Top 10 vragen van ouders over hoofdluis
Hoewel hoofdluis meer voorkomt bij kinderen, kan het ook bij volwassenen voorkomen. Bovendien kunnen de verschijnselen van pediculosis van persoon tot persoon verschillen.
Als het op een consult met hun arts aankomt, hebben ouders meestal verschillende vragen over het onderwerp. Daarom beantwoorden we de 10 meest voorkomende twijfels die ouders over hoofdluis hebben. Blijf er even bij!
1. Wat zijn luizen?
Luizen zijn obligate parasieten die afhankelijk zijn van mensen om te leven. Ze brengen hun hele levenscyclus in ons lichaam door en, afhankelijk van het gebied dat ze aantasten, worden ze in drie soorten onderscheiden (Engelse link):
- Pediculus humanus capitis (of hoofdluizen).
- Pthirus pubis (ook bekend als krabben of schaamluizen).
- Pediculus humanus (of lichaamsluizen).
Hoofd- en lichaamsluizen zijn 2 tot 4 millimeter lang, terwijl schaamluizen veel korter (Engelse link) zijn.
2. Vliegen of springen luizen?
Luizen kunnen niet springen of vliegen en daarom is voor de overdracht tussen twee mensen nauw contact nodig. Deze parasieten hebben klauwen waarmee ze zich gemakkelijk aan de haarstrengen kunnen vasthechten en zich snel van de ene plaats naar de andere kunnen verplaatsen.
3. Hebben meisjes of jongens er meer last van?
In het algemeen treffen uitbraken van hoofdluis kinderen tussen de 3 en 12 jaar, het vaakst meisjes. Kleine epidemieën ontstaan meestal op school, omdat daar de nauwste sociale banden voorkomen.
De bevoorrechte plaats van hoofdluizen is het achterhoofdsgebied en achter de oren. Dat zijn namelijk de warmste delen van de hoofdhuid.
4. Waarom heb je jeuk als je last hebt van hoofdluis?
Een luizenplaag gaat gepaard met intense jeuk. In de meeste gevallen veroorzaakt dat een overgevoeligheidsreactie. De symptomen kunnen 2 tot 6 weken na de besmetting optreden.
Jeuk (pruritus) is een reactie van het lichaam op het speeksel van de luis. De intensiteit van dit gevoel hangt af van de gevoeligheid van elke persoon.
Het is belangrijk te weten dat voortdurend krabben niet alleen vervelend is, maar ook tot een secundaire bacteriële infectie kan leiden door de superinfectie van de door de parasiet veroorzaakte laesies. Als gevolg kunnen hoofdluizen gepaard gaan met enkele ernstiger complicaties, zoals pyodermie of impetigo.
5. Hoe worden deze parasieten overgedragen?
Hoofdluis is een zeer besmettelijke aandoening en verspreidt zich kenmerkend snel van het ene kind op het andere. Bovendien komt het vaak voor dat samenwonenden het oplopen, ongeacht hun leeftijd.
Hoewel besmetting door direct contact van hoofd tot hoofd bestaat, gebeurt het meestal na het delen van hoeden, kammen, haaraccessoires of handdoeken.
Infestaties komen vaker voor in de warme maanden van het jaar, op plaatsen waar een hoge vochtigheidsgraad heerst (denk bijvoorbeeld aan zwembaden, kleedkamers).
6. Hoe worden luizen verwijderd?
Topische pediculiciden worden beschouwd als de eerstelijns behandelingen, met name pyrethroïden, lindaan, topische ivermectine en malathion.
Het bekendste topische pyrethroïde is 1% permethrin. De parasiet heeft de laatste jaren echter een hoge resistentie tegen dit middel ontwikkeld.
Een andere zeer effectieve verwijderingsmethode is het gebruik van de fijne kam op nat haar. Met dit element is het namelijk mogelijk de luizen en neten die aan de basis van het haar vastzitten te verwijderen.
7. Zijn natuurlijke of huismiddeltjes effectief?
Verreweg de meeste huismiddeltjes zorgen niet voor de dood van de luizen of het afwerpen van de neten en er is geen wetenschappelijke ondersteuning voor hun werkzaamheid.
Hoewel men gelooft dat bepaalde etherische oliën of mayonaise werken om luizen en neten te verwijderen, is dit niet aan te bevelen.
8. Is gebrek aan hygiëne de oorzaak van hoofdluis?
Ondanks de vooroordelen is pediculose geen aanwijzing voor een slechte hygiëne van het kind. Volgens een publicatie (Spaanse link)van de Spaanse Vereniging voor Kindergeneeskunde voorkomt een nauwgezette hygiëne geen luizenplaag.
9. Moet de behandeling van hoofdluis herhaald worden?
In de meeste gevallen is een tweede behandeling nodig om de parasieten volledig uit te roeien. Daarom is het het beste de behandeling 7 tot 10 dagen na de eerste te herhalen.
Wanneer pediculiciden gebruikt worden, moeten die gepaard gaan met het handmatig verwijderen (of met een fijne kam) van luizen en neten.
10. Zijn er methoden om besmettingen van hoofdluis te voorkomen?
Om nieuwe besmettingen te voorkomen is het een goed idee om alle kleding en beddengoed dat de dagen voor de behandeling gebruikt werd te wassen. Doe dat bij voorkeur met zeer heet water of strijk de stoffen nadat ze gedroogd zijn.
De voorwerpen die niet gewassen kunnen worden, moeten op hun beurt 2 weken in een luchtdichte zak worden gedaan. Ook is het goed om de meubels, bekleding en tapijten in huis te stofzuigen.
Luizen zijn meer dan een cosmetisch probleem
Hoewel luizen een hinderlijke aandoening zijn, brengen ze geen ziekte over en zijn ze ook niet gevaarlijk voor de gezondheid van kinderen. In elk geval is het belangrijk om bij jeuk op de hoofdhuid na te gaan of die door deze oorzaak ontstaat of niet.
Er zijn pediculiciden in overvloed op de markt, maar in het algemeen hebben luizen er al resistentie tegen ontwikkeld. Daarom kun je beter naar een gespecialiseerde arts gaan om de meest effectieve en geschikte behandeling voor het kind te krijgen.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Bragg BN, Simon LV. Pediculosis. 2020 Nov 20. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2021 Jan–. PMID: 29262055.
- Meister L, Ochsendorf F. Head Lice. Dtsch Arztebl Int. 2016;113(45):763-772. doi:10.3238/arztebl.2016.0763
- Ko CJ, Elston DM. Pediculosis. J Am Acad Dermatol. 2004 Jan;50(1):1-12; quiz 13-4. doi: 10.1016/s0190-9622(03)02729-4. PMID: 14699358.
- Gairí Tahull JM, Molina Morales V, Moraga Llop FA, Viñallonga Sardá X, Baselda Torres E. Pediculosis de la cabeza. Revisión del año 2006. En: Protocolos de la Asociación Española de Pediatría [consultado en 08/2021]. Disponible en: https://www.aeped.es/sites/default/files/documentos/pediculosis.pdf
- Giardelli M, Larralde de Luna M. Pediculosis y escabiosis. Comité Nacional de Dermatología Pediátrica. Archivos argentinos de pediatría, 2001; 99(1). Disponible en: https://www.sap.org.ar/docs/publicaciones/archivosarg/2001/01_68_74.pdf