Leer je kind zich te beschermen tegen pestkoppen

Hoe kun je je kind helpen als hij of zij gepest wordt? Help je kind zichzelf te beschermen en zorg dat hij weet dat dit pestgedrag slechts een projectie van de pestkop zelf is.
Leer je kind zich te beschermen tegen pestkoppen
María Alejandra Castro Arbeláez

Beoordeeld en goedgekeurd door de psycholoog María Alejandra Castro Arbeláez.

Laatste update: 22 december, 2022

Sommige kinderen kunnen in bepaalde omstandigheden echte pestkoppen zijn tegen andere kinderen. Zelfs zo gemeen kunnen ze zijn dat ze, zonder enige reden, alle grenzen van het redelijke overschrijden. Daarom is het belangrijk dat je kind zich leert beschermen tegen deze pestkoppen.

Dit is niet voor niets, want pesten, bestaande uit fysieke, sociale en psychologische intimidatie bij kinderen, neemt wereldwijd voortdurend toe. Volgens een onderzoek hebben zelfs één op de vijf leerlingen van het basisonderwijs last van pesten.

Dit probleem beïnvloedt niet alleen de relaties van het kind met zijn leeftijdsgenoten, het schaadt ook zijn eigenwaarde, zijn gevoel van veiligheid en zelfvertrouwen. En dat is niet niks! Daarom is het belangrijk dat je kind leert dat niet iedereen aardig is, maar dat er ook harteloze mensen zijn met vaak ernstige emotionele problemen.

Natuurlijk is het niet de bedoeling om achterdocht te creëren bij je kind, maar het is wel belangrijk dat hij leert onderscheiden met wie hij omgaat. Hij moet leren dat hij beter afstand kan nemen van ‘schadelijke’ kinderen, die niets positiefs aan hun leven zullen bijdragen. Ze zullen eerder zorgen voor teleurstellingen, frustraties en vervelende ervaringen.

Waarom moet je kind leren zich te beschermen tegen pestkoppen?

Je zult zien dat het vele voordelen heeft om je kind te leren dat hij zichzelf moet verdedigen tegen de wreedheid van andere kinderen. Je leert hem immers niet alleen te voorkomen dat hij gepest wordt op school, maar je leert hem ook omgaan met conflicten. Daarmee bevorder je zijn zelfstandigheid en zijn zelfverzekerdheid.

Het is logisch dat je hem altijd wilt bijstaan en hem wilt beschermen voor elk gevaar of elke tegenslag die er op zijn weg komt. Kinderen beginnen echter bij het groter worden hun eigen tijd en ruimte op te eisen. Ze willen meer onafhankelijkheid en zelf hun weg vinden in hun wereld en omgeving.

Jij maakt natuurlijk deel uit van zijn leven, maar voor je kind is het van fundamenteel belang dat hij op eigen kracht tegenslagen tegemoet treedt. Hij zal dus ook zelf zijn kracht moeten tonen om zich te beschermen tegen pestkoppen. Hierdoor ontwikkelt hij een houding waarmee hij respect en waardering zal verkrijgen.

Tips om je kind te leren zichzelf te verdedigen tegenover een pestkop

Leer hem de aanvallen van pestkoppen te ontwijken

In elke situatie waarin sprake is van bullying zit wel een vernedering of een provocatie. Het is een soort hengel die pestkoppen  uitwerpen om een ander, meestal zwakker kind, te kwetsen, te provoceren of aan te vallen.

Jammer genoeg is de strategie effectief. Wil je dus je kind leren om zich te verdedigen tegen pestkoppen, dan kun je hem het beste laten zien hoe hij dit soort provocaties kan ontlopen. Daarmee geef je hem voor zijn leven een nuttig en bruikbaar instrument.

