Hematurie bij kinderen: wat je moet weten

Hematurie bij kinderen is de aanwezigheid van bloed in de urine en de voornaamste oorzaken zijn urineweginfecties, trauma, en hypercalciurie.
Hematurie bij kinderen: wat je moet weten

Laatste update: 19 oktober, 2022

Hematurie bij kinderen is een alarmerende bevinding voor ouders, maar het is niet altijd synoniem met iets ernstigs. De oorzaken zijn talrijk en gevarieerd. Sommige zijn systemisch en andere plaatselijk, zoals aandoeningen van de urinewegen.

De term hematurie komt van de Griekse woorden haima, dat ‘bloed’ betekent en ouron, dat ‘urine’ betekent. We kunnen het daarom omschrijven als de aanwezigheid van rode bloedcellen in de urine, die afkomstig zijn uit de nier of de urinewegen. In sommige gevallen is zo’n bloeding met het blote oog zichtbaar. Terwijl in andere gevallen alleen laboratoriumonderzoek het ontdekt.

Hier vertellen we je daarom alles wat je moet weten over dit symptoom bij de jongste leden van je gezin.

Welke soorten hematurie bij kinderen zijn er?

Er zijn veel manieren om bloed in de urine  (Engelse link) te classificeren en al die manieren stellen ons in staat meer te weten te komen over de oorsprong en de oorzaak ervan. In grote lijnen moeten we onderscheid maken tussen de gevallen die met het blote oog gezien kunnen worden (zoals een merkbare verandering in de kleur van het water in het toilet of bloed in de luier van de baby), en die welke veel subtieler zijn. De eerste noemt men macroscopisch en de laatste microscopisch. Laten we er meer over leren:

  • Microhematurie: Dit wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van meer dan 5 rode bloedcellen per microliter urine en is meestal een toevallige bevinding bij een routine onderzoek. Om als significant beschouwd te worden, moet het aanwezig zijn in meer dan 3 opeenvolgende urinemonsters, gescheiden door 2 tot 4 weken.
  • Macrohematurie: De aanwezigheid van meer dan 5.000 rode bloedcellen per microliter urine. Deze hoeveelheid kleurt de urine roze, dieprood, bruingroen, of chocoladekleurig, afhankelijk van de concentratie rode bloedcellen erin. Je kunt het met het blote oog zien en moet altijd onderzocht worden.

Op zijn beurt kan hematurie voorbijgaand of aanhoudend zijn (als het 6 maanden of langer verschijnt); initieel, terminaal of postvoïdaal (afhankelijk van op welk moment van urineren het betrekking heeft); glomerulair of extraglomerulair (afhankelijk van de oorsprong van de bloeding).

De niercortex bevat structuren die glomeruli genoemd worden, en die de functies uitvoeren van het filteren van bloed en het produceren van urine. Wanneer dit mechanisme faalt, raakt de nier geleidelijk ziek en dit wordt duidelijk door glomerulaire hematurie.

Hematurie bij kinderen
Microscopische studie van de urine en het sediment ervan na centrifugeren maakt het mogelijk het type hematurie dat het kind heeft te categoriseren en zo de oorsprong en oorzaak van de bloeding vast te stellen.

Symptomen bij hematurie

Bloed in de urine is een klinisch teken, dat al of niet gepaard kan gaan met andere verschijnselen. In het eerste geval spreekt men van asymptomatische hematurie, in het tweede van symptomatische hematurie.

Voor het laatste hangen de klinische verschijnselen af van de oorsprong van de hematurie.

Als het een glomerulaire ziekte is

De meest voorkomende tekenen en symptomen zijn:

  • Oligurie (een afname van de hoeveelheid dagelijkse urine).
  • Oedeem.
  • Huiduitslag.
  • Gewrichtsontsteking.
  • Keelpijn.

Meestal is er een voorgeschiedenis van faryngotonsillitis die enkele weken voor de niersymptomen optrad.

Hematuriën van extraglomerulaire oorsprong

In deze gevallen kan de bloeding gepaard gaan met:

  • Het uitscheiden van pus in de urine.
  • Pijn in de onderbuik of bij het plassen (dysurie).
  • Moeilijkheden bij het legen van de blaas (trage stroom).
  • Postvoïdaal druppelen, (intermitterende stroom).
  • Koorts.

