Soorten gezinnen op basis van hun mate van cohesie

Het vormen van een gezin dat hecht, zorgzaam en ondersteunend is, is van vitaal belang. Maar als de afhankelijkheid zo sterk is dat het de ontwikkeling van een individu in de weg staat, kan dat juist heel negatief zijn.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Elena Sanz Martín.

Laatste update: 22 december, 2022

Ieder gezin is uniek. De normen en de manier waarop de gezinsleden met elkaar omgaan, verschillen namelijk van gezin tot gezin. Daarom zijn er talloze soorten gezinnen, afhankelijk van waar we onze focus op leggen.

Een van de belangrijkste factoren om te evalueren wanneer we willen weten hoe een gezin werkt, is hun mate van cohesie. Deze cohesie geeft aan in hoeverre de leden bij elkaar betrokken zijn. Het laat ook zien hoezeer ze zich zorgen om elkaar maken en elkaar wederzijds helpen.

Op het eerste gezicht lijkt een hoge mate van cohesie ideaal, want liefde en steun zijn essentieel. Gezinnen moeten echter ook rekening houden met de vrijheid en autonomie van de individuele gezinsleden. Iedereen moet zich namelijk individueel kunnen ontwikkelen zonder angst om afgewezen te worden door zijn of haar familie.

We kunnen dus zeggen dat de mate van cohesie in een gezin een continuüm is, en het is het beste om daarin balans te zoeken en extremen te vermijden. Gezinsafhankelijkheid kan negatief en beperkend zijn. Maar tegelijkertijd is extreme onafhankelijkheid ook schadelijk. Daarom zijn de gezondste gezinnen de gezinnen die dichter bij het midden liggen. Ze zijn onderling afhankelijk, hebben betere relaties en een groot welzijn.

Soorten gezinnen op basis van hun mate van cohesie

Gedesintegreerde families

Deze gezinnen (Engelse link) hebben een extreme mate van zelfstandigheid. Hun leden delen weinig met elkaar, brengen weinig tijd samen door en interactie is schaars. Ze tonen zelden genegenheid voor elkaar en ze wenden zich niet tot elkaar voor steun of begeleiding bij het nemen van beslissingen.

Elk gezinslid heeft een apart leven, houdt aparte bubbels in stand en geniet van verschillende activiteiten en interesses. Er is heel weinig emotionele connectie en loyaliteit. Onafhankelijkheid en individualiteit prevaleren boven alles.

Gescheiden families

Deze families bevinden zich dichter bij het midden van het spectrum en zijn gezonder. Binnen hun gezinsdynamiek is er een zekere mate van loyaliteit en betrokkenheid tussen leden, evenals uitingen van genegenheid. Maar er blijft een sterke mate van persoonlijke scheiding en individuele ontwikkeling.

Elk lid heeft verschillende interesses en ze hebben de neiging om hun vrije tijd apart van elkaar door te brengen. Maar er zijn ook momenten waarop ze in dezelfde ruimte zijn en genieten van dezelfde recreatieve activiteiten. Grenzen tussen ouders en kinderen zijn duidelijk, maar ze profiteren daarbij wel van emotionele nabijheid.

Verbonden families

Verbonden gezinnen zijn een ander soort gezinsdynamiek. Vergeleken met gescheiden gezinnen genieten ze een grotere mate van emotionele nabijheid en intimiteit, maar blijven daarbij binnen gezonde grenzen. Leden waarderen hun betrokkenheid bij elkaar, en gezinscohesie is een centraal aandachtspunt dat ze allemaal gemeen hebben.

Bij het nemen van beslissingen wordt rekening gehouden met de mening van elk gezinslid.
Deze gezinnen maken er tijd voor om deze samen door te brengen. Ook van het delen van interesses en activiteiten maken ze een prioriteit. Ze respecteren ook elkaars persoonlijke ruimte en tijd.

Verstrikte families

Tot slot bevinden verstrikte families zich helemaal aan de andere kant van het spectrum. Ze vertonen met andere woorden gezegd een te grote mate van afhankelijkheid en gehechtheid. Er bestaat een extreem niveau van emotionele nabijheid en absolute betrokkenheid tussen de verschillende gezinsleden. Familie is de grootste prioriteit, loyaliteit is verplicht en beslissingen zijn gebaseerd op gezamenlijke belangen.

Gezinsleden delen de meeste van hun activiteiten, tijd en ruimte en er is nauwelijks ruimte voor privacy en persoonlijke ontwikkeling. Tegelijkertijd is er een gebrek aan grenzen tussen ouders en kinderen, wat kan leiden tot ongezonde allianties. Hun individuele rollen missen een gezonde definitie.

Tevredenheid binnen verschillende soorten gezinnen op basis van de mate van cohesie

Een gezond gezin is er een waar er een balans is tussen gehechtheid en onafhankelijkheid. Dit is een gezin waar liefde, steun en vertrouwen is, maar waar elk lid zijn of haar eigen vrije wil en mening mag hebben.

Het is aan elk gezin om te beslissen wat voor soort relaties ze met elkaar willen aangaan. Het is echter belangrijk om te begrijpen dat extremen qua mate van cohesie schadelijk kunnen zijn voor zowel ouders als kinderen.

Gezinnen die overmatig onafhankelijk zijn, kunnen familieleden voortbrengen die zich eenzaam voelen en geen genegenheid, steun of een gevoel van verbondenheid ervaren.

Tegelijkertijd kunnen gezinnen die overdreven gehecht zijn individuele vrijheid in de weg staan en tot schadelijke afhankelijkheid leiden, zelfs op volwassen leeftijd. Daarom is het altijd het beste om een gezond evenwicht te zoeken.