Wat te doen als mijn kind nog niet wijst?
Is het je opgevallen dat je kind niet naar voorwerpen wijst als hij iets wil hebben of laten zien? In plaats daarvan pakken ze je hand en leiden je naar wat ze willen pakken. In de volgende alinea’s geven we je 5 ideeën waarmee je met je kind aan dit gedrag kunt werken, wat je zal helpen dit probleem op te lossen.
Om dit te doen is het heel belangrijk dat het kind inziet dat het een proces van oorzaak en gevolg is. Dat wil zeggen, dat op het moment dat ze iets aanwijzen (of jij ze helpt te wijzen), ze het gewenste voorwerp zullen krijgen. Met andere woorden, ze zullen het verband moeten leggen tussen het aanwijsgedrag en het gevolg van de actie (het krijgen van wat ze nodig hebben of willen).
Het belang van gezamenlijke aandacht
Als kinderen beginnen te wijzen, kunnen ze dat om twee redenen doen: om je iets te laten zien of om iets te krijgen. In het eerste geval gaat het om een proces dat ‘gezamenlijke aandacht‘ (Spaanse link) heet, wat impliceert dat het kind en de volwassene de belangstelling voor hetzelfde voorwerp delen.
Volgens Butterworth (1991), (Engelse link), geciteerd in Escudero et al. (2013), is gezamenlijke aandacht “het vermogen om de richting van andermans blik te volgen, of om te kijken waar een ander naar kijkt”. Deze handeling zal heel belangrijk zijn om communicatieve wendingen vast te stellen, evenals de intentie en het verlangen om te communiceren.
Wat kun je doen als je kind niet wijst?
Op welke leeftijd begint een kind met wijzen? Sommige deskundigen zeggen dat dit gedrag al vanaf 8 maanden verschijnt en anderen zeggen vanaf 10 maanden. Het bereik tussen deze leeftijden varieert echter. Bovendien kunnen we als ouders de verwerving van dit gedrag bij onze kinderen vergemakkelijken.
Als het gedrag niet verschijnt, moeten we een professionele specialist raadplegen. Het kan namelijk een waarschuwingsteken zijn voor bepaalde stoornissen zoals een autisme spectrum stoornis. Hier zijn 5 ideeën om aan de slag te gaan!
Modelleer hun hand
Beatriz Maya, onderwijzeres en logopediste, beveelt deze eerste tip aan die je kan helpen als je kind nog niet wijst. Dus, als je kind je aan de hand leidt naar wat hij wil of nodig heeft (een verschijnsel dat we ‘instrumentalisering van de volwassene’ noemen), probeer dan zijn hand te pakken en help hem de nodige positie van de vingers te verwerven om te wijzen. Oefen dit telkens als je kind dit gedrag vertoont.
Als je kind niet wijst, raak dan het voorwerp aan
Als je eenmaal hun hand met de juiste aanwijspositie hebt, reik dan naar het voorwerp dat ze willen pakken. Raak het dan aan met de wijsvinger. Je kunt ook proberen ze te helpen deze wijzende positie vast te houden terwijl jullie beiden het voorwerp aanraken. Geef het dan aan hen.
Begeleid het proces met taal
Een ander idee dat je kan helpen is het proces met taal te begeleiden. Dus, zodra je het voorwerp aanraakt dat je kind wilde pakken, zeg je met de wijsvinger van je kind het woord in kwestie. Bijvoorbeeld, zeg: ‘auto’, ‘tafel’, ‘pop’, enz.
Je kunt proberen het voorwerp met de wijsvinger van je kind aan te raken zo vaak als er lettergrepen in het woord zitten. Dit kleine gebaar kan je kind helpen de handeling en het woord te consolideren. Dit moet echter, net als de vorige stappen, vaak herhaald worden.
Herhaal de vorige handelingen als je kind niet wijst
Zoals we al zeiden, moet je deze kleine handelingen herhalen zodat je kind ze geleidelijk integreert; doe ze telkens als je ziet dat je kind van plan is iets aan te wijzen of wanneer ze je benaderen en je hand pakken om je iets te laten zien. Zo verwerft en verinnerlijkt je kind het aanwijsgedrag.
Vergroot de afstand tot het voorwerp
Als je deze handelingen eenmaal herhaald hebt, probeer je de ‘moeilijkheid’ van de handeling te vergroten door geleidelijk de afstand te vergroten van waaruit je wijst. Raak eerst het voorwerp aan met je vinger. Ga er vervolgens beetje bij beetje van weg, terwijl je met je vinger blijft wijzen. Doe dit alles terwijl het kind het proces begrijpt en de wijzende actie integreert.
“Om een heilzame invloed uit te oefenen onder kinderen, is het onontbeerlijk deel te nemen aan hun vreugden.”
-Don Bosco
Kortom, wijzen maakt deel uit van de intentionele communicatie van het kind. De ontwikkeling ervan aanmoedigen zal ons helpen ons kind in zijn groei te begeleiden.
Daarom komt, volgens een studie van Escudero, Carranza en Huéscar (2013 – Spaanse link), communicatie voort uit de behoefte contact met de volwassene te houden. Het komt aanvankelijk tot stand uit niet-symbolische elementen, zoals gezamenlijke aandacht en wijzen.
In die zin verschijnt dit gedrag vanzelf, als er geen onderliggende neuro-ontwikkelingsstoornis is. Maar we kunnen ook helpen het te versterken door handelingen als die we hierboven noemden.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Bakeman, R. y Adamson, L.B. (1984). Co-ordinating attention to people and objects in mother-infant and peer-infant interaction. Child Development, 55: 1278-1289.
- Butterworth, G. y Jarrett, N. (1991). What minds have in common is space: Spatial mechanisms serving joint visual attention in infancy. British Journal of Developmental Psychology, 9: 55-72.
- Enesco, I. (Coord.). (2003). El desarrollo del bebé: cognición, emoción y afectividad. Madrid: Alianza.
- Escudero-Sanz, A., Carranza-Carnicero, J.A. & Huéscar-Hernández, E. (2013). Aparición y desarrollo de la atención conjunta en la infancia. Anales de Psicología, 29(2): 404-412.