Ongemakken tijdens het eerste trimester van de zwangerschap

De meest voorkomende ongemakken tijdens het eerste trimester van de zwangerschap zijn het gevolg van de inwerking van hormonen op de maternale weefsels.

Geschreven en geverifieerd door de verpleegkundige Leidy Mora Molina.

Laatste update: 27 december, 2022

Na de bevruchting begint het lichaam van een moeder aan een grote verandering om een nieuw leven te kunnen baren. Al deze veranderingen houden verband met hormonale veranderingen en we hebben tijd nodig om ons daaraan aan te passen. Daarom gaan we je vandaag vertellen over de meest voorkomende ongemakken van het eerste trimester van de zwangerschap die daardoor ontstaan.

Bovendien delen we enkele tips om de symptomen op een eenvoudige manier te verzachten. Mis het niet!

Zwangerschapshormonen en symptomen in het eerste trimester

Zoals verwacht reageren alle tekenen en symptomen van de zwangerschap op veranderingen in de hormoonspiegel. Sommige van deze stoffen worden zelfs bijna uitsluitend in dit stadium aangemaakt.

De protagonisten van de zwangerschap zijn progesteron, oestrogeen en humaan choriongonadotrofine (hCG). Al deze stoffen leiden de omvormingsprocessen van de maternale weefsels om de zwangerschap uit te voeren.

Dit veroorzaakt onvermijdelijk enige symptomatologie bij de aanstaande moeder, die vaak abrupt opduikt. Gelukkig komt er in het tweede trimester van de zwangerschap een evenwicht in het lichaam. De vrouw raakt dan gewend aan haar nieuwe toestand.

Hieronder vertellen we je over enkele van de meest voorkomende symptomen die zwangere vrouwen vanaf de vroegste stadia van de zwangerschap waarnemen.

1. Hoofdpijn

Een van de meest voorkomende ongemakken van de zwangerschap is hoofdpijn. Hoofdpijn ontstaat zowel door hormonale veranderingen als door de daling van de bloedsuikerspiegel.

In het algemeen wordt deze pijn intens gevoeld aan beide kanten van het hoofd en richting de nek. Om het verschijnen ervan te voorkomen is het belangrijk meerdere keren per dag te eten en regelmatig te bewegen. Dit om de bloedsomloop te bevorderen en het ongemak te verlichten.

In het geval dat dit symptoom vaak en erg intens is, is het de moeite waard je arts te raadplegen.

2. Misselijkheid tijdens het eerste trimerster van de zwangerschap

Misselijkheid is het meest voorkomende en gevreesde ongemak van de zwangerschap. Hoewel de oorzaak ervan niet helemaal duidelijk is, wordt het in verband gebracht met de overmatige toename van hCG die in de eerste maanden optreedt.

Ongeveer de helft van de zwangere vrouwen kan misselijkheid ervaren. Terwijl sommigen het ‘s morgens nauwelijks voelen, hebben anderen er de hele dag last van.

Als dit symptoom zo uitgesproken is dat het gepaard gaat met herhaaldelijk braken, moet je hyperemesis gravidarum (Spaanse link) uitsluiten en de beste strategie vinden om het te behandelen.

Het is gebruikelijk dat misselijkheid toeneemt met een afkeer van bepaalde voedingsmiddelen en een verhoogde reukgevoeligheid. Gelukkig begint dit symptoom tegen het eind van het eerste trimester in de meeste gevallen af te nemen.

Om de misselijkheid onder controle te houden, is het belangrijk een vetarm dieet aan te houden en kleine maaltijden te eten. Ook is het een goed idee om wat natuurlijke infusies te drinken, zoals gemberthee. Je moet natuurlijk wel medische toestemming hebben voor je ze consumeert.

3. Vermoeidheid en slaperigheid overdag

Het moederlichaam verbruikt tijdens de zwangerschap veel energie omdat het moet voldoen aan de stofwisselingsbehoeften van twee (of meer) personen.

Een van de meest relevante veranderingen die vrouwen tijdens het eerste trimester van de zwangerschap meemaken is de toename van het bloedvolume, wat inhoudt dat het hart harder werkt om de weefsels goed van zuurstof te voorzien.

Daarbij komt dat de vorming van de placenta, de baby en de emotionele belasting van de moeder lichamelijke vermoeidheid in de hand werken. Daarom is het normaal dat je je in dit stadium vermoeid en erg slaperig voelt.

Op dit punt is het het beste om goed uit te rusten, zodat het lichaam de kracht heeft om haar belangrijke werk voort te zetten. ‘s Nachts 8 uur slapen en overdag een dutje doen is het meest aan te bevelen.

Ook is het van essentieel belang te zorgen voor een goede hydratatie, een evenwichtige voeding en aanvulling met de door je arts voorgeschreven vitaminen en mineralen. Doe, indien mogelijk, ook wat lichte lichaamsbeweging, zoals wandelen of zwemmen. Dit alles bevordert de vermindering van vermoeidheid en de toename van energie en welbevinden.

