Positieve discipline gebruiken bij de opvoeding en educatie

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog María Alejandra Castro Arbeláez.

Laatste update: 23 juli, 2018

In dit artikel zullen we het hebben over positieve discipline bij het opvoeden en de educatie van kinderen.

Een emotioneel gezonde opvoeding zou meer zinnetjes moeten bevatten zoals:

• “Ik hou van je.”
• “We begrijpen je.”
• “Ik ben er voor je.”

Daarnaast zou er minder gebruik gemaakt moeten worden van zinnen als:

• “Doe dit niet.”
• “Doe dat niet.”

Tegelijkertijd weten we allemaal dat in het dagelijkse leven van onze kinderen grenzen niet alleen aangeraden worden, maar een behoefte zijn.

We moeten er echter voor zorgen dat waarschuwingen en verboden geen constant en eeuwig achtergrondgeluid worden.

We moeten geen sfeer creëren waarin ons kind gewend raakt aan negativiteit en muren. Hij wil namelijk mogelijkheden en ruimte zien.

We weten dat het niet makkelijk is om die balans te vinden. De waarheid is dat kinderen opvoeden een dagelijkse taak is die komt met doorlopende uitdagingen.

We moeten een reeks strategieën toepassen die gebaseerd zijn op onze eigen normen. Maar vooral ook gebaseerd op de behoeften van onze kinderen.

Ieder kind zal een andere begeleiding nodig hebben en andere strategieën, gebaseerd op zijn uniek karakter en gedrag.

Daarbij is er, onafhankelijk van welke strategieën we gebruiken bij onze kinderen om hun driftbuien, angsten en behoeften op te lossen, een aspect die we niet moeten vergeten.

Er is namelijk iets dat we niet moeten onderschatten: de intrinsieke waarde van het woordje ‘Nee’. Waarom? 

Ben je klaar om na te denken over de impact dat het woord ‘Nee’ in een zin heeft op onze hersenen als we het de hele dag horen?

Hier willen we het vandaag over hebben bij Je bent mama.

Onze hersenen begrijpen het woord ‘nee’ niet

Dit is een interessant feit om over na te denken. Ons brein denkt in beelden. Als we de woorden ‘nee’ of ‘niet’ horen, geeft ons dit meteen een overwegend negatief gevoel.

Hetzelfde geldt voor kinderen. Het is moeilijk voor ons brein om een ontkenning te verwerken en helemaal als je bedenkt dat de hersenen van een kind koppig, strijdig en scherpzinnig zijn.

Als iemand bijvoorbeeld zegt dat je niet aan rode appels mag denken, kunnen we opeens nergens anders aan denken dan rode appels.

Dus als we het over opvoeding hebben, moeten we proberen de woorden ‘nee’ en ‘niet’ niet zomaar gebruiken voor alle dingen die we niet willen. 

En we moeten vooral de volgende zinnetjes niet blijven herhalen: 

• “Zit daar niet aan.”
• “Doe dat niet.”
• “Maak dat niet open.”
• “Eet dat niet.”
• “Ga daar niet in.” 

Want als we dat niet doen zullen we alleen de volgende resultaten bereiken:

• Het gevoel van frustratie en negativiteit van ons kind versterken.
• Als we deze woorden te veel gebruiken, zullen ze uiteindelijk hun waarde verliezen.

Leg de redenering achter je ‘nee’ uit

Zo simpel is het. In plaats van alleen ‘niet aankomen’ of ‘doe dat niet’ te zeggen, is het beter om ook een verklaring te geven dat de negatieve gevoelens en gevoel van confrontatie vermindert.

“Als je dat aanraakt, zal je jezelf bezeren, omdat het scherp is… omdat het heet is… of gevaarlijk.”

“Mama wil niet dat je op het balkon gaat, omdat je zou kunnen vallen. Blijf hier bij mij, zodat we samen kunnen zijn.”

• Zoals je ziet, kunnen we door een simpele en liefdevolle verklaring te geven aan onze kinderen vaak de ‘nee’ vermijden, die meerdere negatieve emoties produceert, ongeacht onze leeftijd.

Dus als we grenzen moeten stellen, waarschuwingen moeten geven en de nodige verboden moeten stellen, moeten we ook altijd een reden geven. Dit kost tijd, geduld en een grote dosis liefde.

Maar het resultaat zal de moeite waard zijn.

Positieve discipline: opvoeden met liefde en “Ik hou van je” zeggen

Positieve discipline is niets nieuws. Het was de psychiater Alfred Adler (Wenen 1870-1937) die met de theorie van sociale ontwikkeling kwam. Hierin legde hij uit dat kinderen behoefte hebben aan een positieve ervaring wat betreft de verbinding met hun directe omgeving en hun gemeenschap.

Een manier om deze verbintenis te bereiken is door opvoeding – een opvoeding die altijd respectvol en gevoelsmatig is, altijd gelijkwaardig en democratisch.

We moeten onszelf nooit in een machtsstrijd begeven waar straffen, verwijten en schreeuwen een gevoel van constante angst creëren. Deze factoren hebben een serieus effect op de hersenen van een kind.

Hieronder zullen we de belangrijkste principes van positieve discipline uitleggen, waarin bepaalde zinnen veel gebruikt worden zoals:

• “Ik hou van je.”
• “Dat begrijp ik.”
• “Ik ben er voor je.”

En andere zinnen zijn juist zeldzaam zoals:

• “Doe dat niet.”
• “Zeg dat niet.”
• “Niet aankomen.”
• “Zit stil.”

Hoe pas je positieve discipline toe?

We moeten een motiverende opvoeding in de praktijk brengen, waarin we strenge maar bemoedigende richtlijnen moeten stellen.

We moeten grenzen stellen die te allen tijde gerespecteerd moeten worden. En deze grenzen ook uitleggen op een manier waarop kinderen het kunnen begrijpen. Dan kunnen ze deze herkennen en op een natuurlijke manier in acht kunnen nemen zonder ertegen in opstand te komen.

• We moeten er altijd voor zorgen dat onze kinderen zich gewaardeerd, begrepen en geliefd voelen.
• Fouten moeten niet gestraft worden door te schreeuwen of kritiek te geven. We moeten juist aan onze kinderen uitleggen hoe ze het op kunnen lossen, verbeteren en succesvol over hun fouten heen kunnen komen, omdat ‘we hen vertrouwen’.
• Tegelijkertijd zullen we hen levensvaardigheden leren: respect, problemen oplossen, verantwoordelijkheid, onafhankelijkheid en samenwerking…
• We moeten ook proberen om onze kinderen te helpen bewust te zijn van hun vaardigheden. Dan kunnen ze deze ten volle gebruiken en zich nuttig, moedig en bekwaam voelen.

In conclusie, opvoeden door “Ik hou van je” te zeggen, betekent niet dat je de gemakkelijkste weg kiest of toegevend bent. Het betekent dat je weet hoe je vaardigheden ontwikkelt: weerbaarheid, positieve emoties en de moed om positief om te gaan met alles om je heen.