Hoe te handelen als een kind een van zijn ouders afwijst?

Als het kind een van zijn ouders afwijst, kun je je verward en bezorgd voelen. Het is echter een veel voorkomend gedrag dat verschillende oorzaken kan hebben.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Elena Sanz Martín.

Laatste update: 27 december, 2022

Gelukkig of juist niet zijn jongere kinderen transparant over hun bedoelingen en voorkeuren. Dit omdat ze de sociale normen nog niet begrijpen. Als een kind echter een van zijn ouders afwijst, kan het zich gekwetst, verward of bezorgd voelen.

In werkelijkheid is het niet ongewoon dat kinderen gedurende hun hele ontwikkeling om verschillende redenen bepaalde voorkeuren voor hun ouders tonen. En in veel gevallen is dat iets normaals.

Als we de verschillende ontwikkelingsstadia kennen die baby’s en kinderen doormaken, kunnen we dit soort gedrag beter begrijpen. Maar als de afwijzing intens en aanhoudend is, kunnen er onderliggende redenen zijn die we niet mogen negeren. Daarom gaan we in dit artikel dieper op deze kwestie in.

Als een kind een van de ouders afwijst, waarom gebeurt dit?

Hun evolutionaire stadium kan ervoor zorgen dat een kind een ouder afwijst

Vanaf het moment dat een kind geboren wordt tot het ongeveer twee jaar oud is, wordt de hechtingsband opgebouwd met hun belangrijkste referentiefiguur. Dit is meestal de moeder. Zij is hun voornaamste verzorgster, die hen voedsel, genegenheid en bescherming geeft.

Voor kleintjes is deze band van vitaal belang. Ze zijn namelijk van deze volwassene afhankelijk voor hun overleving. Daarom is het gebruikelijk dat ze de neiging hebben zich angstig te voelen als ze van haar gescheiden zijn. Ze zijn geneigd andere mensen af te wijzen, zelfs hun eigen vader.

Dit gedrag komt vaker voor na acht maanden. Het is iets dat te verwachten is en dat geen probleem hoeft te zijn. Na verloop van tijd zal de baby zekerheid en onafhankelijkheid verwerven, en zal dit gedrag verdwijnen.

Als een kind een van de ouders afwijst na de komst van een broertje of zusje

Afwijzing kan ook op de moeder gericht zijn, vooral na de geboorte van een tweede kind. De eerstgeborene kan zich ontheemd voelen door de aandacht die de moeder (logischerwijze) aan de nieuwe baby besteedt.

Daarom kunnen ze reageren door de aanwezigheid en de zorg van hun vader te vragen en enige achterdocht en terughoudendheid jegens hun moeder te tonen. Net als in het vorige geval zal, naarmate de kleine opgroeit dit gedrag afnemen. Ze zullen daarna weer een goede relatie met hun moeder krijgen.

Familiedynamiek

In andere gevallen zijn wij volwassenen verantwoordelijk als het kind een van zijn ouders afwijst. Dit komt vaak voor in die gezinnen waarin een van de ouders bijna volledig voor het kind zorgt en de ander vrijwel afwezig is, lichamelijk of emotioneel.

De band die met de eerste ontwikkeld wordt is sterk en intens. Dit terwijl die met de tweede bijna nihil is. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het kind liever bij de ouder is die er meer tijd en genegenheid aan besteedt.

Het omgekeerde kan ook gebeuren. Soms brengt een van de ouders de hele dag buiten door met werken. Als ze vervolgens thuiskomen willen ze alleen maar spelen en zich met hun kinderen vermaken.

Daarom delegeren ze alle verantwoordelijkheid voor het opleggen van grenzen en discipline aan de ander, die in de ogen van het kind de ‘slechte agent‘ wordt. Daarom is het mogelijk dat de zuigeling een voorkeur ontwikkelt voor de ouder die hem nooit iets verbiedt.

Onzekere gehechtheid

Tot slot is het gebruikelijk dat een kind een van zijn ouders afwijst als het geen veilige gehechtheid met hen tot stand gebracht heeft. Als die ouder niet voldoende aan de fysieke en emotionele eisen van de baby heeft kunnen voldoen, zal er zich geen vertrouwen ontwikkeld hebben. Daarom is het mogelijk dat het kind hen afwijst.

Hoe te handelen als het kind een van zijn ouders afwijst

Allereerst moet je dus vaststellen wat de oorzaak van de afwijzing is. Is het een probleem dat te maken heeft met hechting of gezinsdynamiek? Dan is het belangrijk dat de ouders de nodige veranderingen aanbrengen om het probleem op te lossen.

Daarom is het belangrijk dat beiden een veilige gehechtheid met het kind ontwikkelen en werken als een team, wat betekent dat beiden zowel de verantwoordelijkheden als het plezier delen.

Als de oorsprong in een van de eerste twee oorzaken ligt die we genoemd hebben, dan is er geen reden om ongerust te zijn. Het is gewoon een onderdeel van het evolutieproces van het kind en je hoeft het alleen maar tijd te geven.

Als het de moeder is aan wie het kind zich meer gehecht voelt, dan kan ze proberen afstand te houden als de vader terugkomt van zijn werk, zodat hij tijd kan besteden aan het versterken van de band met het kind. Maak jezelf minder zichtbaar voor de terwijl je de ontmoeting tussen je kind en hun vader subtiel bevordert.

Het is echter belangrijk dat de ‘afgewezen’ ouder begripvol is en de afwijzing van het kind niet persoonlijk opvat. Het is van vitaal belang dat je niet reageert door boos te worden of je genegenheid aan het kleintje te onttrekken, maar dat je in staat bent gewoon te doen, dit kinderachtige gedrag te bagatelliseren, en het kleintje met liefde te vervullen, zoals je altijd gedaan hebt.