Het sneeuwbaleffect om je kind slimmer te maken

Het sneeuwbaleffect impliceert progressief leren. Als het over intelligentie gaat, is het belangrijk te begrijpen dat er verschillende soorten en methoden zijn om die te verwerven (of te ontwikkelen).

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog María Alejandra Castro Arbeláez.

Laatste update: 13 januari, 2022

Als je wilt dat je kinderen slimmer worden, moet je ze steunen en ze de nodige hulpmiddelen geven om dat te bereiken. Om dit te doen, moet je rekening houden met het sneeuwbaleffect. Weet je wat het is? Blijf dit artikel lezen om alles te weten te komen over dit onderwerp.

De metafoor van een sneeuwbal wordt in de ontwikkelingspsychologie gebruikt om uit te leggen dat als je elke gelegenheid aangrijpt om de capaciteiten van het kind te verbeteren, je hogere prestaties verkrijgt en zo een optimale ontwikkeling bereikt.

Ouders en leerkrachten moeten elke gelegenheid dus aangrijpen om kinderen te laten leren en groeien. De eerste stappen op het pad van de opvoeding zijn namelijk het belangrijkst.

Laten we daarom, om iets meer te begrijpen van het sneeuwbaleffect, eens kijken naar een sneeuwbal zelf. Op het eerste gezicht is het gewoon een hoopje sneeuw tot een bal samengepakt. Maar als hij van een heuvel afrolt, wordt hij steeds groter. Misschien kon je hem eerst in je handpalm houden, maar naarmate hij verder rolt, wordt hij zelfs groter dan jij.

Wat we uit dit beeld moeten opmaken is dat elke stap die dat kleine sneeuwballetje zet, gelijk staat aan elke stap van je kind. Elke stap die het zet is nieuwe kennis, een nieuwe ervaring.

Als je kind jong is, leer je het beetje bij beetje en verwerft het kennis en begrip betreffende verschillende situaties. Thuis nemen ze kennis op, waarschijnlijk op de crèche ook en op school. Hetzelfde geldt in elke andere omgeving die ze delen en met elke andere persoon die met hen omgaat.

Elk stukje kennis dat ze verwerven doet hen groeien, net zoals een sneeuwbal die met elke ‘stap’ meer sneeuw verzamelt en groter wordt.

Dus hoe maak ik mijn kind slimmer met het sneeuwbaleffect?

Intelligentie is niet alleen een kwestie van het opnemen van nieuwe kennis. Kennis maakt ons wijzer, maar intelligentie is iets dat we moeten ontwikkelen.

Volgens de psycholoog Feuerstein heeft het menselijk lichaam het vermogen zijn functionerende structuur te veranderen. Dit komt omdat intelligentie een adaptieve reactie is. Deze veranderingen kunnen iemands ontwikkeling verbeteren door blijvend superieure cognitieve processen te bereiken.

Volgens de psycholoog zelf is de mens begiftigd met een plastische, flexibele geest die open staat voor verandering. Hij is begiftigd met potentieel en een natuurlijke neiging om te leren.

Verder introduceert Feuerstein het concept van gemedieerde leerervaringen (MLE – Engelse link), die optreden wanneer een mens bemiddelt tussen de wereld en een mens. De bemiddelaar kunnen de ouders of de leerkrachten van het kind zijn.

Wil bemiddeling effectief zijn, dan moet aan bepaalde parameters voldaan zijn:

• Intentionaliteit: Het kind moet zich bewust zijn van de veranderingen die afhangen van zijn emoties en cognitieve verrichtingen. Hij moet beseffen wanneer zijn motivatie toeneemt of afneemt.
• Bemiddeling van betekenis: Betekenis geven aan wat het kind leert verbetert de leerervaring aanzienlijk.
• Principe van transcendentie: De verworven kennis moet toegepast worden. Kennis overdragen op andere gebieden of ervaringen is zeer verrijkend.

Wat betekent dit?

Dit betekent dat we onze kinderen kunnen begeleiden op de weg van het leren. Ouders en onderwijzers dragen namelijk de verantwoordelijkheid om deze moeilijke en belangrijke taak uit te voeren. We moeten dus bemiddelen tussen de wereld en onze kinderen, hen onze kennis geven, hun visie verruimen, en hen de weg wijzen.

Hoe kunnen we de ervaringen van een kind verrijken?

Zoals we al gezien hebben, kan elke leerervaring die een kind opdoet een verandering in zijn cognitieve structuur teweegbrengen. Als mensen zijn ze flexibel, staan ze open voor verandering, en zijn ze geneigd te leren. En wij hebben het vermogen ze te begeleiden. Als we als bemiddelaars optreden in elke situatie die zich voordoet, kunnen we er het beste uit halen.

Enkele tips om het sneeuwbaleffect te gebruiken om je kind slimmer te maken:

• Onderhoud een goede communicatie met je kind.

• Onderzoek of er problemen zijn.
• Help je kind problemen te identificeren.
• Help je kind de oorzaak van het probleem te zoeken.
• Laat je kind ook inzien wat hun aandeel in de ontstane situatie is.
• Zoek naar oplossingen voor problemen die ontstaan.
• Zet negatieve situaties om in leermogelijkheden.
• Help je kind van zijn fouten te leren.

En vooral: geef ze altijd de kans zich te ontwikkelen en te groeien, flexibel te zijn en zich aan hun omgeving aan te passen. Bedenk dat dit in de toekomst namelijk een heel belangrijke vaardigheid zal zijn!