Meest voorkomende soorten tandheelkundige chirurgie bij kinderen

Tandheelkundige ingrepen bij kinderen komen niet vaak voor, maar soms is het toch nodig. We vertellen je over de meest voorkomende ingrepen.
Meest voorkomende soorten tandheelkundige chirurgie bij kinderen
Vanesa Evangelina Buffa

Geschreven en geverifieerd door de tandarts Vanesa Evangelina Buffa.

Laatste update: 19 oktober, 2022

In de pediatrische tandheelkunde zijn chirurgische ingrepen niet erg gebruikelijk. Toch kan tandheelkundige chirurgie bij kinderen een noodzaak zijn om sommige ziekten in de mond van de kleintjes op te lossen.

De omstandigheden die deze behandeling rechtvaardigen zijn ook gevarieerd. Van sterk vernielde of getraumatiseerde tanden, extra tanden, moeilijkheden bij het natuurlijk doorkomen van de tanden, of problemen die met het frenulum te maken hebben.

Hier zijn de 4 meest voorkomende soorten tandheelkundige chirurgie bij kinderen.

1. Exodontie of eenvoudige tandextracties

Meest voorkomende soorten tandheelkundige chirurgie bij kinderen
Tandextracties zijn een geldig middel voor die situaties waarin het blijven van de tand meer risico’s dan voordelen met zich meebrengt.

Tandextractie is een chirurgische handeling waarbij een tand uit de mond van een kind wordt verwijderd. Door de conservatieve en preventieve houding van de laatste tijd is het echtereen steeds minder frequente tandheelkundige ingreep bij kinderen.

Daarom is deze praktijk alleen voorbehouden aan specifieke en strikt noodzakelijke gevallen. Er is namelijk plaatselijke verdoving voor nodig, snijwonden in het tandvlees, en het gebruik van elementen of manoeuvres die bij het kind (Spaanse link) angst en vrees kunnen oproepen.

Aanvullend onderzoek is belangrijk

Alvorens de operatie uit te voeren is het dus belangrijk röntgenfoto’s te maken, aanvullend onderzoek te doen, en een gedetailleerde medische geschiedenis van het kind op te nemen. Tot de meest relevante gegevens om te belichten behoren onder andere de leeftijd van het kind, of het om een tijdelijke of blijvende tand gaat, de tijd die nog rest voor de tandvervanging, en de persoonlijke risicofactoren voor de ingreep. Met nauwkeurige gegevens is het mogelijk de ingreep te plannen en complicaties te vermijden.

Hieronder delen we de situaties die het vaakst extractie bij kinderen vereisen:

  • De tandelementen zijn erg beschadigd, hetzij door cariës, hetzij door trauma, en kunnen niet behandeld worden met endodontologie of vullingen.
  • Melktanden met infectieuze processen die de blijvende tandkiemen aantasten.
  • Tijdelijke elementen die de uitgroei van de blijvende tanden belemmeren.
  • Natale en neonatale (Spaanse link) tanden die bewegen en bijvoorbeeld de voeding beïnvloeden of riskant zijn voor de baby.
  • De noodzaak om het aantal tanden in de tandboog te verminderen voor orthodontische doeleinden. Bijvoorbeeld als onderdeel van een behandeling met een apparaat zoals een beugel.

De daaropvolgende rehabilitatie om de esthetiek en de functionaliteit van de mond te herstellen zijn ook belangrijke aspecten om rekening mee te houden. Deze zorg zal variëren naar gelang de bijzonderheden van het geval. Als een vakman bijvoorbeeld besluit een melktand te verwijderen, zal hij het plaatsen van een plaatshouder moeten overwegen om toekomstige malocclusies te voorkomen.

2. Tandheelkundige chirurgie van niet-doorgekomen tanden tanden bij kinderen

Niet-doorgekomen tanden zijn die, op het moment van doorkomen, binnen het bot blijven en er niet uit kunnen. Deze elementen kunnen bedekt zijn door het bot en het tandvlees of alleen door het gingivaslijmvlies.

Afhankelijk dus van het geval is tandheelkundige chirurgie een alternatief om het vastzittende element uit de bovenkaak van kinderen te halen. In het algemeen is dit echter voorbehouden aan verkeerd geplaatste tanden die cysten ontwikkelen of bij boventallige tanden.

