Onychofagie bij kinderen: wat je moet weten
De gewoonte van nagelbijten tijdens de kinderjaren heet infantiele onychofagie bij kinderen. Het is een veel voorkomende stoornis in dit stadium die we niet over het hoofd mogen zien.
Hoewel het een gewoonte is die bij kinderen vaak genormaliseerd wordt, is de waarheid dat het negatieve gevolgen heeft voor de gezondheid. Daarom is het beter te voorkomen dat de gewoonte na verloop van tijd door blijft gaan.
De redenen die een kind ertoe kunnen brengen het gedrag van nagelbijten te verwerven zijn gevarieerd. Hier vertellen we je er alles over. Lees verder en ontdek welke maatregelen genomen kunnen worden om onychofagie bij kinderen te keren.
Wat is infantiele onychofagie?
Zoals we al gezegd hebben is infantiele onychofagie de gewoonte die sommige kinderen hebben om dwangmatig op hun nagels te bijten of te knabbelen. Hoewel het vaak beschouwd wordt als iets wat bij kleintjes te verwachten is, kan het ook tuitgroeien tot een dwangmatige handeling.
Onychofagie is een nerveuze gewoone (Spaanse link) die meestal begint als een mechanisme om angst, verveling of stress te verminderen. Maar na verloop van tijd wordt de handeling reflexief en onbewust en is het moeilijk te overwinnen.
Deze houding verschijnt meestal tussen de leeftijd van 3 en 6 jaar. Het begint van daaruit op natuurlijke wijze af te nemen tot het verdwijnt. Maar andere keren wordt de gewoonte intenser en begint het het welzijn van het kind aan te tasten. In die gevallen moet je dus tijdig ingrijpen.
Waarom treedt onychofagie bij kinderen op?
De oorsprong van deze stoornis is niet met zekerheid bekend en er zijn verschillende factoren die kleintjes kunnen predisponeren voor het ontstaan ervan. Proberen de oorzaak van het probleem te achterhalen is heel nuttig bij het plannen van de aanpak.
Onychofagie bij zuigelingen is een reflexmatige gewoonte die meestal wordt uitgelokt door een of andere prikkel die nervositeit of onzekerheid bij het kind opwekt. De actie van nagelbijten bij een negatieve emotie geeft het kind een schijnbaar gevoel van kalmte. Daarom brengt het ze ertoe het gedrag te herhalen en kunnen ze het niet vermijden.
Hier zijn enkele van de factoren die aanleiding kunnen geven tot deze gewoonte:
- Situaties die angst, spanning of frustratie bij het kind opwekken.
- Stress of moeilijke situaties onder ogen zien: veranderen van school, verhuizen naar een nieuw huis, de komst van een jonger broertje of zusje, de dood van een familielid, de scheiding van de ouders, enz.
- Angst of zorgen.
- Lichamelijke of emotionele situaties zoals verveling of vermoeidheid.
- Obsessief-compulsieve stoornissen of manieën: repeterende handelingen in bepaalde situaties, zoals televisie kijken, videospelletjes spelen, of lezen.
- Verlies van gevoel van eigenwaarde.
- Imitatie: het kind kopieert de gewoonte die het bij een ander gezinslid waarneemt.
Gevolgen van onychofagie bij kinderen
Behalve het esthetische probleem door zichtbare verwondingen aan de vingers, heeft nagelbijten nog andere negatieve gevolgen (Engelse link) door de ontwikkeling, de gezondheid en het gevoel van eigenwaarde van het kind.
Veranderingen in de handen
Constante en herhaalde onychofagie bij kinderen veroorzaakt microtrauma aan het nagelbed en belemmert een goede nagelgroei. Het is gebruikelijk vingers te zien met gebroken nagels die in verschillende lagen of ongelijk groeien.
Ingegroeide, misvormde nagels en verwondingen aan de nagelriemen komen ook vrij vaak voor. Het verschijnen van wratten of hangnagels op de vingers is een ander gevolg van infantiele onychofagie.
Een aanleg voor infecties
De gewoonte hebben je handen vaak in je mond te steken, predisponeert je voor bacteriële infecties. De habituele aanwezigheid van potentieel ziekteverwekkende bacteriën zoals Salmonella of Escherichia coli onder de nagels betekent dat ze het lichaam kunnen binnendringen tijdens de handeling van het nagelbijten. Nagelbijten kan ook leiden tot parasitaire infecties (Engelse link).
Plaatselijke infecties rond de nagels komen ook vrij vaak voor bij deze kinderen. Paronychia is een van de meest voorkomende en vrij pijnlijke voorbeelden.
Evenzo bevordert de voortdurende vochtigheid in de vingers door de gewoonte ze naar de mond te brengen en de verzwakking van de buitenste lagen van de huid de woekering van schimmels. Ze ontwikkelen zich in het nagelbed, onder de nagels en zijn vrij moeilijk te behandelen.
Mondproblemen
Regelmatig en langdurig nagelbijten kan leiden tot tandslijtage (Spaanse link). Het veelvuldig neerkomen van de nagel op het oppervlak van de tand veroorzaakt het verlies van glazuur.
Bovendien is de kracht die de vingers op de mond uitoefenen en de handeling van het bijten een risicofactor voor gebitsafwijkingen en bijtproblemen.
Aantasting van de emotionele en sociale ontwikkeling van het kind
Kinderen met last van infantiele onychofagie hebben vaak angst en problemen met een laag gevoel van eigenwaarde. Ze worden vaak geplaagd of afgewezen door andere kinderen als de handverwondingen erg duidelijk zijn. Dit verhoogt het emotionele conflict dat de gewoonte in de hand werkt.
Hoe help je kinderen te stoppen met nagelbijten?
