Hoe een perineummassage uitvoeren om scheurtjes te voorkomen?

Tegen het einde van de zwangerschap is het belangrijk om perineummassage uit te voeren om scheuren tijdens de bevalling van je baby te voorkomen.
Hoe een perineummassage uitvoeren om scheurtjes te voorkomen?
Maria Elisa Lisotti Luppi

Geschreven en geverifieerd door de fysiotherapeut Maria Elisa Lisotti Luppi.

Laatste update: 22 december, 2022

Tijdens het proces van ontsluiting en uitdrijving van de baby worden de bekkenbodemspieren tot hun maximale capaciteit belast. Dit bevordert het ontstaan van scheurtjes, vooral bij vrouwen die voor het eerst bevallen. Perineummassage helpt zulk geboortetrauma te voorkomen en is uiterst nuttig tijdens de laatste stadia van de zwangerschap.

Hoewel episiotomie werkt om de vaginale holte te verbreden en sommige ongewenste uitkomsten te voorkomen, brengt het ook risico’s met zich mee. Bijvoorbeeld disfuncties in het perineale gebied tijdens de kraamtijd. Daarom laten we je vandaag zien waar het uit bestaat en hoe je een perineummassage uitvoert. Let goed op!

Perineummassage: waaruit bestaat het?

Perineummassage is een van de meest gebruikte technieken om de bekkenbodemspieren voor te bereiden voor be bevalling. In het begin kan het wat ongemakkelijk zijn om dit gebied te manipuleren. Het gevoel zal echter met opeenvolgende herhalingen verbeteren.

De sleutel is het herkennen en zachtjes masseren van de spieren die de opening van de vagina omgeven.

Enerzijds is perineummassage erop gericht de bekkenbodemspieren soepeler te maken om perineaal trauma (Spaanse link) tijdens de bevalling te voorkomen. Anderzijds helpt het de vrouw om het natuurlijke kanaal uit te zetten en zo de noodzaak van een episiotomie te vermijden.

Hoe een perineummassage uitvoeren om scheurtjes te voorkomen

Voordelen van een perineummassage tijdens de zwangerschap

Een goede voorbereiding op de bevalling omvat de fysieke en emotionele voorbereiding van de zwangere vrouw. Dat kan door wat oefeningen en adequate voorlichting.

De voordelen van perineummassage worden steeds meer erkend en we delen ze hieronder:

  • Verhoogt de plaatselijke bloedsomloop: zoals bij alle massages, verbetert massage van het perineum de doorbloeding van de spieren en verhoogt zo de zuurstofvoorziening van deze structuren.
  • Verbetert de elasticiteit (Spaanse link) van de bekkenbodemspieren.
  • Perineummassage bevordert het lichaamsschema van de zwangere vrouw: het helpt de zwangere vrouw sommige veranderingen te begrijpen die tijdens de zwangerschap en de geboorte optreden.
  • Vermindert het risico op bekkentrauma bij de bevalling: door het verminderde uithoudingsvermogen van de spieren bij maximale belasting, beperken deze oefeningen de noodzaak van episiotomieën.

Hoe perineummassage correct uitvoeren?

Vanaf week 32 kun je beginnen het gebied te palperen en je eigen lichaam te herkennen. Het is heel nuttig om een spiegel te gebruiken om je anatomie en de aanpassingen ervan beter te begrijpen.

Vanaf week 34 is het belangrijk dat je het perineumgebied begint te masseren met een dagelijkse frequentie of om de andere dag. Je kunt het zelf doen of je partner kan je helpen als je dat wilt.

Het proces begint met een herkenning van het gebied en dan begin je geleidelijk te masseren door de stap-voor-stap instructies te volgen die we voor je hebben voorbereid.

Zelfmassage

Ga eerst in een comfortabele houding liggen met je benen ver genoeg uit elkaar en je rug gesteund. Dit kan in je bed zijn, in bad, of zittend op het toilet. Dit is een mooie gelegenheid om je bekkenbodem te verkennen en te voelen hoe die spieren zijn.

Ontsmet je handen en bestrijk ze met een glijmiddel om de massage zachter te maken. Er zijn oliën die geschikt zijn voor intieme delen of je kunt elk genitaal glijmiddel gebruiken.

