Religieuze overtuigingen en onze kinderen

Spiritualiteit is iets persoonlijks en intiems. Hoe ver moet je gaan als het gaat om het overbrengen van je religieuze overtuigingen op je kinderen?

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Elena Sanz Martín.

Laatste update: 22 december, 2022

De Het debat of ouders wel of niet hun religieuze overtuigingen aan hun kinderen moeten overgeven neemt steeds vaker toe. In het verleden was dit dilemma vrijwel ondenkbaar. Overtuigingen werden duidelijk van de ene op de andere generatie overgedragen – niet alleen door ouders, maar ook door de samenleving zelf.

Tegenwoordig is het collectieve denken echter geëvolueerd en is er een toenemende belangstelling voor het behoud van de mensenrechten op elk niveau. Dit heeft geleid tot het debat of het wel of niet gepast is om de spiritualiteit van kinderen te beïnvloeden.

Hoewel sommige mensen het zien als een morele verplichting die ouders hebben, zien anderen het als het beroven van kinderen van hun keuzevrijheid.

Wat is er mis met het overbrengen van religieuze overtuigingen op kinderen?

Als we proberen op respectvolle wijze onze kinderen op te voeden,  komt het overbrengen van onze religieuze overtuigingen in conflict met onze opvoedfilosofie.

Geloof moet nooit opgedrongen worden, in welke situatie dan ook. In plaats daarvan moeten we de overtuigingen van iedereen respecteren, dus ook die van onze kinderen.

Sommige religies bestaan uit bepaalde principes die sommige aspecten van ons leven als taboe zien. Dit kan schadelijk zijn voor de ontwikkeling van onze kinderen.

Aspecten zoals identiteit en seksualiteit moeten gerespecteerd worden en behandeld worden als de keuze van een individu. Daarnaast moeten ze nooit bevooroordeeld worden.

Zo nu en dan zorgen religieuze overtuigingen voor gevoelens van ongelijkheid, schuld en zondigheid die schadelijk zijn voor het zelfvertrouwen van een kind.

Daarnaast zijn er onderzoeken die aantonen dat het opdringen van concrete religieuze overtuigingen aan onze kinderen kan zorgen voor problemen in onze relaties, waaronder onoplosbare spanning.

Wat zijn de voordelen van het overbrengen van religieuze overtuigingen op kinderen?

Aan de andere kant heeft spiritualiteit ook een aantal positieve invloeden. Spirituele mensen zijn vaak gelukkiger, stabieler en kunnen zich beter integreren in de samenleving, onafhankelijk van geloof.

De basiswaarden die de meeste religies delen zijn educatief. Ze moedigen allemaal sociale houdingen aan, zoals het respecteren van andere levende wezens, mededogen en vriendelijkheid. Dit zijn belangrijke waarden die we onze kinderen van jongs af aan al moeten leren.

Daarnaast helpt religie onze kinderen met definiëren wat goed is en hoe ze gelukkig kunnen zijn. Het moedigt ons aan om te reflecteren en te vergeven, en niet alleen als een interpersoonlijke daad.

Vergiffenis is namelijk ook een manier om onszelf te bevrijden van negatieve emoties die ons anders pijn zouden blijven doen. Religies bieden ons een ander perspectief op het leven en ons bestaan.

Tot slot zijn er onderzoeken die laten zien dat spiritualiteit positieve effecten hebben op persoonlijk vlak:

• Mensen die geloven hebben meer kracht en zelfvertrouwen.
• Ze zijn op fysiek en psychologisch gebied gezonder, gebruiken minder drugs en kunnen zich beter aanpassen (omdat ze het leven met hoop tegemoet zien.)
• Ze herstellen sneller van ziektes en kunnen beter omgaan met ziekte en overlijden.

Dus, wat moeten we doen?

• Laat je kinderen niet in een bubbel opgroeien. Of je nu ergens in gelooft of niet, probeer jouw visie niet op je kinderen op te leggen of ze het gevoel te geven dat het de enige optie is. Leg ze uit dat andere mensen verschillende overtuigingen hebben.
• Als je als ouder geen religie aanhangt, kun je wachten tot je kind vragen stelt om vervolgens over deze zaak te praten.

• Nodig je kinderen wel uit om met je mee te doen wanneer religie wel een belangrijk deel van je leven is. Onthoud dat kinderen hun eigen overtuigingen zullen ontwikkelen naarmate ze ouder worden. Deze zijn gebaseerd op hun eigen spiritualiteit en ervaringen.
• Maak het duidelijk aan je kinderen dat geloof persoonlijk is. Sta ze toe om hun eigen keuzes te maken en onderzoek te doen. “Dit is wat ik geloof, maar er zijn mensen die andere dingen geloven. Waar jij in gelooft is je eigen keus.”
• Ontdek samen met je kinderen wat voor overtuigingen zij hebben. Vraag aan je kinderen wat zij denken over religie. Moedig kritisch denken aan.
• Laat ze zien dat je al hun vragen wilt beantwoorden. Probeer je eigen overtuigingen niet op te dringen aan je kinderen zonder ze ruimte te geven om na te denken. Geef het ook toe wanneer je het antwoord op een vraag niet weet en probeer het antwoord te vinden.