Anorexia en boulimia na de bevalling

Anorexia en boulimia na de bevalling kunnen de gezondheid en het welzijn van zowel moeder als baby in gevaar brengen. Ontdek waarom.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Elena Sanz Martín.

Laatste update: 27 december, 2022

Eetstoornissen worden meestal in verband gebracht met adolescenten, omdat ze in deze levensfase het vaakst voorkomen. Maar gevallen van anorexia en boulimia na de bevalling komen steeds vaker voor. Deze gevallen waarschuwen ons voor een riskant probleem voor de gezondheid van moeders en kinderen.

De postpartum periode is een bijzonder kwetsbare periode op emotioneel niveau. De nieuwe moeder krijgt namelijk te maken met lichamelijke, hormonale, bindingsproblemen en dagelijkse routineveranderingen. En al deze zaken samen zijn niet altijd gemakkelijk te hanteren. In deze context kunnen de angsten voor het moederschap en de bezorgdheid over gewicht en lichaamsbeeld sommige stoornissen uitlokken of verergeren, zoals anorexia en boulimia.

Ontdek alles wat je erover moet weten om te voorkomen dat je belangrijke waarschuwingssignalen over het hoofd ziet. Lees verder!

Anorexia en boulimia na de bevalling: hoe manifesteren ze zich?

Bij zowel anorexia als boulimia is er een overdreven preoccupatie met gewicht en lichaamsbeeld. Er is zelfs een duidelijke vervorming van de waarneming van het eigen lichaam, die ertoe leidt dat men zichzelf slechter ziet dan anderen zijn lichaam zien.

Het uiterlijk is nauw verbonden met de zelfevaluatie van een vrouw en haar eigen waarneming van waarde. Als gevolg van het door het uiterlijk opgewekte onbehagen komen verschillende maladaptieve gedragingen in beweging. Deze zijn afgeleid van een intense angst om aan te komen.

Hoewel beide aandoeningen een centraal element gemeen hebben, zijn ze toch verschillend. En we leggen hun onderscheidende kenmerken hieronder uit.

Anorexia nervosa

Anorexia kenmerkt zich door een vrijwillige beperking van de voedselinname. Daardoor voldoet de persoon niet aan haar dagelijkse voedings- en energiebehoefte. Als gevolg daarvan houden ze een lichaamsgewicht aan dat beduidend lager is dan wat voor hen als gezond beschouwd zou worden.

Ondanks het ondergewicht erkent de persoon met anorexia de aanwezigheid van de stoornis of de ernst van zijn situatie niet. Ze handhaven zelfs die gedragingen die gewichtstoename verhinderen, die meestal van beperkende aard zijn. Bijvoorbeeld het vasthouden aan strenge diëten, vasten, of overmatige lichaamsbeweging. Daarnaast kunnen ook eetbuien gevolgd door purgerende gedragingen ter compensatie voorkomen.

Boulimia na de bevalling

In het geval van boulimia wordt het typische gedragspatroon gekenmerkt door eetbuien gevolgd door compenserende gedragingen. De eerste bestaat uit een inname van buitensporige hoeveelheden voedsel in een periode van minder dan twee uur. Gedurende deze tijd eet de persoon dwangmatig en ongecontroleerd. Dit tot ze zich ongemakkelijk vol voelt. Daarna ervaren ze grote schuldgevoelens en schaamte over wat er gebeurd is.

Zulke eetbuien komen minstens een keer per week voor, gedurende minstens drie opeenvolgende maanden. En ze worden gevolgd door gedrag dat gewichtstoename moet voorkomen. Denk bijvoorbeeld aan zelfopgewekt braken, overdreven bewegingsroutines, of ongepast gebruik van laxeermiddelen en diuretica.

Waarom komen anorexia en boulimia na de bevalling voor?

Er zijn verschillende redenen (Spaanse link) waarom anorexia en boulimia na de bevalling voorkomen.

De lichamelijke veranderingen die het lichaam van een vrouw tijdens de zwangerschap en de kraamtijd ondergaat, zijn de belangrijkste oorzaken. Na de bevalling heeft het lichaam een variabele hersteltijd nodig voor het weer in zijn oorspronkelijke staat terugkeert (iets wat niet altijd helemaal gebeurt).

De kersverse moeder heeft haar baby al in haar armen, maar ziet nog steeds een misvormd silhouet als ze naar haar lichaam kijkt. Dit kan angst en bezorgdheid veroorzaken, vooral vanwege de sociale druk op vrouwen om zo snel mogelijk hun figuur terug te krijgen. Ook door het gebrek aan inzicht in de postpartum periode en de processen ervan.

Alsof dit nog niet genoeg is, krijgen vrouwen die net bevallen zijn te maken met een reeks angsten, verantwoordelijkheden en onzekerheden die aan het moederschap verbonden zijn. Hun identiteit wordt volledig omgevormd door hun nieuwe rol als moeder, en ze kunnen overbezorgd raken over het welzijn van de baby, hoe goed ze het als moeder zullen doen, en hoe hun leven zal veranderen.

Soms leidt dit gevoel van gebrek aan controle tot het ontstaan van een eetstoornis.

Tot slot worden anorexia en boulimia na de bevalling in verband gebracht met de aanwezigheid van postpartum depressie. Deze aandoening vergroot het ongemak, de druk en het schuldgevoel dat de vrouw in deze kwetsbare periode van haar leven ervaart. Al deze zaken maken de kans groter dat ze zich ontevreden voelt met haar nieuwe situatie.

De gevolgen en preventie van deze eetstoornissen na de bevalling

Eetstoornissen na de bevalling tasten niet alleen de gezondheid en het welzijn van vrouwen aan, maar ook dat van hun kinderen. Veel moeders kiezen ervoor om stoppen met borstvoeding geven eerder dan aanbevolen om op dieet te gaan. Anderen hebben om dezelfde reden gewoon niet voldoende melkproductie.

Aan het andere uiterste zijn er vrouwen die de borst overdadig aan de baby aanbieden om meer calorieën te verbruiken en gewichtstoename te voorkomen. Ook komt het vaak voor dat deze vrouwen hun voedingsmoeilijkheden op hun kinderen projecteren. Hetzij door overvoeding, hetzij uit angst ze als ‘dik’ te zien.

Bovendien mogen we niet vergeten dat een vrouw die zich niet goed voelt of die een ziekte doormaakt niet in de beste conditie is om haar kind de verzorging te bieden die het nodig heeft. Ze kan ervaren moeilijkheden in de hechting met het kind en bij het aanvaarden van haar rol als moeder. Ze kan ook te maken krijgen met gevoelens van angst, ongemak en schuld die haar niet in staat stellen de beste zorg te bieden.

Daarom is het van essentieel belang dat er middelen zijn om nieuwe moeders in dit opzicht te helpen. Een eetstoornis kan in de postpartum periode opduiken bij vrouwen die nooit soortgelijke problemen hebben gehad. Of het kan verergeren in bestaande gevallen.

Het is belangrijk dat professionals, de omgeving en de moeders zelf zich bewust zijn van mogelijke gedragingen en symptomen die waarschuwingssignalen kunnen zijn. Zo kan in deze tijd de nodige steun geboden worden om de beginnende of reeds bestaande stoornis in goede banen te leiden.