Een andere mogelijke indicatie is de ruimte vrij te maken om natuurlijk doorkomen van de tand te bevorderen. In het laatste geval kan de behandeling aangevuld worden met een beugel om het uitbreken van de tand te bevorderen.

3. Labiaal of linguaal frenulum

Het komt vaak voor dat sommige kinderen problemen hebben met hun labiaal of linguaal frenulum als deze te kort is. Enkele van de negatieve gevolgen van deze aandoening zijn bijvoorbeeld moeilijkheden met eten, spreken, of het plaatsen van tanden. Dit alles kan de kindertandarts er vervolgens toe brengen een operatie voor te stellen om het probleem op te lossen.

Frenectomie is een eenvoudige chirurgische ingreep uit technisch oogpunt, die erop gericht is de verbinding van het frenulum met de twee weefsels waaraan het vastzit vrij te maken. In het geval van het linguale frenulum wordt de verbinding van de tong met de mondbodem vrijgemaakt om de ankyloglossie op te lossen. Dezelfde operatie wordt uitgevoerd aan het labiale frenulum om de strakke verbinding van de lippen met het tandvlees te corrigeren.

De gebruikte chirurgische technieken zijn dus gevarieerd en worden gekozen naar gelang de behoeften van elk geval. Een belangrijk gegeven is dat ze op elke leeftijd kunnen worden uitgevoerd. Het is dus de moeite waard te overwegen wanneer de belemmeringen die uit deze problemen voortvloeien aanzienlijk zijn.

Zo wordt linguale frenectomie meestal bij zuigelingen uitgevoerd om borstvoeding te bevorderen (Spaanse link). Het is het beste deze ingreep uit te voeren voordat het kind begint te spreken om fonatorische problemen te voorkomen. Lippenchirurgie daarentegen wordt meestal uitgevoerd om schadelijke gewoonten te corrigeren of als onderdeel van een orthodontische behandeling.

4. Andere situaties

De soorten tandheelkundige chirurgie die we beschreven hebben zijn de meest voorkomende die bij kinderen worden uitgevoerd. Er zijn echter andere minder voorkomende en complexere situaties die ook tandheelkundige chirurgie bij kinderen rechtvaardigen.

Bij sommige complexere aandoeningen worden de ingrepen uitgevoerd door een interdisciplinair team waar ook een kindertandarts bij betrokken is. In elk geval voert een kaakchirurg deze ingrepen onder algehele anesthesie uit.

Hier volgen nog enkele situaties die aanleiding geven om op deze manier te werk te gaan:

  • Gezichtstrauma: Ongelukken en zware klappen op de mond kunnen leiden tot verwondingen en breuken aan de kaken van kinderen. Om de anatomische structuur van de mond te herstellen zijn daarom ingrepen door een deskundig team van maxillofaciale chirurgen nodig.
  • Aangeboren misvormingen: Patiënten die lijden aan misvormingen in de harde en zachte weefsels van de mond hebben ook chirurgische correctie door maxillofaciale chirurgen nodig. Gespleten lip en gespleten gehemelte zijn duidelijke voorbeelden van deze behoefte. Operaties om de slik- en spraakfuncties te herstellen en het uiterlijk van het gezicht te verbeteren zijn essentieel om de levenskwaliteit en de sociale aanpassing van deze kinderen te verbeteren.
  • Pediatrische oncologie: De aanwezigheid van tumoren in het maxillofaciale gebied vereist ook chirurgisch ingrijpen in teamverband om maligniteit uit te sluiten en een goede behandeling te verzekeren.
Een team tandartsen
Als de situatie het rechtvaardigt, lost een team van deskundigen die opgeleid zijn om complexe tandheelkundige ingrepen uit te voeren, het probleem van het kind op.

Kinderen begeleiden na een tandheelkundige ingreep

Los van het soort tandheelkundige ingreep dat bij kinderen gedaan is, zal na de ingreep enige verzorging nodig zijn om hun snelle herstel te bevorderen.

