De belangrijkste sleutels tot respectvol ouderschap

Ontdek de sleutels tot respectvol ouderschap, dat erop gericht is kinderen met waardigheid te behandelen, hun wereldbeeld te begrijpen, en hen te helpen zich als individu te ontwikkelen.
De belangrijkste sleutels tot respectvol ouderschap
Elena Sanz Martín

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Elena Sanz Martín.

Laatste update: 22 december, 2022

Steeds meer ouders zetten zich echt in om vrije en gelukkige kinderen op te voeden. In plaats van blinde gehoorzaamheid te zoeken, zoals ze tientallen jaren geleden deden, zetten steeds meer ouders zich in voor de moedige taak om menselijke wezens te begeleiden naar de ontwikkeling van hun grootste mogelijkheden. Voor deze bewuste volwassenen zijn dat de sleutels tot respectvol ouderschap.

We weten dat het niet gemakkelijk is een opvoedingsstijl te kiezen. Professionals, de media en mensen uit de directe omgeving bestoken ouders met meningen en vaak tegenstrijdige opvoedingsadviezen. Er is echter een veelheid aan bewijzen (van de gehechtheidstheorie tot recenter onderzoek) die de voordelen van respectvol opvoeden bevestigen. Daarom willen we met je delen waar het allemaal om draait.

De belangrijkste sleutels tot respectvol ouderschap

De sleutels tot respectvol ouderschap zijn geen stappen die je in specifieke situaties kunt toepassen. Het is eerder een manier van leven. Een manier van opvoeden die gebaseerd is op liefde en waardigheid, En bovenal, gericht op kinderen.

Hier zijn 6 belangrijke sleutels (Spaanse link) van respectvol ouderschap.

1. Behoud een ontvankelijke houding

Vanaf het moment dat een kind geboren wordt, is het van essentieel belang dat de hoofdverzorgers gevoelig zijn voor de behoeften van het kind. Wees ontvankelijk voor zijn vragen. Begrijpen wat de baby op elk moment nodig heeft en dat consequent geven zijn fundamentele pijlers voor het tot stand brengen van een goede hechtingsband.

En hier gaat het niet alleen om het verzorgen van de voeding of de hygiëne van de kleine. Maar ook om het kunnen herkennen van het emotionele ongemak van de baby en hem helpen dat te reguleren.

Deze richtlijnen moet je de hele kindertijd aanhouden. Elk kind moet namelijk het gevoel hebben dat het door zijn ouders gezien wordt, dat het begrepen wordt, en dat het hulp en steun van hen krijgt wanneer het dat nodig heeft.

Als volwassenen niet reageren of dat op een vijandige of inconsequente manier doen, kan de emotionele schade op lange termijn aanzienlijk zijn.

De belangrijkste sleutels tot respectvol ouderschap
De responsieve houding van de ouders is veel belangrijker dan een “ik hou van je”. Het is laten zien dat wat ze voelen belangrijk is.

2. Zelfmanagement en zelfbeheersing bereiken

Om respectvol ouderschap toe te passen, is het belangrijk te beginnen met aan jezelf te werken. Om je kind te kunnen bieden wat het nodig heeft, moet je eerst investeren in het zijn van de beste versie van jezelf als mens.

Die moeder bijvoorbeeld die geduldig weet te zijn. Die ongemak kan verdragen, en die in staat is haar eigen emoties te beheersen om niet in uitbarstingen en impulsen te vervallen.

Deze kwaliteiten zijn essentieel om kalmte te kunnen geven aan een kind dat huilt. Een kind dat schreeuwt, en dat niet naar rede luistert. Ze zijn essentieel om ze te kunnen begeleiden zonder hun toevlucht te nemen tot schreeuwen en andere gedragingen die zo natuurlijk en veelvuldig voorkomen bij overweldigde vaders en moeders. Begin dus met aan jezelf te werken.

3. Ouderschap vanuit het perspectief van een kind

Respectvol ouderschap heeft respect voor de kindertijd, voor wat het betekent om kind te zijn, en voor het perspectief van de peuter op de wereld. Daarom ziet het hen niet als miniatuur volwassenen, maar aanvaardt, waardeert en neemt dat andere perspectief over: dat van het kind.

Een kind met respect opvoeden is begrijpen dat kleintjes luidruchtig, spontaan en emotioneel zijn. Het betekent ook toestaan dat ze zo zijn. Het is aandacht hebben voor de evolutionaire fase die ze doormaken om te begrijpen waarom ze handelen zoals ze doen en wat ze op dat moment nodig hebben.

Daarom moeten ouders geïnformeerd en gevoed worden door auteurs en betrouwbare bronnen (Engelse link) om de psychologie van kinderen te begrijpen en ze te kunnen begeleiden zonder ze te beperken.