Tips om je kind te leren zichzelf te verdedigen tegenover een pestkop

Pas daarvoor de volgende strategieën toe:

  • Leg hem de voordelen uit van het negeren en bagatelliseren van gemene opmerkingen over hem. Toon hem dat alles wat een pestkop over hem zegt een weerspiegeling is van de pestkop zelf, het is slechts een projectie van hemzelf.
  • Leer hem manieren van reageren waaruit blijkt dat hij weinig belang hecht aan de aanval en dat deze dus geen effect op hem heeft. Moedig hem aan om zich met opgeheven hoofd terug te trekken. Laat hem doen alsof het hem niet uitmaakt wat ze over hem zeggen.
  • Toon hem dat ontwijken geen synoniem is voor lafheid. Overtuig hem ervan dat het de meest nuttige en effectieve strategie is in situaties waar het geen zin heeft om er tegenin te gaan.
  • Verzoek hem om pestkoppen te negeren en te ontwijken. Laat hem zien dat wanneer hij de mogelijkheden heeft om afstand te nemen en gezelschap te zoeken van anderen, dit beter is. Leer hem dat dit de dapperste en verstandigste manier is om met deze situatie om te gaan.

Bewapen hem met strategieën voor emotionele controle

Met de provocaties probeert het pestende kind waarschijnlijk de aandacht te trekken en wil hij zich machtig voelen. Hij wil jouw kind boos of aan het huilen maken of ervoor zorgen dat hij zijn controle verliest. Als jouw kind daaraan toegeeft en zijn kwetsbaarheid toont, zal hij vermoedelijk vaker lastiggevallen worden.

Het is daarom het beste dat je kind geen emoties toont in dit soort vernederende situaties. Dit zal niet eenvoudig zijn en het vergt veel oefening en geduld. Hiervoor zijn echter een aantal makkelijke en effectieve strategieën die je hem kunt leren:

  • Wees geduldig en tolerant, tel tot tien, en houd je gezicht in de plooi terwijl je diep ademt.
  • Stimuleer geen oog om oog, tand om tand en leer hem ook niet om met dezelfde munt terug te betalen. Met een wrede reactie breng je hem de verkeerde waarden bij. Leer hem vanuit empathie begrip te tonen voor andermans gedrag.
  • Bespreek de voordelen van een ander zo behandelen zoals jezelf behandeld wilt worden. Een pestkop zal verbijsterd zijn als hij vriendelijk wordt behandeld. Hij zal niet begrijpen wat gebeurt.

Moedig hem aan om steun te zoeken

Je kunt je kind ook leren dat hij de pestkop niet alleen hoeft te confronteren. Het pesten op school maakt dat kinderen zich weerloos, onzeker en zwak voelen. Een goede bescherming tegen pestkoppen is dan de steun van andere kinderen. Praat daarom met je kind en moedig hem aan steun te zoeken bij vrienden en klasgenoten.

Pestkoppen laten kind huilen

Maak hem duidelijk dat het vragen van hulp of bijstand van anderen geen teken van zwakte is. Het biedt juist de kans tot zelfkritiek en geeft inzicht in zijn zwakke kanten. Door deze te onderkennen kan hij hulp vragen voor problemen die hij niet alleen kan oplossen.

Zet communicatie met je kind op de eerste plaats

Een gouden regel bij opvoedingskwesties is een open communicatie en vloeiende dialoog tussen ouders en kind. Ook wanneer je hem wilt leren hoe hij zich kan verdedigen tegen een pestkop blijkt dat ouderlijke steun en begrip essentieel voor hem zijn.

Kinderen die worden gepest of mishandeld hebben de neiging om zich in zichzelf te keren als gevolg van intimidatie en bedreigingen. Ze delen hun vervelende ervaringen met niemand anders.

Daarom is het belangrijk dat je probeert de communicatie met je kind op gang te houden. Alleen als hij zijn nare ervaringen namelijk durft te uiten kun jij helpen het probleem met hem of haar op te lossen.

Het spreekt voor zich dat je hiervoor je kind telkens toejuicht wanneer hij een voorval vertelt en uiting geeft aan het ongenoegen of aan de gevoelens die deze vervelende situatie met zich meebrengt. 


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.