Wat is het afwezige moeder syndroom?

Weet je wat het afwezige moeder syndroom is? In dit artikel vertellen we je erover en helpen we je het te voorkomen. Blijf lezen!

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Mara Amor López.

Laatste update: 18 oktober, 2022

Moeder zijn is geen gemakkelijke taak, en er is geen boek dat leert hoe je perfect en onfeilbaar kunt zijn. Daarom wordt het moederschap gaandeweg aangeleerd en worden de dingen zo goed mogelijk gedaan. Soms kunnen kinderen echter het gevoel hebben dat hun moeder niet aan al hun emotionele behoeften voldoet en dit staat bekend als het afwezige moeder syndroom.

Naarmate ze opgroeien ontwikkelen kleintjes hun eigen opvatting over ‘de ideale moeder’. Maar dit model komt vaak niet overeen met de werkelijkheid en daardoor kunnen kinderen hun moeder als afstandelijk en koud op het gebied van genegenheid zien.

Daardoor hebben sommige kinderen, adolescenten en volwassenen het gevoel dat hun moeders onbereikbare mensen zijn, omdat ze nooit aan hun emotionele behoeften voldaan hebben.

Afwezige moeder syndroom

Gehechtheid is een essentieel element voor de adequate emotionele ontwikkeling van het kind. Die emotionele band die kleintjes aangaan met hun naaste contactfiguren stelt hen in staat zich veilig te voelen.

Bijna altijd is de sterkste emotionele band die een kind aangaat die met zijn moeder, en die wordt onmiddellijk na de bevalling geïnitieerd. We moeten deze band beschouwen als een relatie die het leren van autonomie vanuit emotioneel oogpunt vergemakkelijkt.

De emotionele band kan echter ook tot stand komen met de vader of met andere verwanten of mensen die heel dicht bij het kind staan. Deze gehechtheidsfiguren bevorderen hun emotionele ontwikkeling nog meer dan wanneer de verbintenis alleen met de moeder plaatsvond. Bovendien voorkomen ze het ontstaan van problemen bij afwezigheid van de moeder.

Hoe voelt het kind zich in deze situatie?

Veel moeders zijn niet uit vrije wil afwezig, maar door omstandigheden buiten hun wil: denk onder andere aan werk, langere werktijden, meerdere taken en verplichtingen, enz. Allemaal betekenen ze dat ze niet genoeg tijd hebben om de emotionele relatie met hun kleintjes te versterken.

Als moeders zich niet echt met hun kinderen kunnen verbinden, ontstaat er een emotioneel-zwakke relatie. Deze is in staat lichamelijke behoeften te bevredigen, maar niet de emotionele.

Een kind dat aan het afwezige moeder syndroom lijdt voelt zich door zijn/haar moeder afgewezen, omdat het niet in staat is de context of de achtergrond van de situatie te begrijpen.

Peuters hebben nog geen voldoende cognitieve ontwikkeling, zodat ze hun eigen conclusies trekken op basis van hun ervaringen, gewaarwordingen en emoties.

Hierdoor raakt het kind eraan gewend zich alleen, teleurgesteld, in de steek gelaten en boos te voelen. Ze zullen zelfs geen veilige hechting met hun moeder tot stand brengen, wat een belangrijk aspect is van hun juiste emotionele ontwikkeling. Tot slot kunnen twee soorten mogelijke reacties ontketend worden:

• Het kind vertoont agressief of arrogant gedrag, dat niets anders doet dan zijn angst en pijn verbergen. In dit geval wordt de minderjarige problematisch en kan zelfs criminele daden begaan of middelen misbruiken.
• Het kind trekt zich in zichzelf terug en ontwikkelt een laag gevoel van eigenwaarde, waardoor een negatief beeld van zichzelf ontstaat. Dit kan hen uiteindelijk veranderen in een afhankelijke persoon die door anderen goedgekeurd moet worden en die voortdurend erkenning of genegenheid van anderen zoekt. Ze zijn bang voor afwijzing en denken dat ze het niet verdienen geliefd te worden.

De gevolgen van het afwezige moeder syndroom voor het kind

Een niet-gehechte relatie met de moeder veroorzaakt dat het kind opgroeit zonder de essentiële basis voor emotionele rijpheid. Deze afwezigheid kan gevolgen hebben in de volgende aspecten van hun leven:

• Eetproblemen. Ze stoppen met eten om hun gevoel van eenzaamheid te uiten.
• Terugkerende gevoelens van afwijzing. Ze voelen zich verraden, teleurgesteld, boos en alleen omdat ze van hun gehechtheidsfiguur niet krijgen wat ze nodig hebben.
• Risicovol gedrag om aandacht te trekken.
• Laag gevoel van eigenwaarde (Spaanse link).
• Gebrek aan motivatie bij alles wat ze doen.
• Lichamelijke gezondheidsproblemen. Dit gebrek aan emotionele aandacht maakt kleintjes vaak ziek.
• Slechte communicatie. Het kind gebruikt driftbuien en huilt om uit te drukken wat het nodig heeft omdat het geen andere manier kan vinden om het te krijgen.
• Emotionele afhankelijkheid. Het kind of de adolescent beschikt niet over de nodige sociale vaardigheden om zelf problemen op te lossen, omdat hij ze niet geleerd heeft.

Tips om het afwezige moeder syndroom te vermijden

Om het afwezige moeder syndroom bij je kleintjes te vermijden, moet je proberen tijd uit de dag te halen en te zorgen voor kwaliteitsmomenten met je kinderen.

Daarnaast kun je de volgende tips in praktijk brengen:

• Stel je voortdurend beschikbaar. Dit betekent niet dat je elk bevel van hen moet gehoorzamen, maar wel dat je het kind het gevoel geeft dat het gesteund wordt wanneer het dat nodig heeft. Laat ze weten dat, ook al zijn er momenten dat je het druk hebt, ze altijd op hun moeder kunnen rekenen.
• Geef ze aandacht en liefde. Toon ze altijd je genegenheid, je liefde, je affectie, en wees attent op hun emotionele behoeften. Probeer ze zo veel mogelijk tijdig te bevredigen.
• Accepteer ze onvoorwaardelijk. Laat je kind weten dat je, ook al maken ze fouten of gedragen ze zich ongepast, nog steeds van ze houdt. Deze onvoorwaardelijke aanvaarding is wat laat zien dat de liefde van een moeder boven alles gaat.

Over dit syndroom

Het afwezige moeder syndroom kan gevolgen hebben voor het hele leven van kinderen. Dit gebrek aan een emotionele band maakt hen tot zeer afhankelijke mensen die altijd aanvaarding en erkenning nodig hebben in elke relatie die ze aangaan. En in de toekomst kan daarvoor de hulp van een professional nodig zijn. Daarom is het belangrijk tijd te vinden om die aan je kinderen te wijden, al is het maar een paar minuten per dag.

Het is altijd goed om voorrang te geven aan kwaliteit boven kwantiteit, maar vergeet niet dat beide factoren van belang zijn. Ook is het een goed idee om de weekenden te benutten om gezinsplannen te maken en van de tijd samen te profiteren.

Je investering van tijd in het heden zal zich in de toekomst uitbetalen in de emotionele gezondheid van ons kind.