Kinderen met problemen met zelfregulatie

Als kinderen een leeftijd hebben waarop ze zelfbeheersing zouden moeten hebben, maar niet gepast reageren, kunnen ze problemen hebben met zelfregulatie.
Kinderen met problemen met zelfregulatie
Mara Amor López

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Mara Amor López.

Laatste update: 22 december, 2022

Is het je ooit opgevallen dat je kind impulsief handelt in een emotionele situatie? Vindt hij het in bepaalde situaties moeilijk om te kalmeren? Dit komt voor bij kinderen met problemen met zelfregulatie. We gaan nu kijken wat we kunnen doen als een kind dit soort problemen heeft.

Veel situaties vereisen het vermogen om zichzelf te reguleren. Kinderen moeten in hun dagelijks leven over zelfregulerende vaardigheden beschikken.

Vaak missen kinderen met ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) of kinderen met problemen met zintuigelijke prikkelverwerking dit vermogen. Dit betekent dat ze soms niet weten hoe ze zichzelf moeten reguleren in emotioneel geladen situaties.

Kinderen met zelfregulatieproblemen: wat is zelfregulatie?

Hoewel het gemakkelijk is om zelfbeheersing en zelfregulatie te verwarren, zijn dit twee verschillende zaken die met elkaar verband houden.

Een heel boos meisje
  • Zelfbeheersing: Dit is een sociale vaardigheid die kinderen helpt hun gedrag, impulsen en emoties te beheersen.
  • Zelfregulering: Dit is ook een vaardigheid, maar het gaat over het beheersen van emoties, gedragingen en lichaamsbewegingen wanneer we worden geconfronteerd met een gecompliceerde of moeilijke situatie. Het kan ervoor zorgen dat kinderen opletten en zich op de situatie concentreren.

Zelfregulatie helpt kinderen te weten hoe ze kunnen kalmeren als ze van streek zijn, waardoor uitbarstingen van frustratie worden voorkomen. Het is bijvoorbeeld normaal dat een 4-jarige driftbuien heeft, omdat hij nog niet heeft geleerd zichzelf te reguleren. Als een 12-jarige het echter doet, betekent dit dat ze problemen hebben met zelfregulering.

Hoe werkt zelfregulering?

Om zelfregulering te begrijpen, kun je het idee van een thermostaat inbeelden. Wat doet een thermostaat? Het mechanisme is om de temperatuur van een kamer aan te passen en te behouden. Wanneer de kamer een bepaalde temperatuur bereikt, slaat deze vanzelf af en het wordt weer ingeschakeld als de temperatuur daalt. Je stelt een punt in waarop de verwarming wordt uitgeschakeld.

Zelfregulering is een soortgelijk proces. Kinderen hebben ook een ‘instelpunt’ waar ze het vermogen hebben om hun emoties en gedrag op de juiste manier te beheersen.

Om de controle te behouden, moeten ze echter weten wat hun instelpunt is, zodat ze in een bepaalde situatie kunnen inschatten hoe ze zich voelen en reageren zodat ze niet voorbij dat punt komen. Dit proces gaat over hoe ze informatie en emoties verwerken en weten wat ze ermee moeten doen.

Problemen met zelfregulatie en ADHD

Het is vaak moeilijk voor kinderen met ADHD om hun emoties onder controle te houden, en daarom kunnen ze buiten proportie reageren. Je moet ook onthouden dat kinderen met dit probleem ook niet genoeg controle hebben over hun impulsen en ongepast kunnen handelen in relatie tot de situaties waarin ze zich bevinden.

Vanwege dit alles reageren kinderen soms overdreven en zijn ze niet in staat om te stoppen en na te denken over de situatie of een oplossing te zoeken.

Problemen met zintuigelijke prikkelverwerking

Kinderen met problemen met zintuigelijke prikkelverwerking hebben problemen met het gebruik van sensorische informatie. Dit is informatie die ze ontvangen door middel van aanraking, zicht, gehoor, reuk, smaak en andere, zoals onderschepping, proprioceptie en vestibulair.

De oorzaak van het probleem is het zenuwstelsel, dat zichzelf moeilijk kan reguleren. Als het kind zich in een situatie bevindt waarin er veel zintuiglijke prikkels zijn, is hij vervolgens niet in staat zichzelf te reguleren, wat leidt tot ongecontroleerde emoties en gedrag.

Hoe kunnen we kinderen met zelfregulatieproblemen helpen?

Er zijn manieren om kinderen met problemen met zelfregulatie te helpen, maar hoe? Het eerste dat je moet doen, is weten wanneer de manier waarop je informatie waarneemt een probleem is, hetzij via de zintuigen, hetzij via je gedachten.

Jongen heeft een driftbui

Welke stappen zijn nodig voor zelfregulering?

  1. Zelfbewustzijn. Of problemen met zelfregulatie nu komen van een kind dat problemen heeft met ADHD of zintuiglijke prikkelverwerking, je moet het kind helpen te zien welke situaties emotionele stress veroorzaken. Als je bijvoorbeeld verwacht dat een gebeurtenis ervoor zal zorgen dat het kind een slechte reactie krijgt, kun je dit van tevoren laten weten. Het kan hen helpen zich voor te bereiden.
  2. Impuls controle. Een kind met ADHD, ongeacht of ze weten dat er oplossingen zijn voor bepaalde situaties, kan de impuls om boos of gefrustreerd te worden niet vermijden. Als gevolg hiervan spelen ouders een belangrijke rol door hen te helpen hun emoties en reacties beter te beheren. Ze moeten hen vaardigheden bij te brengen om deze problemen op te lossen.
  3. Doelen stellen. Je moet eraan werken om realistische, kleine doelen te stellen, zodat het kind beetje bij beetje grotere doelen kan bereiken.

Kinderen met problemen met zelfregulatie helpen

Zoals we hebben gezien, hebben sommige kinderen problemen met zelfregulatie. Het is ook belangrijk dat je weet hoe je kinderen zich moeten ontwikkelen met betrekking tot hun leeftijd. Naast al het andere kunnen ouders ook met hun kinderen praten om uit te leggen wat hun ‘instelpunt’ is en waar ze zijn.

Je moet ze echter altijd manieren laten zien om met frustratie en woede om te gaan. Kinderen met dit probleem kunnen ook baten bij oefeningen en activiteiten.


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.