Wat is het belang van een morfologische echografie?

Een morfologische echografie is een van de belangrijkste onderzoeken van de zwangerschap. Bovendien kun je er de toekomstige baby van top tot teen mee leren kennen.

Geschreven en geverifieerd door de kinderarts Marcela Alejandra Caffulli.

Laatste update: 22 december, 2022

Zwangerschap vereist dat vrouwen hun gezondheidszorg verdubbelen om het welzijn van henzelf en hun baby’s te verzekeren. Een van de meest doeltreffende strategieën om dit te controleren is het uitvoeren van een echografisch onderzoek. Daaronder speelt een morfologische echografie een fundamentele rol.

Wil je er meer over weten? We nodigen je uit om verder te lezen.

Wat is een morfologische echografie?

Een morfologische echografie is een niet-invasief onderzoek dat wil nagaan hoe het lichaam van de baby zich in de baarmoeder van de moeder ontwikkelt. Daardoor is het mogelijk bepaalde foetale pathologieën, zoals aangeboren misvormingen (Engelse link), tijdig op te sporen.

Hierbij wordt een speciaal apparaat gebruikt dat hoogfrequente geluidsgolven in de buik van de vrouw uitzendt.

Het geluid verspreidt zich door het vruchtwater. Het ‘botst’ tegen de verschillende structuren van de baby. Dit genereert een responssignaal (echo), dat een computer opvangt en weergeeft als een 2- of 3-dimensionaal beeld van de baby.

Hieronder leggen we in detail de doeleinden van een morfologische echografie uit (Puerto, 2018):

• Evalueren van de anatomie van de baby: Hiermee wordt bevestigd dat de vorming van de organen juist is en dat de foetale structuren de juiste verhoudingen behouden. Als de specialist misvormingen ontdekt, voltooit hij de evaluatie met meer gespecialiseerde onderzoeken.
• Observeren van de groei van de foetus: Afhankelijk van de zwangerschapsduur van de baby bepaalt deze of de groei voldoende is of dat de baby een intra-uteriene groeiachterstand heeft.
• Berekening van het volume van het vruchtwater: Met behulp van enkele meetparameters, zoals de vruchtwater index (AFI), is het mogelijk de aanwezigheid van een overmaat(polyhydramnios) of een tekort (oligohydramnion) van vruchtwater te ontdekken.
• Onderzoek van de conditie van de placenta: Voornamelijk de ligging van dit orgaan ten opzichte van de inwendige baarmoederhalsopening en de plaats waar de navelstreng wordt ingebracht.

Wanneer een morfologische echografie uitvoeren?

Tegen het midden van het tweede trimester van de zwangerschap zijn de meeste organen en structuren van de foetus al voldoende gevormd. Daarom wordt het beschouwd als de optimale tijd om de morfologische echografie uit te voeren.

Specialisten raden aan dit onderzoek (Engelse link) uit te voeren tussen week 18 en week 20 van de zwangerschap. In deze periode vallen drie factoren samen die het succes van het onderzoek bepalen:

• De botten van de baby hebben nog niet veel kalk. Dit maakt het mogelijk de inwendige structuren van de foetus goed te onderzoeken.
• De hoeveelheid vruchtwater is voldoende, zodat de geluidsgolven zich over het hele oppervlak van de foetus verspreiden.
• De grootte van de baby is groot genoeg om in detail te observeren hoe zijn organen zich gevormd hebben.

Feiten die je moet weten

Een morfologische echografie is nuttig bij het tijdig opsporen van verschillende misvormingen of aangeboren afwijkingen bij de foetus. Hoewel niet al deze ziekten bekend zijn, is hun frequentie van voorkomen niet te verwaarlozen.

Volgens schattingen lijdt 1 op de 33 kinderen die in de wereld geboren worden aan een aangeboren afwijking. Meer dan 3 miljoen kinderen lijden aan een handicap door deze oorzaak (PAHO, 2015).

Een echografie kan het ontstaan van een van deze aandoeningen niet voorkomen. Het biedt de gezinnen echter de mogelijkheid de nodige behandelingen te ondergaan om het risico van overlijden of complicaties in de gezondheid van de baby’s te verminderen.

Daarom is het uiterst belangrijk deze en andere gezondheidscontroles tijdens de zwangerschap uit te voeren, vooral bij hoog-risico zwangerschappen.

Doet het pijn?

Zonder twijfel veroorzaakt de morfologische echografie geen pijn voor de moeder of voor haar baby.

Men voert het uit met behulp van echo-apparatuur, die bestaat uit een computer en een signaaltransducer. Deze laatste plaatst de echoscopist op de huid van de buik van de moeder.

Om het apparaat van de ene kant van de buik naar de andere te verplaatsen, gebruikt de beroepsbeoefenaar een gel, die elke pijn, jeuk of onaangenaam gevoel voorkomt.

Tegelijk veroorzaken de geluidsgolven die het apparaat in de baarmoeder van de moeder uitzendt geen pijn of enig lijden voor de baby.

Brengt het risico’s met zich mee?

Een echografie is een veilig onderzoek voor zowel de moeder als haar kind. Het brengt namelijk geen enkel huidig of toekomstig risico met zich mee.

De druk op de baarmoeder is mild en verhoogt de kans op complicaties door uitwendig trauma niet.

Wat de geluidsgolven betreft, die vormen geen risico voor de gezondheid van de foetus, zoals röntgenstralen dat wel doen.

Helpt het om een nauwkeurige diagnoses te stellen?

Dit is een onderzoek dat betrouwbaar genoeg is, zolang het met de juiste apparatuur gebeurt en de bediener (meestal een arts) voldoende opleiding heeft.

Daarom wordt gezegd dat het een ‘operator-afhankelijk’ onderzoek is. Het succes ervan hangt namelijk af van de menselijke hand die het uitvoert.

Een morfologische echografie is een routine procedure die zwangerschappen met een mogelijk risico op aangeboren misvormingen helpt op te sporen.

Als de specialist een verandering in het lichaam van de baby ontdekt, zal hij de echografie na een paar weken moeten herhalen. Tegelijk zullen ze wijzen op een ander soort meer specifieke echografie. Bijvoorbeeld die onderzoeken die een foetale doppler omvatten .

Wat het belang van een morfologische echografie betreft

Zoals we in het hele artikel benadrukt hebben, zijn echografieën eenvoudige, niet-invasieve en heel veilige onderzoeken voor de moeder en haar baby.

Aan de hand ervan kan op een geschikt moment relevante informatie verkregen worden, om de gezinnen de nodige adviezen en ingrepen te geven en zo toekomstige risico’s tot een minimum te beperken.

Vergeet niet dat het naleven van alle verloskundige controles en routineonderzoeken de beste manier is om je ongeboren kind een goede gezondheid te geven.