Reflect, Disney's korte film over morfodysforie

Reflect is een Disney geanimeerde korte film die ideaal is om het hele gezin te laten nadenken over lichaamsdysmorfie. Ontdek meer!

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Elena Sanz Martín.

Laatste update: 15 april, 2023

Het is moeilijk te geloven dat een kind zo bezorgd kan zijn over zijn imago dat het echt lijden kan ervaren. Idealiter zou de kindertijd een tijd van onschuld en plezier moeten zijn. Een tijd waarin een goede basis kan worden gelegd voor eigenwaarde en geestelijke gezondheid. Maar de waarheid is dat bij een aanzienlijk aantal kinderen stoornissen zijn geconstateerd (Spaanse link) die verband houden met het fysieke uiterlijk, zoals morfodysforie. Reflect, de korte film van Disney, vestigt de aandacht op dit probleem.

Reflect maakt deel uit van de Short Circuit Experimental Films. Dit is een innovatief project waardoor iedereen bij Disney zijn idee kan indienen om te worden omgezet in een geanimeerde korte film. In dit tweede seizoen, en van alle uitgebrachte films, is dit de film die het meest de aandacht van het publiek trekt en meer reflectie en meningen genereert.

Reflect, de strijd met de spiegel en morfodysforie

Deze korte film, die beschikbaar is op het Disney+ streaming platform, werd geregisseerd door Hillary Bardfield, die ook meewerkte aan veelgeprezen films als Frozen 2 (2019) en Encanto (2021). Reflect vertelt het verhaal van Bianca, een jonge balletdanseres die vecht tegen het hebben van een plus-size lichaam. Dat is niet gemakkelijk in deze maatschappij. Maar nog minder in een wereld die zo veeleisend is met het fysieke beeld als dans is.

In de beelden die in de film worden getoond, zien we hoe de hoofdpersoon, ondanks hoezeer ze geniet van het dansen, lijdt als ze naar haar spiegelbeeld kijkt. Als ze naar zichzelf kijkt, breekt de spiegel. Dit stort haar in een angstige en duistere wereld waaruit ze zonder succes probeert te ontsnappen. Het is een duidelijke metafoor voor de negatieve gedachten en emoties die gepaard gaan met morfodysforie, of een stoornis van de lichaamsbeleving.

Controversiële meningen

Reflect heeft onder kijkers enige controverse opgeleverd, wat tot verdeelde meningen heeft geleid. Er zijn mensen die veronderstellen dat de korte film obesitas en een ongezonde levensstijl bevordert, zodat dit geen goed voorbeeld is voor kinderen.

Ook zijn er mensen die vinden dat het feit dat de hoofdpersoon zo’n figuur heeft en dat het verhaal draait om de problemen van jongeren met een niet-normaal lichaam een geforceerde en onnodige opname is. Maar de waarheid is dat de korte film belangrijk bewustmakingswerk verricht dat we niet over het hoofd mogen zien.

Het zichtbaar maken van diversiteit

Deze geanimeerde korte film valt vooral op door de creatie van een hoofdpersoon met overgewicht. In Disneyfilms zie je nauwelijks plus-size lichamen en als ze voorkomen is het personage een schurk. Daarom is Bianca de eerste die uit dit traject stapt.

Dit helpt enorm om lichaamsdiversiteit van jongs af aan zichtbaar te maken. Dit laat kinderen begrijpen dat we allemaal anders en waardevol zijn. Bovendien kan Bianca een rolmodel zijn voor veel jonge jongens en meisjes die er erg onder lijden dat ze qua uiterlijk buiten de norm vallen.

Bewustwording van morfodysforie

Reflect zet ook de schijnwerper op een stoornis die niet erg bekend is, maar waarvan de prevalentie de laatste tijd toeneemt. Lichaamsdysmorfie valt onder de categorie ‘obsessief-compulsieve en aanverwante stoornissen’. Dat wil zeggen dat het gekenmerkt wordt door een buitensporige en aanhoudende preoccupatie met het lichaamsbeeld.

De lijder aan deze stoornis heeft een veranderde perceptie van een deel van zijn lichaam dat hij lelijk of onaangenaam, misvormd of overdreven vindt. Het valt echter eigenlijk binnen de grenzen van de normaliteit.

Dysmorfie brengt de persoon ertoe zijn lichaam voortdurend voor de spiegel te bekijken of zichzelf herhaaldelijk met anderen te vergelijken. Ze kunnen ook knijpen in het gebied dat ze niet mooi vinden en proberen meestal dit vermeende gebrek met alle middelen te verbergen.

De repercussies van deze stoornis zijn ernstig, want de lijder besteedt veel tijd aan piekeren over zijn uiterlijk, lijdt aanzienlijk en heeft de neiging zich te isoleren. Zo tast het het persoonlijke, sociale en academische leven aan. Bovendien komt het vaak voor dat andere stoornissen zoals angst of depressie en zelfs zelfmoordgedachten de kop opsteken (Spaanse link).

Reflect brengt jongeren dichter bij een werkelijkheid waartegen ze zich moeten beschermen

Morfodysforie is een stoornis die meestal ontstaat tijdens de adolescentie. De lijder is zich er echter niet van bewust dat hij ziek is en vindt zijn gebreken eigenlijk overdreven. Hierdoor wordt meestal niet op tijd hulp gezocht.

Jongeren worden tegenwoordig blootgesteld (Spaanse link) aan grote risico’s door de media en sociale netwerken die onrealistische lichamen en onbereikbare lichamelijke stereotypen promoten. Dit kan leiden tot problemen met het gevoel van eigenwaarde, eetstoornissen, afwijzing van het lichaam, en stoornissen zoals morfodysforie.

Daarom is audiovisuele inhoud die stem geeft aan deze gevaren en ons waarschuwt over hoe ze ons kunnen schaden echt waardevol. Reflect is een ander soort film die je als gezin moet kijken. Dit om samen na te denken en belangrijke lessen te leren.