Moedervlekken met haar bij kinderen: wat moet je weten?

Moedervlekken met haar bij kinderen vereisen periodieke medische controle. Over het algemeen zijn ze goedaardig, maar het is essentieel om een arts te raadplegen.

Geschreven en geverifieerd door de dermatoloog Maria del Carmen Hernandez.

Laatste update: 22 oktober, 2023

Moedervlekken met haar bij kinderen zijn goedaardige melanocytaire tumoren van het huidoppervlak. Ze blijven meestal stabiel wat betreft hun gedrag en grootte of verdwijnen in de loop van het leven. Hun uiterlijk kan bij kinderen verschillen. Dit hangt af van het tijdstip van verwerving van de moedervlek, de differentiatie van de cel van oorsprong en de verworven mutaties die deze kan hebben.

Kunnen moedervlekken met haar bij kinderen kwaadaardig worden?

De eerste twee decennia van het leven worden gekenmerkt door het verschijnen en de ontwikkeling van moedervlekken. Daarom is het een zeer belangrijke fase om naevi te controleren. De meeste moedervlekken verdwijnen of blijven het hele leven stabiel en minder dan 5% (Engelse link) kan veranderingen ondergaan die door dermoscopisch onderzoek worden ontdekt.

Kunnen haren van moedervlekken worden verwijderd?

Het verwijderen van haren van moedervlekken verhoogt de kans op kwaadaardigheid van een gepigmenteerde laesie niet. Anderzijds zal het voortdurend aanraken of krabben van de moedervlek deze niet veranderen in een kwaadaardige laesie. Het wordt echter afgeraden dit te doen, omdat er een grotere kans is op het ontstaan van een secundaire bacteriële infectie door de vieze handen van kinderen.

Dermatologische controle bij kinderen

Een jaarlijkse controle bij een dermatoloog wordt aanbevolen om de moedervlekken bij kinderen te beoordelen en te analyseren. Daarbij wordt ook gekeken of er veranderingen in zijn opgetreden ten opzichte van eerdere bezoeken. De frequentie van de bezoeken hangt in hoge mate af van de familiegeschiedenis, het huidtype en het aantal moedervlekken dat het kind heeft.

Jeuk is meestal geen teken van kwaadaardigheid van behaarde moedervlekken bij kinderen. Meestal is de huid droog en moet goed gehydrateerd worden.

Behandeling van moedervlekken

In het algemeen vereisen de meeste moedervlekken, met of zonder haar, geen enkele vorm van therapeutische behandeling. Maar diegene die het esthetische aspect aantasten, zich bevinden in een gebied van het lichaam waar te veel wrijving is of waarvan de arts aangeeft dat ze verwijderd moeten worden, moeten verwijderd worden. In het geval van reusachtige congenitale naevi is excisie geïndiceerd, omdat de kans op het ontstaan van kwaadaardige laesies groot kan zijn.

De ABCDE-regel

Regelmatig zelfonderzoek van de huid vermindert de diepte van carcinomen op het moment van diagnose. Ze vergemakkelijken ook een lager risico op kwaadaardige huidlaesies als ze gecombineerd worden met regelmatige bezoeken aan de dermatoloog. De ABCDE-regel omvat de klinische kenmerken van deze aandoeningen:

• A – Asymmetrie: elke helft van de moedervlek moet gelijk zijn.
• B – Borders/Grenzen: deze moeten glad en duidelijk gedefinieerd zijn en niet vaag of geschulpt.
• C –  Colour/Kleur: een van de meest voorkomende redenen voor het raadplegen van moedervlekken is hun abnormale kleur.
• D – Diameter: controleer de grootte van gepigmenteerde huidlaesies, vooral die welke groter zijn dan 6 millimeter of aan het groeien zijn.
• E – Evolutie: koepelvormige of overdreven groei kan een waarschuwing zijn voor kwaadaardigheid.

Bedenk dat moedervlekken bij kinderen actiever zijn dan die bij volwassenen. Daarom betekent de aanwezigheid van een van deze veranderingen niet noodzakelijkerwijs een zekere mate van kwaadaardigheid.

De regel van het “lelijke eendje”

Beide regels voor zelfonderzoek van moedervlekken zijn complementair aan elkaar en zijn geen gelijkwaardige alternatieven. Zo is de regel van het “lelijke eendje” een ander waarschuwingssignaal voor kwaadaardige laesies.

Centraal staat het concept dat de overgrote meerderheid van de normale moedervlekken op het lichaam op elkaar lijken, terwijl kwaadaardige laesies de neiging hebben te verschillen van de rest. Met andere woorden, alle gepigmenteerde huidaandoeningen moeten altijd met elkaar vergeleken worden.

Atypische laesies kunnen onderscheiden worden door hun grootte, kleur of bijzondere kenmerken. Daarom vereist dit type moedervlek meer follow-up bij medische controles of indicatie van de arts voor chirurgische excisie.

Harige moedervlekken bij kinderen en zonbescherming

Het is heel belangrijk om vanaf jonge leeftijd zorg- en zonbeschermingsmaatregelen toe te passen. Dit omdat 80% van de schade door zonnestralen in de kindertijd en adolescentie optreedt. In die zin is bescherming tegen directe blootstelling aan de zon door middel van filters of fysieke methoden de beste indicatie voor verzorging en preventie van kwaadaardige letsels in de toekomst.