Omdat het een onbewuste en nerveuze gewoonte is, is stoppen met nagelbijten niet zo gemakkelijk. Het is van essentieel belang dat je probeert de manie te stoppen zodra deze ontdekt wordt. Want, hoe langer dit aanhoudt, hoe moeilijker het zal zijn het nagelbijten uit te roeien.
Zoals we al zeiden, is proberen uit te zoeken waar het kind zich zorgen over maakt of last van heeft de eerste stap. Het is belangrijk te analyseren in welke situaties ze hun vingers in hun mond stoppen of wanneer ze dat met grotere frequentie of intensiteit doen. De precieze oorzaak aanpakken kan hen helpen een andere manier te vinden om tot rust te komen.
De kleine uitleggen dat deze gewoonte schadelijk is voor zijn gezondheid kan ook veel helpen. Maar dit moet met respect, volharding en geduld gebeuren. Anders zal het kind meer spanning en angst voelen, wat de situatie alleen maar zal verergeren. Het is van essentieel belang het kind niet uit te schelden, te straffen of in verlegenheid te brengen.
Vaak zal het kind wel willen meewerken aan de uitroeiing van de gewoonte, maar het zal er toch weer in terugvallen omdat het het onbewust doet. Voor deze gevallen kunnen gedragstechnieken helpen. Denk bijvoorbeeld aan het aanbrengen van vies smakende nagellak, het dragen van handschoenen of het gebruik van gekleurde pleisters.
Het hebben van deze geheugensteuntjes zal het kind doen stilstaan, zich bewust worden van het willen bijten en ervoor kiezen het niet te doen. In elk geval moeten deze maatregelen altijd gebruikt worden nadat de strategie om de situatie onder controle te krijgen aan het kind uitgelegd en met hem overeengekomen is.
Andere maatregelen om onychofagie bij kinderen te behandelen
Een andere manier om kinderen te helpen de drang om op hun nagels te bijten onder controle te houden is andere activiteiten aan te bieden om spanning en angst te helpen loslaten. Knutselen, zoals schilderen of boetseerdeeg, kan ze bezig houden en ontspannen en voorkomen dat ze hun handen in hun mond stoppen.
Kauwen op suikervrije kauwgom of iets in hun handen houden om in te knijpen (speeldeeg, een stressbal, of een knuffeldier) kan dienen als afschrikking van het gedrag.
Sporten om energie te kanaliseren is een ander goed idee. Bij sommige kinderen helpt het beoefenen van ontspanningstechnieken of yoga om de angst die de gewoonte uitlokt onder controle te krijgen.
Tot slot is het belangrijk aandacht te schenken aan de omgeving van het kind en te observeren of een volwassene deze gewoonte ook vertoont. Kinderen imiteren vaak wat ze zien, en de gewoonte van beide personen moet verholpen worden.
Onychofagie bij kinderen: wanneer professionele hulp zoeken?
Huishoudelijke strategieën werken soms helemaal niet. In dat geval is het belangrijk professionele hulp te zoeken om de situatie te verhelpen en schade te voorkomen.
Een kinderpsycholoog raadplegen kan het kind helpen de reden voor dit gedrag te vinden en op een meer handige manier met de situatie om te gaan. Kindertandartsen en logopedisten kunnen ook meewerken, door middel van oefeningen en strategieën die deze gewoonte deprogrammeren en omkeren.
Geduld is essentieel als je je kleintje begeleidt bij het oplossen van onychofagie. Het opgeven van de gewoonte zal tijd vergen en geleidelijk bereikt worden.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Gamboa Jancco, L. L. Hábitos orales deletéreos asociados con maloclusiones dentarias en niños de 6 a 12 años de la IEP 9 de diciembre, 2018.
- Bailon Naupay, S. E. (2020). FRECUENCIA DE MORDIDA ABIERTA RELACIONADA A HÁBITOS BUCALES EN NIÑOS DE 6 A 13 AÑOS EN EL HOSPITAL MILITAR CENTRAL LIMA 2018.
- Figueroa López, A. B. (2020). Efectos de la Onicofagia en el sector anterior (Bachelor’s thesis, Universidad de Guayaquil. Facultad Piloto de Odontología).
- Oliva, J. A. A., Brenes, F. M., & Páramo, C. A. P. (2020). Onicomicosis por hongos negros: onicopatía con características especiales. Revista Médica Sinergia, 5(4), 11.
- Oliva, T. D. V., Vega, A. V., Varona, M. A., & Romagosa, D. E. R. (2018). Hábitos bucales deformantes. Características clínicas y tratamiento. Revista científica estudiantil 2 de Diciembre, 1(1 (2018)), 80-88.
- Galarza Mora, L. Y. (2020). Desgaste dental en niños de 6 a 12 años con onicofagia en la escuela “Manuel Villamarin Ortiz” de Babahoyo (Bachelor’s thesis, Universidad de Guayaquil. Facultad Piloto de Odontología).
- Gordoa, C. M., Martínez, D. H. C., & Cárdenas, J. M. (2017). Onicofagia la mala costumbre de comerse las uñas.
- Sanchez, A. J. A. (2017, June). Ansiedad Infantil. In 6ta Jornada Cientifica de estudiantes-FACISAL.
- Estrella Matute, K. V. (2020). Orientación psicológica en el manejo de hábitos bucales deformantes (Bachelor’s thesis, Universidad de Guayaquil. Facultad Piloto de Odontología).
- Aguado, E. C., & Tena, R. O. (2011). Intervención conductual en un caso de onicofagia. Enseñanza e Investigación en Psicología, 16(1), 103-113.
- García, A. V. G., Sánchez, C. M., Rosas, A. R., & Lara, M. G. (2021). Intervención cognitivo-conductual en trastornos de ansiedad infantil. Psicología y Salud, 31(1), 37-49.