4. Horizontale relaties tot stand brengen, een van de belangrijkste sleutels tot respectvol ouderschap

Vanuit dit paradigma gaan kinderen en volwassenen geen hiërarchische relatie aan, maar een horizontale. Met andere woorden, beiden worden even waardig geacht voor genegenheid, respect en begrip.

Ouders moeten hun kinderen dus met waardigheid behandelen en in hun opvoeding niets toepassen dat ze zelf niet graag zouden ontvangen. Lichamelijke straffen zijn daarom volkomen misplaatst. Elke correctie moet met geweten gebeuren, wetend wat de bedoeling ervan is. En niet uit de gewoonte omdat je je geduld bent verloren.

Ook wordt van kinderen niet verwacht dat ze gehoorzamen alleen omdat ze minderjarig zijn of omdat ze als ‘minderwaardig’ voor hun ouders beschouwd worden. Integendeel, ze worden gemaakt om deel te nemen aan de uitleg, de beslissingen en de gevolgen. Het is de bedoeling dat ze begrijpen en leren. En niet alleen dat ze zich onderwerpen aan de tucht van hun ouderen.

5. Oefen empathie en geef liefde

Liefde en empathie zijn de basis van respectvol ouderschap en de manier om te reageren in interacties met kinderen, zelfs in de meest uitdagende.

Het gaat er niet alleen om fysieke genegenheid te geven, woorden van aanmoediging, en aanwezigheid. Maar ook om met ze mee te leven als ze het moeilijk hebben.

Als een kind op straat een woedeaanval heeft, is het natuurlijk dat ouders hun geduld verliezen, schreeuwen, of het kind naar huis slepen. Deze opvoedingsstijl moedigt ons echter aan even stil te staan om te begrijpen wat het kind voelt en ons af te vragen wat ze van ons nodig hebben, en niet wat wij van hen nodig hebben.

In dit geval zullen we, na deze analyse gedaan te hebben, begrijpen dat wat ze van ons nodig hebben geduld, gezelschap, en luisteren is. Ze hebben ons nodig om hen te helpen een naam te geven aan wat ze voelen en het te valideren (hen toestemming te geven het te voelen en te uiten) en hen te leren hoe ze het op een betere manier kunnen kanaliseren. Daarom is opvoeden in emotionele intelligentie een fundamentele sleutel.

Een vader spreekt met respect tegen zijn zoon
Empathie is een cruciale waarde om kinderen te leren dankbaar en respectvol te zijn voor anderen. Zo leg je de basis gelegd een rechtvaardiger samenleving.

6. Moedig autonomie aan

Laten we tot slot niet vergeten dat respectvol opvoeden het kind wil begeleiden en betekent samen te werken. Op die manier kan het zich ten volle ontwikkelen. Daarom is het van essentieel belang om hun autonomie vanaf de vroegste jaren aan te moedigen, hetzij in de deelname aan het nemen van bepaalde beslissingen, hetzij in het zelfstandig uitvoeren van bepaalde handelingen.

Dit moet natuurlijk altijd gebeuren binnen de marge van het ouderlijk toezicht. En met omstandigheden die aan de leeftijd van het kind zijn aangepast.

Kortom, het doel is overbescherming en afhankelijkheid van het kind te vermijden. Het doel is daarentegen de mogelijkheden aan te moedigen om een vastberaden, besluitvaardige persoon te worden met vertrouwen in eigen kunnen.

Respectvol ouderschap bouwt gelukkige en emotioneel gezonde kinderen

Deze opvoedingsstijl brengt talrijke voordelen met zich mee en draagt ertoe bij dat kinderen zelfstandiger, gelukkiger en zelfverzekerder worden.

Omdat ze weten dat er van hen gehouden wordt. Dat er naar hen geluisterd wordt en dat ze gerespecteerd worden. Zo ontwikkelen ze een gevoel van vertrouwen in zichzelf en in anderen, waardoor ze ook in staat zijn zich op gezonde manieren tot anderen te verhouden.

Dit komt vooral tot uiting in de band tussen ouders en kinderen. Die band die vaak sterk en hecht is, wat het samenleven vergemakkelijkt en een positief klimaat in huis helpt scheppen.

Daarom moedigen we je aan om vandaag nog te beginnen met het toepassen van de principes van respectvol ouderschap. Deze beslissing zal het beste geschenk zijn dat je je kinderen kunt geven.


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Bowlby, J., & Ainsworth, M. (2013). The origins of attachment theory. Attachment theory: Social, developmental, and clinical perspectives45, 759-775.
  • González, M. & Sáenz, N. (2020). Crianza Respetuosa: Hacia una parentalidad centrada en las niñas y los niños. Estudios, (41).

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.