Pikler pedagogie en haar leidende principes

De Pikler pedagogiek is een opvoedingsmethode die gebaseerd is op de bevrijding van de autonomie van het kind. Om dit te bereiken, stelt Emmi Pikler dat het kind eenvoudigweg een geschikte omgeving met stabiele sociale en emotionele omstandigheden geboden moet worden.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog María Alejandra Castro Arbeláez.

Laatste update: 12 oktober, 2022

Pikler pedagogie is een van de alternatieve onderwijsmethoden die op wetenschap gebaseerd zijn. Deze methode wil vrijheid en respect voor de autonomie van het kind in het leerproces bevorderen. Leer meer over dit onderwijsmodel en help je kind zelfstandig en zelfverzekerd te worden.

Waarop is Pikler pedagogie gebaseerd?

Emmi Pikler was kinderarts en directrice van een instelling om verweesde en verlaten kinderen te helpen. In 1969 bedacht ze haar synthese over de ontwikkeling van de motorische vaardigheden van het kind door vrij te bewegen.

Deze synthese was gebaseerd op respect voor de baby, die zich prima kan ontwikkelen zonder directe bemoeienis van de ouder.

Ze moeten alleen een geschikte omgeving geboden worden met stabiele en basale sociale en emotionele omstandigheden, zoals passende kleding en bewegingsvrijheid. Bovendien is het nodig hen speelgoed te geven dat bij hun leeftijd past en hen veiligheid in huis te bieden.

Aanpassing van Pikler pedagogie aan de behoeften van het kind

Pikler richtte haar onderzoek op twee basisaspecten van kinderen: de behoefte aan autonomie en de behoefte aan gehechtheid. Haar bijdragen waren van groot belang op het emotionele niveau van de kleintjes.

Vanuit die basis liet ze zich leiden door de volgende leefregels:

• De grote waarde van autonome activiteiten.
• Het belang van een goede emotionele relatie.
• De noodzaak om kinderen te helpen zich bewust te worden van zichzelf en hun omgeving.
• In goede lichamelijke gezondheid verkeren.

Eisen aan de ouder om de Pikler methode toe te passen

Om deze methode toe te passen moet men respect tonen voor het kind en bovendien rekening houden met de volgende houdingen ten opzichte van het kind:

• Veel geduld tonen.
• Het kind niet manipuleren.
• Attent en aanhankelijk zijn.
• Vermijden de vooruitgang van het kind te versnellen.
• Je niet bemoeien met de ontwikkeling van hun functies.

4 principes die de Pikler pedagogiek sturen

De basis- en regulerende principes van Pikler pedagogie zijn:

1. Respect

Respecteer het kind als een unieke persoon die relaties aanknoopt. Dit houdt in dat men het de individuele aandacht geeft die het verdient. Vanaf de geboorte moeten we volledig vertrouwen hebben in hun capaciteit, hun ontwikkeling respecteren, en hen toestaan hun spelmethode toe te passen, hun denken, en hun evolutie in goede banen te leiden.

2. Vrijheid

Vrijheid van beweging tijdens het eerste levensjaar zal hen in staat stellen van hun eigen successen en mislukkingen te leren. Evenzo zal het zich autonoom kunnen bewegen hun voldoening geven en hun belangstelling versterken.

3. Communicatie

Communicatie moet verbaal zijn , met betekenisvolle blikken en een aandachtige en begripvolle aanwezigheid, maar zonder overweldigend te zijn. Je kunt je het beste uitdrukken met zachte gebaren tijdens activiteiten als aankleden, voeden en baden. Deze vorm van communicatie drukt uit dat je hen waardeert en respecteert.

4. Stabiliteit

Voor een goede geestelijke gezondheid (Engelse link) en evenwicht in de emotionele ontwikkeling van het kind, moet het zich veilig voelen. Daarom is het werk van ouders heel belangrijk in de eerste levensfase van hun kind, van 0 tot 3 jaar. Ze moeten een stabiele en constante band scheppen die geborgenheid en vooruitgang biedt.

Richt het huis in volgens de Pikler methode

Door het huis in te richten volgens de Pikler pedagogische manier kun je een aangename ruimte scheppen. Al naar gelang hoe je kinderen zich uiten, kun je dit veranderen.

Leg bijvoorbeeld een vloerkleed op de vloer. Het mag niet kreuken of wegglijden. Bovendien kun je kussens, matrassen en wat speelgoed rangschikken.

Anderzijds kun je zware dozen neerzetten die als opstapje voor de bank dienen. Omdat er bovendien een grote ruimte nodig is om tunnels of hellingbanen te plaatsen, kun je gebruik maken van het bezoeken van parken, zodat ze van deze attracties kunnen genieten.

De voordelen van het toepassen van de Pikler pedagogiek

Enkele van de voordelen van het respecteren van de evolutie van kinderen, volgens de Pikler methode, zijn als volgt:

• Met hun bewegingen zullen kinderen geleidelijk hun lichaam en grenzen leren kennen.
• Hun bewegingen zullen zekerder en harmonieuzer worden.
• Hun hersenen zullen beter rijpen.
• Ze zullen in staat zijn verschillende houdingen aan te nemen met vloeiende bewegingen.
• Ze zullen hun kennis van ruimte en mogelijkheden bij het bewegen uitbreiden.

Samengevat is de Pikler pedagogiek gebaseerd op respect en volledig vertrouwen in het leervermogen van het kind. Het is belangrijk voor ogen te houden dat niet de snelheid waarmee het kind leert belangrijk is, maar de kwaliteit van het leren.

Hoewel ouders niet direct ingrijpen, betekent dit niet dat ze de relatie moeten opgeven. Het betekent eerder dat ze de tijd en het ontwikkelingstempo van hun kinderen moeten respecteren en hen een veilige plaats moeten bieden.

Over het geheel genomen zal dit het kind helpen zelfbewust te worden en op te groeien tot een zelfstandig en gezond kind, zowel lichamelijk als psychisch.