Het is gebruikelijk dat kinderen tijdens de postoperatieve periode pijn, bloedingen en zwellingen ervaren. Pas deze tips toe om hun ongemak te verlichten:

  • Maak gebruik van sommige pijnstillende middelen die door de chirurg zijn aangegeven. Het is belangrijk ze toe te dienen volgens de aanbevelingen van de deskundige.
  • Leg op de dag van de operatie af en toe ijskompressen op de plek. Dit vermindert de ontsteking.
  • Moedig rust aan om de genezing te bevorderen. Voorkom dat het kind snelle, schokkerige bewegingen maakt, zoals spreken.
  • Bied zachte en koele voeding aan om forceren van de mond te voorkomen en pijn en ongemak te verlichten. Yoghurt, ijs, pudding, en gelatine zijn goede keuzes.
  • Vermijd het gebruik van rietjes en het blootstellen van de mond van het kind aan warmtebronnen. Ook hete dranken zijn niet gunstig.
  • Handhaaf de mondhygiëne met de juiste techniek voor het geval. Maak het gebied 24 uur na de operatie voorzichtig schoon. De tandarts kan het gebruik van een speciaal antisepticum gedurende enkele dagen voorstellen.
  • Breng je kind naar de door de chirurg aangegeven controles. Die zijn nodig om de hechtingen (als die er zijn) te verwijderen en de evolutie van het proces te controleren.

Zoek hulp na tandheelkundige chirurgie

Als het kind niet opknapt, koorts krijgt, flauwvalt, of moeite heeft met ademhalen, zoek dan onmiddellijk medische hulp.

Wees je bewust van de postoperatieve periode en begeleid het kind bij zijn herstel, dan zal het zich beter voelen. En de tandheelkundige ingreep zal een eenvoudige herinnering zijn die de gezondheidstoestand in de mond van je kind verbeterd heeft.


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Souza, A. C. R. A., Normandia, C. S., Melo, L. T., López Alvarenga, R., & Souza, L. N. (2011). Dientes neonatales: Reporte de un caso y revisión de la literatura. Avances en Odontoestomatología27(5), 253-258.
  • Biart, B. A., Martín, B. R., Prado, M. A. L., Alfonso, K. I. G., Ramos, S. L. R., & González, M. H. (2020). Dientes neonatales. Investigaciones Medicoquirúrgicas13(1).
  • Cazas Campos, L. V. Abordaje terapéutico de exodoncia en niños minimizando miedo y ansiedad (Doctoral dissertation).
  • Torres Heredia, Á. A. (2018). Factores asociados a pérdida prematura de dientes deciduos en niños menores de 8 años atendidos en la clínica estomatológica UAP-Tumbes 2013-2017.
  • Olaciregui Hernández, M. C., Castellanos Rodríguez, M. C., Florez Bayona, G., & Fernández Faverola, L. Identificación temprana de impactación de caninos maxilares mediante radiografías panorámicas digitales en niños de 6 a 12 años que asisten a las clínicas del niño de la Universidad Santo Tomás seccional Bucaramanga.
  • Farfan Layme, C. F. (2021). Tracción de canino retenido superior con aparatología ortodóntica fija utilizando ligadura metálica.
  • Cruz-Mondragón, A. C., Lara-Carrillo, E., Kubodera-Ito, T., Toral-Rizo, V. H., & Santillán-Reyes, A. M. Tratamiento ortodóncico por retención de incisivos superiores con dientes supernumerarios: Reporte de un caso clínico. Mis casos Clínicos de Odontopediatría y Ortodoncia, 75.
  • Monserrate Vera, P. D. (2021). Prevalencia de dientes supernumerarios y protocolo quirúrgico (Bachelor’s thesis, Universidad de Guayaquil. Facultad Piloto de Odontología).
  • da Costa, L. C., da Silva Mota, N., Miasato, J. M., Chevitarese, L., & da Silva, L. A. H. (2020). Mesiodens: la influencia en la autoestima del niño. Reporte de caso. Revista de Odontopediatría Latinoamericana9(2), 160-170.
  • Leite, A. B. C. C. (2020). FRENECTOMIA LINGUAL EM BEBÊS: REVISÃO DE LITERATURA. e-RAC9(1).
  • Costa, E. F. D. S. (2020). Frenectomia lingual em neonatos: quando realizar? Uma revisão de literatura.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.