Soorten braken bij kinderen: oorzaken en behandelingen

Er zijn verschillende soorten braken bij kinderen. We kunnen ze onderscheiden door hun kenmerken en de begeleidende symptomen.

Geschreven en geverifieerd door de verpleegkundige Leidy Mora Molina.

Laatste update: 06 oktober, 2022

Er zijn verschillende soorten braken bij kinderen, die onderscheiden worden door de kenmerken die ze vertonen. Hoewel het een vervelend symptoom is, is het een van de meest voorkomende bij kinderen. Het wordt geproduceerd als een fysiologische verdedigingsreactie op prikkels van uiteenlopende aard.

Hier vertellen we je wat de soorten braken bij kinderen zijn, de oorzaken die ze het vaakst veroorzaken, en de behandeling om deze ongemakkelijke spijsverteringsmanifestatie te verlichten. Lees verder!

Wat is braken?

Braken of overgeven is het plotseling uitdrijven van maaginhoud via de mond. Bij kinderen is het een vrij algemeen verschijnsel, net als regurgitatie , wat een langzame, schaarse en herhaalde uitdrijving van de maaginhoud is.

Hoewel braken op zich niet het probleem is, is het wel een aanwijzing dat er iets niet goed werkt. De oorzaken die ze uitlokken zijn gevarieerd, en om ons iets meer over de oorsprong te kunnen leiden, moeten we de kenmerken evalueren: kleur, hoeveelheid, frequentie en begeleidende symptomen.

Vooral braken bij zuigelingen is schaars, soms frequent en verschijnt meestal na de maaltijd. In het algemeen gaat het niet gepaard met ziekteverschijnselen en verdwijnt het naarmate hun spijsverteringsstelsel rijper wordt. In feite wordt de term emesis vaak ten onrechte gebruikt terwijl het eigenlijk om regurgitatie gaat.

Bij oudere kinderen is braken niet normaal en telkens als het voorkomt moet naar de bron gezocht worden. Hoewel de meest voorkomende oorzaak spijsverterings- of ademhalingsstoornissen zijn (zoals het uitdrijven van ingeslikt slijm), moeten we andere mogelijke oorzaken niet over het hoofd zien. Denk aan infecties, intracraniële laesies, intoxicatie, of mechanische obstructies in de darm, onder andere.

Soorten braken bij kinderen

Afhankelijk van de aard van het braken, kunnen we twee algemene soorten bepalen:

• Functioneel braken: Dit is de fysiologische soort, die te maken heeft met onvolwassenheid in de spijsvertering, en die niet gepaard gaat met andere symptomen of een reeds bestaande ziekte. In het algemeen hebben ze geen invloed op het gewicht of de gezondheidstoestand van het kind.
• Organisch braken: Deze soort omvat overgeven dat verband houdt met een ziekte of een anatomisch probleem. Ze gaan meestal gepaard met andere typische manifestaties van elke aandoening, zoals diarree, algehele malaise, of koorts. Ze moeten zo snel mogelijk opgespoord en behandeld worden om andere complicaties bij kinderen, zoals uitdroging, te voorkomen.

Als het braken herhaaldelijk voorkomt, niet zakt met de gebruikelijke maatregelen, en gepaard gaat met andere symptomen bij het kind, is het belangrijk om een pediatrische evaluatie te vragen om zo snel mogelijk met de behandeling te beginnen.

Oorzaken van braken bij kinderen

Er zijn veel aandoeningen die braken kunnen uitlokken als deel van hun spectrum van symptomen, en deze variëren van eenvoudige indigestie tot hersenproblemen.

Om te beoordelen of braken functioneel of organisch is, moeten we eerst de kenmerken van het braken beoordelen. Een van de belangrijkste onderscheidende tekenen is de kleur.

Wit braaksel

Het is meestal typisch functioneel braken bij zuigelingen en krijgt deze kleur door de melk die ervoor is ingenomen. Een van de redenen is gastro-oesofageale reflux (vaak fysiologische – Spaanse link) en andere, overvoeding.

Groenachtig of gelig braaksel

Deze vorm van braken is meestal het gevolg van het terugstromen van voedsel uit de darmen. Het wordt in verband gebracht met infecties, darmobstructies, allergieën, voedselvergiftiging, of craniale verwondingen. Toch kan dit braken ook het gevolg zijn van minder ernstige aandoeningen, zoals verkoudheid, griep, of na inname van voedsel met deze verschijnselen.

Rood braaksel

Dit is een andere soort braaksel waar we op moeten letten, want het is het gevolg van een actieve bloeding ter hoogte van de maag of de slokdarm. Het kan het gevolg zijn van slijmvliesirritaties, zoals oesofagitis of gastritis, of maagzweren.

Afhankelijk van de grootte van de bloeding is de mate van urgentie. Maar telkens als dit verschijnt, moet het kind naar de eerste hulp om het door een deskundige te laten beoordelen.

Zwart

Zwart braaksel (Engelse link) is ook het gevolg van een hoge of lage gastro-intestinale bloeding. De kleur ervan impliceert dat het bloed in contact kwam met maagzuur, dus komt het meestal overeen met een vroegere verwonding of een kleine hoeveelheid.

Hoe behandel je braken?

Braken bij kinderen moet je door de kinderarts laten beoordelen om de oorzaak ervan vast te stellen en voor elke situatie de meest geschikte behandeling te geven. Als het sporadisch voorkomt, schaars is, en geen invloed heeft op gewicht of hydratatie toestand, dan rechtvaardigt het geen specifieke behandeling. Bij jonge zuigelingen is het mogelijk om bepaalde wijzigingen in het voedingspatroon aan te brengen om het te verbeteren.

Maar als braken secundair is aan een gastro-intestinale infectie, zal de kinderarts aangeven welke maatregelen hij geschikt acht. Anti-emetica, zoals ondansetron of metoclopramide, moeten alleen toegediend (Spaanse link) worden in gevallen die dat rechtvaardigen. Evenzo is het, als het braken hevig is en gepaard gaat met diarree, het beste om toevlucht te nemen tot orale rehydratie-oplossingen om uitdroging te voorkomen.

Als de consultatie gedaan is, is het belangrijk om de aanwijzingen van de kinderarts tot op het bot op te volgen en te weten dat over het algemeen het braken na 1 of 2 dagen weer afneemt.

Wanneer moeten we braken bij kinderen als een teken van alarm beschouwen?

Braken is meestal mild en zakt snel weg. Toch moeten we er aandacht aan besteden en naar een dringende pediatrische controle gaan in geval van een van de volgende situaties:

• Als de baby nog geen 3 maanden oud is en meer dan 2 voedingen heeft overgegeven.
• Als het braaksel groen, rood, bruin, of zwartachtig is.
• Wanneer het kind tekenen van uitdroging vertoont, zoals algemene malaise, droge mond en ogen, dorst, slechte urineproductie, of ingevallen ogen.
• Als het kind vaak braakt en geen vloeistoffen verdraagt die via je via de mond probeert toe te dienen. 
• Als braken gepaard gaat met voortdurende en hevige buikpijn, die na verloop van tijd toeneemt.
• In het geval dat braken optreedt in de context van koorts, hoofdpijn, duizeligheid, of stijve nek.

Het is belangrijk de hygiëne van het voedsel dat kinderen aangeboden krijgen op peil te houden, een evenwichtige voeding te begunstigen, en het vaccinatieschema na te leven, dat ook doses rotavirus vaccin omvat. Zo kunnen we veel ziekten voorkomen die dit vervelende symptoom in de hand werken.