4. Tederheid van de borsten tijdens het eerste trimester van de zwangerschap

Als we het hebben over de meest voorkomende ongemakken van de zwangerschap, moeten we de zwelling en tederheid van de borsten (Engelse link) belichten. Dit ontstaat door de inwerking van oestrogeen en progesteron op het borstweefsel om het mechanisme voor te bereiden dat je baby zal voeden als het eenmaal geboren is.

De borsten voelen vaak verstopt aan door de toegenomen bloedstroom en de gevoeligheid wordt zodanig dat alleen al het wrijven van kleding hinderlijk kan zijn.

Deze uiting neemt af tegen het eind van het eerste trimester van de zwangerschap. Het is het beste om de borsten gehydrateerd te houden met crèmes en een katoenen beha zonder naden of beugels te kiezen.

5. Spijsverteringsongemakken tijdens de zwangerschap

De spijsverteringsongemakken tijdens de zwangerschap ontstaan door de invloed van progesteron op het maag-darmstelsel. Dit hormoon vermindert de darmmotiliteit, wat zich vertaalt in een trage spijsvertering, winderigheid en constipatie.

In het begin van de zwangerschap kunnen al deze veranderingen leiden tot misselijkheid en afkeer van bepaalde voedingsmiddelen.

Om deze symptomen onder controle te houden is het daarom belangrijk vetarm voedsel te eten. Kauw langzaam en voorkom dat je te veel eet.

6. Duizeligheid tijdens het eerste trimester van de zwangerschap

Duizeligheid kan in de eerste maanden van de zwangerschap ontstaan door bloeddrukdalingen als gevolg van veranderingen in de bloedsomloop.

In het algemeen treedt duizeligheid ‘s morgens of bij abrupt opstaan uit bed op en neemt af in het tweede trimester.

Als je je duizelig voelt, ga dan liggen met je benen omhoog om de bloedterugvoer en de zuurstofvoorziening van de hersenen te bevorderen. Probeer frisse lucht in te ademen en blijf kalm, want de duizeligheid zal na een paar minuten kalmeren.

7. Zwangerschapsrinitis

Een tamelijk onvermoed symptoom van zwangerschap is een verstopte neus. Het is echter een van de meest kenmerkende manifestaties van het eerste trimester.

Rinitis is een reactie op het mechanisme van algemene vasodilatatie en de toename van neusslijm, veroorzaakt door oestrogenen. Daarom is het normaal dat je een gevoel van neusverstopping en voortdurend niezen hebt.

In sommige gevallen verdwijnt dit symptoom in het tweede trimester, maar in andere gevallen blijft het de hele zwangerschap aanwezig. Bespreek dit met je behandelend arts om te bepalen of je al dan niet antihistaminica moet nemen.

8. Frequent urineren tijdens het eerste trimester van de zwangerschap

Vanaf de eerste maanden van de zwangerschap kunnen moeders merken dat hun aandrang om te urineren overdag toeneemt. Dit gebeurt omdat de baarmoeder begint op te zwellen en te groeien en zo druk uitoefent op de blaas.

Ook veroorzaakt de toename van het bloedvolume (dat is de hoeveelheid bloed in het lichaam) een overbelasting in de nieren en dit leidt tot een grotere productie van urine.

Dit symptoom blijft de hele zwangerschap bestaan, maar kan tegen het laatste trimester verergeren als het gewicht van de baby op de blaas drukt.

9. Toegenomen speekselvorming

Hypersalivatie of sialorrhea is een ongemak dat kenmerkend is voor de eerste maanden van de zwangerschap. Niet veel zwangere vrouwen weten dit echter of nemen het waar.

Deze aandoening wordt veroorzaakt door de hormonale invloed op het mondweefsel en bevordert in het algemeen het verschijnen van gevreesde misselijkheid.

Om dit symptoom, dat meestal ‘s morgens en ‘s avonds heviger is te kalmeren, kun je ervoor kiezen een koude limonade te drinken of een zoute cracker of een sneetje volkorenbrood te eten.

Kunnen deze ongemakken tijdens het eerste trimester van de zwangerschap behandeld worden?

De veranderingen die het lichaam van de moeder ondergaat kunnen gepaard gaan met tamelijk vervelende verschijnselen. Ze zijn echter nodig om de ontwikkeling en het welzijn van de baby te bevorderen.

Elke moeder ervaart de zwangerschap anders. Sommigen voelen voortdurend ongemakken en anderen daarentegen nauwelijks.

Als je je zorgen maakt over de ongemakken die in deze fase optreden, bespreek ze dan met je arts of verloskundige, zodat die je kan begeleiden bij de behandeling of het verminderen van de intensiteit ervan.