Veel voorkomende oorzaken van hematurie bij kinderen

In het algemeen wordt hematurie bij kinderen veroorzaakt door infecties van de urinewegen (UTI), abdominaal of genitaal trauma en problemen in het calciummetabolisme (hypercalciurie).

Ook moet je denken aan ontstekingsziekten, systemische infecties (zoals hemolytisch uremisch syndroom of Serratia marcescens gastro-enteritis), auto-immuunziekten, stofwisselingsstoornissen of ziekten waarbij tumoren betrokken zijn.

Valse hematurie bij kinderen

Behalve de pathologische oorzaken van hematurie zijn er ook verschillende geneesmiddelen of voedingsmiddelen die de urine donkerder van kleur doen worden dan gewoonlijk. Ze kunnen zelfs een bloeding suggereren door de gelijkenis in kleur. Maar als je terugblikt op wat het kind gegeten heeft en met een eenvoudige urine-analyse kan een bloeding uitgesloten worden.

Hier zijn de producten die het vaakst valse hematurie bij kinderen veroorzaken:

  • Voedingsmiddelen: bieten, bramen, paddenstoelen.
  • Voedselpigmenten: stikstofkleurstoffen, fenolftaleïne (aanwezig in laxeermiddelen), rhodamine B (in banketbakkersgebak).
  • Geneesmiddelen: rifampicine, nitrofurantoïne, metronidazol, of doxorubicine.

Hoe urine onderzoeken bij vermoeden van hematurie?

In de meeste gevallen kan een goed verhoor en lichamelijk onderzoek richting geven aan de diagnose hematurie zonder dat een beroep gedaan hoeft te worden op aanvullende tests. Urineteststrips zijn echter de eerste keus vanwege hun hoge diagnostische gevoeligheid (Spaanse link) en gebruiksgemak.

Een urinetest met een urine teststrip
De test op hematurie voert men uit met een dipstick. Als die positief is voor hematurie, is verder onderzoek nodig om de oorsprong ervan vast te stellen en de nodige behandeling uit te voeren.

Andere aanvullende testen

Als de dipstick positief is, moeten de arts de resultaten bevestigen door een microscopisch onderzoek van het urinesediment. Dit voert men uit op een geïsoleerd urinemonster, idealiter genomen halverwege de eerste urinestraal van de ochtend.

Als men hematurie bevestigt, zal de arts overgaan tot het aanvragen van andere aanvullende onderzoeken. Bijvoorbeeld observatie van de morfologie van de rode bloedcellen, echografie, of renale scintigrafie. Ook kunnen ze zo nodig preciezere en invasievere onderzoeken zoals een nierbiopsie uitvoeren.

Wat volgt na de diagnose hematurie bij kinderen?

Als de oorzaak van hematurie bij kinderen eenmaal bekend is, bepaalt de arts voor elk geval de beste diagnostische strategie. Dit kan variëren van onder andere het gebruik van antibiotica tot immunosuppressieve geneesmiddelentherapie.

Soms kan men na de kuur preventieve maatregelen nemen, zoals die om de vorming van nierstenen of het ontstaan van infecties te voorkomen. Het kind bijvoorbeeld goed gehydrateerd houden, een dieet met weinig natrium (zout), en een goede lichaamshygiëne zijn de sleutel tot een betere verzorging van de nier gezondheid.

Het belangrijkste is dat ouders opletten bij het plassen van hun kinderen en dat ze bij de ontdekking van elk teken van verdenking onmiddellijk naar de kinderarts gaan.


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Carrasco Hidalgo-Barquero M, de Cea Crespo JM. Hematuria. Protoc diagn ter pediatr. 2014;1:53-68
  • Cara G, Pena A. Hematuria. Actualización. An Pediatr Contin. 2009;7(2)61-9
  • Vendula R, Lyengar AA. Approach to Diagnosis and Management of Hematuria. Indian J Pediatr. 2020; 87(8):618-624. doi: 10.1007/s12098-020-03184-4.
  • Denver D, Reidy K. Approach to the Child with Hematuria. Pediatr Clin N Am 66 (2019) 15–30 https://doi.org/10.1016/j.pcl.2018.08.003
  • Generalic A, et al. Hematuria as an Early Sign of Multisystem Inflammatory Syndrome in Children: A Case Report of a Boy With Multiple Comorbidities and Review of Literature. Front. Pediatr. 2021; 9:760070. doi: 10.3389/fped.2021.760070

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.