5 Activiteiten om pesten op school te voorkomen
Pesten vraagt actie en inzet van iedereen, want niemand komt ongeschonden uit een omgeving waar pesten heerst. Daarom bekijken we in het volgende artikel enkele activiteiten om pesten op school te voorkomen.
Pesten is een situatie die ‘doorsuddert’. Het is geen occasionele en geïsoleerde vorm van pesterij. Het is ook niet iets dat van de ene dag op de andere gebeurt. Integendeel, het gaat om opeenvolgende pesterijen van het slachtoffer, ergernissen die dag na dag en onder uiteenlopende modaliteiten herhaald worden. Soms verbaal, soms fysiek, soms beide.
Daarom zijn weinig mensen verbaasd als de gevolgen ervan zichtbaar worden – soms op de ergste manier. In feite zagen velen het, anderen waren medeplichtig, en sommigen probeerden iets te doen, wat onvoldoende bleek.
Wat is pesten?
Pesten is een situatie van aanhoudende pesterijen en treiterijen die door een of meer mensen tegen een ander worden uitgevoerd. Het komt meestal voor op school, in een sport- of sociale omgeving en veroorzaakt veel leed bij degenen die het meemaken.
Wanneer het onderwerp pesten aan de orde komt, beschouwen veel mensen het als een zaak tussen twee mensen: Het slachtoffer en de dader. Maar dat is niet zo, want de hele onderwijsgemeenschap heeft ermee te maken (Spaanse link), door handelen of nalaten, door getuige en medeplichtige te zijn, of door deelnemer te zijn.
Schoolactiviteiten om pesten op school te voorkomen
Hieronder stellen we enkele strategieën of activiteiten voor om het probleem van pesten op school aan te pakken en verdere voorvallen te voorkomen.
1. Gebruik voorbeelden waarin diversiteit in al haar betekenissen wordt gewaardeerd en geapprecieerd
Dit kan op allerlei eenvoudige manieren. Bijvoorbeeld door leerlingen beelden te laten zien van verschillende lichamen, etniciteiten, soorten gezinnen, functionaliteiten, enz.
Op deze manier leer je kinderen dat er andere werkelijkheden zijn dan de hunne. En zo proberen we stereotypen en universele en hegemonische schoonheidsnormen terzijde te laten, alsof die ideaal zouden zijn.
2. Gebruik verhalen of films, afhankelijk van de leeftijd van de leerlingen
Via andere verhalen is het mogelijk indirect in te gaan op enkele alledaagse situaties van pesten. Het is belangrijk dit materiaal te begeleiden met ruimte om over emoties na te denken, om te weten hoe kinderen zich voelen als ze met bepaalde scenario’s geconfronteerd worden.
3. Ontwikkel een code voor samenleven
Met alle leerlingen kan een brainstormsessie gehouden worden over die normen en regels die dagelijks tot de harmonie in de groep bijdragen.
Als je klaar bent, kun je een ‘contract’ opstellen dat iedereen ondertekent en waarmee iedereen zich verplicht de richtlijnen voor samenleven na te leven en te respecteren. Als er veel ideeën opkomen, moeten ze er een paar uitkiezen, en zo communicatie- en onderhandelingsvaardigheden aanleren.
4. Bevorder activiteiten in roulerende groepen om pesten op school aan te pakken
Met deze voorstellen moedig je de groepsleden aan elkaar te leren kennen. Je kunt ze ook uitnodigen iets persoonlijks te delen, zoals hun favoriete hobby. Vaak ontdekken kinderen door socialisatie-ervaringen dat ze meer overeenkomsten met anderen hebben dan ze denken.
5. Ontwerp activiteiten die werken aan emotionele intelligentie
Scholen kunnen geen ‘aseptische’ omgeving zijn waar alleen kennis wordt overgedragen. Want emoties maken deel uit van het leven van mensen en de waarde van empathie moet van jongs af aan worden bijgebracht.
Een manier om dit te bereiken is een dag te bedenken om ‘aan anderen te geven’. Zo zou een groepje kinderen elke vrijdag een activiteit moeten bedenken om de rest van hun klasgenoten te verrassen en een aangenaam moment te delen. Denk bijvoorbeeld aan een spelletje om de dag mee te beginnen, een liedje, of een lekker hapje. Dit is een manier om hen dichter bij elkaar te brengen, groepscohesie op te wekken en hen te helpen van de tijd samen te genieten.
Naast deze maatregelen is het belangrijk dat er protocollen zijn om pesten te voorkomen, met concrete gevolgen als het zich voordoet. Het is van cruciaal belang er rekening mee te houden dat straffen niet gelijk staat met leren. Het is een maatregel die op korte termijn dient om het probleem te stoppen, maar het gedrag van degenen die het uitvoeren wordt er niet door gemoduleerd.
Als het over pesten gaat, moeten we een bredere kijk hebben en in staat zijn de werkelijkheid op een complexe manier te lezen. Want wie pest, kan ook op andere gebieden slachtoffer zijn. Daarom is het belangrijk om de delen samen te voegen om het geheel te begrijpen.
Pesten op school is een probleem voor iedereen
Soms onderschatten we de gevolgen van pesten door het te rechtvaardigen als iets dat altijd al bestaan heeft. Maar dat pesten en treiteren al lang bestaan, betekent nog niet dat ze goed zijn of dat we ze moeten normaliseren. Bovendien moeten we ophouden pesten te zien als een kinderkwestie of als ‘iets dat hen sterk zal maken’ om de tegenslagen van het leven het hoofd te bieden.
Pesten vertelt ons over tekortkomingen, gebrek aan middelen om met anderen om te gaan, de eigen moeilijkheden, enz. Het heeft ernstige gevolgen, zowel voor de lichamelijke als de geestelijke gezondheid, bij het slachtoffer en in de omgeving. Laten we daarom ophouden te denken dat pesten iets is dat alleen op het schoolplein voorkomt, want de schadelijke gevolgen ervan treffen ons allemaal.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Cerezo, F. (2009). Bullying: análisis de la situación en las aulas españolas. International Journal of Psychology and Psychological Therapy, 9(3), 383-394.
- Paredes, M. T., Álvarez, M. C., Lega, L. I., & Vernon, A. (2008). Estudio exploratorio sobre el fenómeno del” Bullying” en la ciudad de Cali, Colombia. Revista Latinoamericana de Ciencias Sociales, niñez y juventud, 6(1), 295-317.
- Trautmann, A. (2008). Maltrato entre pares o” bullying”: Una visión actual. Revista chilena de pediatría, 79(1), 13-20.