Gastro-enteritis bij baby's: symptomen, oorzaken en behandeling

Gastro-enteritis bij baby's is een aandoening die gekenmerkt wordt door diarree en braken. Deze aandoening ontstaat door infecties of spijsverteringsintoleranties.

Geschreven en geverifieerd door de verpleegkundige Leidy Mora Molina.

Laatste update: 22 december, 2022

Een van de meest voorkomende kinderkwalen, na verkoudheid en ontsteking van de oren, is gastro-enteritis. Baby’s kunnen gedurende hun leven verschillende episoden van deze ziekte doormaken en volgens schattingen kan elk kind onder de 3 jaar er tussen 0,5 en 2 keer per jaar last van hebben. Tegelijk is gastro-enteritis bij baby’s wereldwijd de op één na belangrijkste oorzaak van morbiditeit en mortaliteit bij zuigelingen.

Daarom is het van essentieel belang te weten hoe je de ziekte kunt voorkomen en hoe je het kunt behandelen, om de meest riskante complicaties te vermijden. Kom meer te weten in dit uitgebreide artikel.

Wat is gastro-enteritis bij baby’s?

Gastro-enteritis verwijst naar de ontsteking van het slijmvlies van de maag en de darmen. Als gevolg van deze verandering kunnen de gastro-intestinale cellen hun functies niet goed uitvoeren en hebben ze de neiging grote hoeveelheden water en minerale zouten te verliezen.

Ook kan het voedsel dat het spijsverteringskanaal bereikt niet opgenomen worden. Daarom gaat het gisten en veroorzaakt een groter verlies van lichaamsvocht. De twee manieren om deze inhoud af te voeren zijn door middel van diarree of braken.

Naar de ontwikkelingsduur van de aandoening wordt deze ingedeeld als acuut of chronisch. De eerste duurt minder dan twee weken en vermindert in het algemeen in de eerste 2 tot 7 dagen.

Hoewel er geen curatieve behandeling voor nodig is, vereisen de symptomen van baby’s een snelle behandeling om de belangrijkste complicatie ervan te voorkomen: namelijk uitdroging.

Wat veroorzaakt gastro-enteritis?

Deze ziekte kan het gevolg zijn van een infectie of van andere ontstekingen. Van de meest relevante vallen de volgende op:

• Maagdarm-infecties: Deze komen het vaakst voor. Ze worden meestal veroorzaakt door virussen, zoals het rotavirus of het adenovirus. De vorm van overdracht is fecaal-oraal. Dat wil zeggen dat de kiem via de ontlasting van een kind wordt uitgescheiden en via de mond van een ander kind binnenkomt. In het algemeen wordt dit veroorzaakt door het binnenkrijgen van besmet voedsel en water of door onjuist de handen te wassen.
• Voedselintoleranties: Zoals intolerantie voor koemelkeiwit of gluten en voedselallergieën (voor schaaldieren, eieren, e.a.).
• Spijsverteringsstoornissen door de inadequate introductie van voedingsmiddelen in het aanvullende dieet.
• Ontstekingsziekten in het spijsverteringsstelsel.
• Een daling van de afweer ( immunosuppressie ).
• Taaislijmziekte (cystische fibrose).

Wat zijn de symptomen van gastro-enteritis bij baby’s?

De meest kenmerkende klinische manifestatie van deze ziekte is diarree. Het wordt gekenmerkt door een afname van de gebruikelijke consistentie van de ontlasting en een aanzienlijke toename van de frequentie van de ontlasting.

In het algemeen kan dit symptoom gepaard gaan met een van de volgende klinische verschijnselen:

• Braken
• Koorts
• Gebrek aan eetlust
• Buikpijn en opgeblazen gevoel
• Slijm of bloed in de ontlasting (soms)
• Prikkelbaarheid
• Algemeen ongemak

Behandeling van gastro-enteritis bij baby’s

De behandeling van gastro-enteritis hangt dus af van de oorzaak. Met dit in gedachten is het belangrijk te weten dat er niet altijd antibiotica nodig zijn, want meestal wordt het veroorzaakt door virussen en gaat het na een week vanzelf over.

Zoals eerder benadrukt, is het belangrijkste om  uitdroging te voorkomen, vooral bij baby’s jonger dan een jaar. Hier zijn daarom enkele nuttige tips om dit te voorkomen:

• Borstvoeding moet je op verzoek blijven geven. Je moet het ook vaker aanbieden als de baby kortere voedingen krijgt.
• Om waterverlies te compenseren kan de baby oraal rehydratiezout (of orale zoutoplossing – Engelse link) worden aangeboden. Deze oplossing bevat water, natrium, kalium, chloor en glucose in de juiste verhoudingen.
• Wat de voeding betreft, is het het beste het kind niet te dwingen te eten. Als je het toch eist, moet het voedsel licht verteerbaar en smakelijk zijn. Het is ook belangrijk zware, vette en zure voedingsmiddelen te vermijden.
• Houd verliezen onder controle, zowel die van de luier als die van het braken. Het is daarom een goed idee om dagelijks een verslag bij te houden om met de kinderarts te delen.

Wat de farmacologische maatregelen betreft, hier beslist de arts over. Zoals gezegd variëren de behandelingen naar gelang de oorzaak en het is belangrijk geen medicijnen toe te dienen zonder het advies van een deskundige.

Bij sommige virale diarree kunnen probiotica, zoals Lactobacillus, worden voorgeschreven. Verschillende studies wijzen namelijk op de voordelen van het gebruik ervan.

Hoe kan ik gastro-enteritis bij mijn baby voorkomen?

Baby’s zijn door hun onrijpe afweersysteem vatbaar voor infecties. Daarom is het belangrijk alle mogelijke infectiepreventiemaatregelen toe te passen. Laten we eens wat tips bekijken:

• Vaccineer de baby met het rotavirusvaccin vanaf de leeftijd van 2 maanden, volgens het nationale vaccinatieschema.
• Was je handen goed vóór het klaarmaken van de fles, na het verschonen van de luier van de baby en ook na het naar het toilet gaan.
• Houd de luiertafel schoon en gedesinfecteerd.
• Was voedsel op de juiste manier, vooral rauwe groenten en fruit die je aan de baby wil geven.
• Vermijd contact van de baby met zieke mensen.

Wanneer naar de kinderarts gaan?

Na de opname van het vaccin in de pediatrische kalender is het aantal ziekenhuisopnames voor deze oorzaak aanzienlijk gedaald. In het algemeen zijn deze gevallen zelfbegrensd en lossen ze na ongeveer 2 tot 7 dagen op.

In sommige gevallen verloopt de ziekte echter anders. Het is dan belangrijk je arts te raadplegen als er waarschuwingssignalen verschijnen, zoals die hieronder beschreven worden:

• De diarree duurt meer dan 7 dagen.
• Het braken is voortdurend en de baby heeft meer dan 3 of 4 episodes in 1 uur.
• De ontlasting heeft bloed of slijm erin.
• Er verschijnen uitdrogingsverschijnselen: prikkelbaarheid, lusteloosheid, ingevallen ogen, ingedrukte fontanellen, droge mond, en afwezigheid van tranen.
• Geen urine in de luier 6 uur na de laatste verschoning.
• Koorts die aanhoudt of niet daalt met koortswerende middelen.

Gastro-enteritis bij baby’s is een veel voorkomende ziekte. Als men het niet op tijd behandeldt, kan het ernstige schade aan de gezondheid van de baby toebrengen. Raadpleeg dus je arts als je twijfelt, vooral bij de aanwezigheid van waarschuwingssignalen.