Endometriose bij adolescenten: hoe het te herkennen en wat eraan te doen

Endometriose bij adolescenten is vaak moeilijk te diagnosticeren. Maar een vroege start van de behandeling kan verschillende complicaties voorkomen. We vertellen je waar je op moet letten.

Geschreven en geverifieerd door de verpleegkundige Leidy Mora Molina.

Laatste update: 22 december, 2022

Elke dag hoor je meer en meer over gevallen van endometriose bij adolescenten, een chronische ziekte die de voortplantingsorganen aantast en vervelende en invaliderende symptomen geeft. In feite is het een van de oorzaken van schoolverzuim in de adolescentie.

Behalve het ongemak kan endometriose ook enkele complicaties geven als het niet op tijd behandeld wordt, zoals vruchtbaarheidsproblemen. Leer alles over deze gynaecologische ziekte in dit artikel.

Wat is endometriose?

Endometriose is een ziekte die de oorzaak is van de goedaardige groei van endometriaal weefsel buiten de baarmoeder. Dit weefsel bedekt de baarmoederspier en een deel ervan wordt maand na maand afgestoten in de vorm van menstruatiebloedingen.

Maar als het baarmoederslijmvlies groeit op plaatsen waar het niet hoort (zoals de eierstokken, eileiders, of buikholte), veroorzaakt de woekering ervan pijn en irritatie in deze organen. Omdat dit weefsel reageert op de hormonale veranderingen van de menstruatiecyclus, raakt het ten tijde van de menstruatie ontstoken en neemt het ongemak meer dan normaal toe.

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (Engelse link) treft endometriose ongeveer 10% van de vrouwen en meisjes in de vruchtbare leeftijd, wat neerkomt op zo’n 190 miljoen mensen wereldwijd.

Helaas is endometriose een chronische ziekte die niet genezen kan worden. En hoewel de vroege diagnose ervan verschillende complicaties kan voorkomen, is dat niet altijd gemakkelijk te bereiken door de veranderlijkheid van de verschijningsvormen.

Endometriose in de adolescentie

Het kan verschijnen vanaf het begin van de vruchtbare jaren van een vrouw, maar er zijn veel factoren die vroege opsporing moeilijk maken.

Enerzijds gebeurt dit omdat meisjes zich niet altijd zelfverzekerd genoeg voelen om over deze problemen met hun ouders of arts te praten. Anderzijds wordt aan de symptomen die ze manifesteren, zoals de intensiteit van de pijn, door de emotionele factoren van de adolescentie misschien niet genoeg belang gehecht.

Daardoor is de kans op een tijdige diagnose kleiner en dat heeft uiteindelijk gevolgen voor de levenskwaliteit van jonge vrouwen. Men denkt dat minstens 2 op de 3 adolescenten die lijden aan chronische bekkenpijn of hevige menstruatiepijn endometriose hebben.

Hoe endometriose bij adolescenten te herkennen?

Endometriose is een ziekte met zeer gevarieerde verschijningsvormen, waaronder de volgende opvallen:

• Dysmenorroe: Matige tot ernstige menstruatiepijn, die op elk moment van de menstruatiecyclus kan optreden.
• Chronische pijn in het bekken.
• Zwaar menstrueel bloedverlies met stolsels.
• Onregelmatige menstruatiecycli.
• Dyspareunie (pijn bij geslachtsgemeenschap).
• Darmtransitstoornissen (constipatie of diarree).
• Dysurie (pijnlijk plassen) of pijnlijke defecatie.
• Misselijkheid.
• Depressie en angstgevoelens.
• Chronische vermoeidheid.

De beschreven symptomatologie kan het dagelijks leven van pubermeisjes zeker beïnvloeden. Men heeft waargenomen dat degenen die aan deze ziekte lijden een hoger schoolverzuim hebben. Dit naast een geringe deelname aan sport of buitenschoolse activiteiten.

De symptomen van endometriose zijn echter niet altijd zo duidelijk. Sommige adolescenten hebben zo’n milde symptomatologie dat ze zich niet van hun toestand bewust zijn. Er zijn zelfs gevallen van asymptomatische endometriose beschreven.

Een van de grootste problemen van deze ziekte zijn de complicaties die ermee gepaard gaan. Door het binnendringen van endometriaal weefsel in het bekken of andere genitale organen kan endometriose onvruchtbaarheid veroorzaken als het niet onder controle gehouden wordt.

Diagnose van endometriose in de adolescentie

Om vast te stellen dat het inderdaad om endometriose gaat en niet om een andere bekkenaandoening, vertrouwen gynaecologen op de medische geschiedenis van de adolescent, lichamelijk onderzoek, en een bekken echografie. Deze laatste kan de aanwezigheid van cysten of littekens door deze ziekte opsporen.

Tijdens de adolescentie kan de diagnose van endometriose moeilijk zijn. Niet alleen vanwege de veranderlijkheid van de symptomen, maar ook vanwege de technische moeilijkheden om de laesies met een echografie zichtbaar te maken. Bij volwassen vrouwen zijn die meestal veel scherper en suggestiever voor de aandoening.

Om met zekerheid de diagnose van de ziekte te kunnen stellen, is het tot slot belangrijk een oriënterende laparoscopie uit te voeren. Bij deze kleine operatie maakt de arts een kleine insnijding in de buik van de vrouw. Hij brengt vervolgens een dunne buis met een camera in om het gebied zichtbaar te maken. Hij gaat dan op zoek naar endometriumweefsel buiten de baarmoeder en neemt, als het gevonden wordt, een monster voor een biopsie.

De behandeling van endometriose bij adolescenten

Hoewel deze ziekte niet te genezen is, zijn de symptomen wel te behandelen met een farmacologische of chirurgische behandeling (Spaanse link).

Eerst zal de gynaecoloog pijnstillende medicijnen voorschrijven om de pijn te verminderen. Bovendien is een hormonale behandeling met orale voorbehoedsmiddelen of progesteron meestal aangewezen om de menstruatiebloedingen te verminderen en de menstruatiepijnen te verlichten. Het is ook belangrijk een gezonder dieet en levensstijl aan te nemen.

Als na 6 maanden van deze behandeling de symptomatologie aanhoudt, is de volgende stap een chirurgische behandeling. Dit om de laesies, verklevingen en littekenweefsel buiten de baarmoeder te verwijderen. Enige tijd later kan de ziekte echter weer de kop opsteken.

Wat te doen bij endometriose in de adolescentie?

Endometriose is de belangrijkste oorzaak van dysmenorroe bij adolescenten. Het is dus belangrijk om rekening te houden met de uitingen van pijn bij adolescenten tijdens hun menstruatie. Zoals we al zeiden, verbetert een vroege diagnose de levenskwaliteit van de vrouwen en worden toekomstige complicaties voorkomen.

Tot slot is het belangrijk dat ouders op de hoogte zijn van het verschijnen van deze verschijnselen en hun dochters steun en informatie geven over deze ziektevorm. Vooral als ze al sinds hun ontwikkeling menstruele onregelmatigheden vertoonden.