomen, om ze ervan te weerhouden het te doen.

Positieve bekrachtiging

Het is belangrijk je kind te belonen voor de moeite die het doet, zelfs voordat het helemaal van deze stoornis af is. Maak dus wekelijkse doelen, zoals de frequentie van de tic halveren. Beloon het kind dan, als het het doel haalt, met lof en felicitaties of zelfs met een kleine materiële prijs om het te blijven motiveren.

Waarom werkt het omkeren van gewoonten bij tics bij kinderen?

Het omkeren van gewoonten is een procedure die oefening en doorzettingsvermogen vereist. Het is echter eenvoudig en effectief. De sleutel tot het succes ervan ligt in twee dingen.

Ten eerste maakt het het kind bewust van zijn tic in elke situatie. Het is niet langer een automatische reactie die onopgemerkt blijft. Tegelijk zorgt het voor een onverenigbaar gedrag dat de tic ervan weerhoudt zich te herhalen, zodat de tic in frequentie afneemt tot hij helemaal weggaat.

Kortom, onderzoekers hebben de effectiviteit ervan bewezen bij kinderen met allerlei nerveuze gewoonten, en het heeft goede resultaten opgeleverd. De motivatie van het kind en de hulp van ouders en leerkrachten zullen helpen om deze tics die het kind ongemakkelijk maken te verminderen of uit te roeien.