Als je er klaar voor bent, begin je met je duimen de spieren rond de sluitspieren te voelen. Dat is je bekkenbodem. Steek dan je duimen in de opening van de vagina, niet meer dan 3 of 4 cm. Masseer de randen zachtjes in de richting van het schaambeen en dan in de tegenovergestelde richting.

Je kunt in het begin ongemak en zelfs wat pijn voelen. Maar heb geduld en luister naar je lichaam! Het is geen streling, maar een oefening in flexibiliteit van de spieren. Afhankelijk van hoe gespannen het gebied is en van je basale gevoeligheid krijg je verschillende gewaarwordingen.

Laat je partner helpen als je dat wilt

Het hangt van elke vrouw af of ze de massage liever alleen doet of dat het voor haar prettiger is dat haar partner het doet.

Als je partner helpt, verbetert dat de communicatie en het begrip tussen beiden over de veranderingen in de zwangerschap. Bovendien geeft het meer handvatten om de begeleiding van de zwangere vrouw te optimaliseren.

Leg voor het begin uit dat het lichamelijk contact is met een duidelijk doel. Het moet langzaam en geleidelijk gebeuren om het gevoel van ongemak dat je in het begin kunt waarnemen te kunnen reguleren. De techniek is dezelfde, alleen gebruik je de middelvinger en de wijsvinger (of de ringvinger, afhankelijk van je comfort).

Als je partner de techniek eenmaal leert, zul je je tijdens het oefenen waarschijnlijk geleidelijk kunnen ontspannen.

Enkele tips voor als je een perineummassage uitvoert

Een zwangere vrouw gebruikt olie bij haar massage

Als je nog nooit perineummassage geoefend hebt, geef dan niet op bij het eerste teken van ongemak. Het is belangrijk dat je het rustig en zelfverzekerd doet. Het is namelijk een voordeel om de bevalling met meer harmonie door te maken.

We geven je enkele tips om het optimaal uit te voeren:

  • Haast je niet en anticipeer niet: De massage kan gedaan worden vanaf week 32 tot 34 van de zwangerschap. Raadpleeg in elk geval je verloskundige voor je het begint toe te passen.
  • Maak de darm leeg voor je het doet: Het gevoel naar de wc te gaan tijdens de massage is ongemakkelijk en maakt het moeilijk te ontspannen. Neem dus de tijd om rustig naar de badkamer te gaan voor je begint.
  • Eindig met een warme douche: Dit helpt om het ontspannende effect van de massage te verdiepen.
  • Houd een verslag bij: Dit is essentieel om het gewenste effect te bereiken. Probeer het dus elke dag een paar minuten te doen.

Deze techniek is een uitgebreide voorbereiding, aangepast aan de geboorte van je baby, dus we raden je aan deze techniek uit te voeren. Tegelijk kan een consult bij een in de bekkenbodem gespecialiseerde fysiotherapeut van groot nut zijn om de conditie van je spieren te beoordelen en je de hulpmiddelen te geven om in betere omstandigheden bij de bevalling te komen.


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Biana, Camilla Benigno, et al. “Terapias no farmacológicas aplicadas en el embarazo y el parto: una revisión integradora.” Revista da Escola de Enfermagem da USP 55 (2021).
  • Coca, S. Gómez, Elena María Villamor Ruiz, and S. Ortiz Fernández. “Evidencia científica del masaje perineal y periné integro.” Trances: Transmisión del conocimiento educativo y de la salud 9.2 (2017): 131-142.
  • Ferreira-Couto, Cristina Manuela, and Marinha do Nascimento Fernandes-Carneiro. “Prevención del trauma perineal: una revisión integradora de la literatura.” Enfermería Global 16.47 (2017): 539-575.
  • Santamarina, E. Moral, et al. “Trauma perineal en el parto eutócico y su correlación con la estrategia de descenso progresivo de la tasa de episiotomía en nuestro medio.¿ Necesitamos reflexionar?.” (2021).
  • Chicaiza, Jorge Victoriano Mejía, Cristian Andrés Gualán Cartuche, and Adrián Marcelo Mejía Calle. “PREVALENCIA DE EPISIOTOMÍA Y FACTORES ASOCIADOS, EN PACIENTES DEL CENTRO OBSTÉTRICO DEL HOSPITAL VICENTE CORRAL MOSCOSO, CUENCAECUADOR. 2014.” Revista de la Facultad de Ciencias Médicas de la Universidad de Cuenca35.1 (2017): 61-67.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.