4 richtlijnen om risicovol gedrag bij adolescenten te voorkomen

Om risicovol gedrag bij adolescenten te voorkomen, is het belangrijk om netwerken van volwassenen te creëren met rolmodellen.
4 richtlijnen om risicovol gedrag bij adolescenten te voorkomen

Laatste update: 13 augustus, 2023

Risicovol gedrag bij adolescenten is een veel voorkomend probleem. We doelen op die vrijwillige of onvrijwillige handelingen die mogelijk schadelijk en schadelijk zijn voor de lichamelijke en/of geestelijke gezondheid van de persoon.

In deze fase vindt de zoektocht plaats naar een nieuwe identiteit, die afwijkt van de vertrouwde. Daarom komt het vaak voor dat jongeren hun toevlucht nemen tot ongezond gedrag, zoals overmatig drugs- of alcoholgebruik of onbeschermde seksuele praktijken. Zelfs met een zeker onvermogen tot zelfregulering voelen ze zich aangetrokken tot potentieel riskant gedrag waarmee ze onmiddellijke opwinding verkrijgen.

We weten dat de neiging tot riskant gedrag te verwachten is bij adolescenten en in het algemeen afneemt bij volwassenheid. Toch maken ouders en opvoeders zich zorgen als ze getuige zijn van dit risicovolle gedrag.

Hier volgen enkele richtlijnen om risicovol gedrag bij adolescenten te voorkomen

Het gezin speelt een sleutelrol bij het voorkomen van risicovol gedrag bij adolescenten, omdat het de eerste beschermer en facilitator is van een gezonde ontwikkeling bij adolescenten. Volwassen rolmodellen in hun leven hebben een belangrijke invloed op de ontwikkeling van gewoonten, de manier van omgaan met anderen en zelfzorgpraktijken.

De gezondheid van adolescenten wordt sterk beïnvloed door de ervaringen die ze opdoen in het gezin en de intieme omgeving waarin ze worden ingevoegd. Daarom is het essentieel om rekening te houden met verschillende preventiestrategieën.

A father having a serious conversation with his teenage son.
Het is essentieel om ruimtes van vertrouwen en dialoog te creëren, zodat jongeren niet bang zijn om te uiten wat ze voelen en denken.

1. Dialoog mogelijk maken en bevorderen

Met slechte communicatie is het onmogelijk om risicovol gedrag bij adolescenten te voorkomen. Het bevorderen van zorg vereist een dialoog in twee richtingen waarin actief luisteren en assertiviteit centraal staan. Het is bijvoorbeeld belangrijk om vrijuit te praten over onderwerpen die soms taboe zijn, zoals seksualiteit of drugsgebruik.

2. Reflecteer samen

Als jongeren veel tijd van huis gaan doorbrengen, is het te verwachten dat ze dingen gaan doen die ze voorheen niet deden. Daarom zullen ze waarschijnlijk feesten met hun vriendengroep, alcohol drinken of met hoge snelheid rijden.

Wanneer deze situaties van overdaad of gebrek aan controle zich voordoen, moeten volwassenen van de gelegenheid gebruik maken om hen bewust te maken van de risico’s en duidelijk maken dat het niet ons doel is om met hen te vechten, maar om voor hen te zorgen.

Luisteren naar het standpunt van je tieners is van fundamenteel belang, zodat er geen rivaliteit ontstaat tussen hen en ons. Integendeel, we kunnen samen nadenken over de verschillende situaties waarin ze betrokken zijn of waarvan ze getuige zijn.

3. Stel grenzen zonder flexibiliteit te verliezen

Het is duidelijk dat er bepaalde gedragingen zijn die we onder geen beding moeten toestaan, vanwege het gevaar dat ze opleveren. In deze gevallen is het stellen van stevige en consequente grenzen essentieel.

Als we echter zonder onderscheid verbieden of straffen, zullen we alleen bereiken dat het communicatie- en vertrouwenskanaal met hen wordt afgesneden. Het is belangrijk dat we in voorkomende gevallen een flexibele houding aannemen, gebaseerd op tolerantie en begrip. Adolescenten hebben hun ouders nodig om een zekere risicomarge te tolereren en beschikbaar te zijn als ze willen praten, vragen willen stellen of twijfel willen uiten.

“Deze begeleiding door dialoog en niet door ongedifferentieerde bestraffing zal de sleutel zijn om hen te helpen onderscheid te maken en verantwoord te groeien in autonomie.”
– UNICEF -.

Volwassenen moeten het goede voorbeeld geven, want het gedrag dat jongeren waarnemen is net zo’n belangrijke boodschap als de woorden die ze ontvangen.

4. Wees consequent tussen wat je zegt en wat je doet

Ons voorbeeld is wat telt als het gaat om het overbrengen van waarden. Hoewel het handig is om het aan te vullen met woorden, worden de gedragingen die adolescenten bij hun ouders waarnemen belangrijke boodschappen. Jongeren hebben duidelijke regels nodig die in overeenstemming zijn met ons handelen.

Als ze bijvoorbeeld zien dat we op een voorzichtige en verantwoordelijke manier alcohol gebruiken, zullen ze begrijpen dat het mogelijk is om plezier te hebben zonder onvoorzichtig te zijn. In elk geval is het belangrijk om hen uit te leggen dat de wereld van de volwassenen anders is dan die van de adolescenten en dat er bepaalde dingen zijn die ze later kunnen doen als ze dat willen.

Om risicovol gedrag bij adolescenten te voorkomen is het essentieel om netwerken van volwassenen te genereren

De meeste ouders van adolescenten zijn zich zeer bewust van deze zorg. Daarom zijn ze bezorgd als ze een bijeenkomst van jongeren van buitenaf waarnemen of zijn ze verbaasd als ze kennis nemen van de extreme avonturen waaraan ze worden blootgesteld.

Een zeer waardevol hulpmiddel om ze in toom te houden is het genereren van netwerken van volwassenen, die familieleden van andere jongeren, opvoeders, gezondheidswerkers en andere referentiepunten omvatten.


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • UNICEF (2021). Adolescentes. Riesgos: ¿por qué los adolescentes se exponen a más riesgos? Disponible en  www.unicef.org/uruguay
  • Rosabal García, E., Romero Muñoz, N., Gaquín Ramírez, K., & Hernández Mérida, A. (2015). Conductas de riesgo en los adolescentes. Revista Cubana de Medicina Militar, 44(2), 218-229. Recuperado en 21 de febrero de 2023, de http://scielo.sld.cu/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0138-65572015000200010&lng=es&tlng=es

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.