Waarom kinderen falen op school?

Als een kind achterblijft op school, geven we hem vaak de schuld voor het niet proberen. Maar er zijn veel andere factoren in de familie en de algemene samenleving waar rekening mee gehouden moet worden. 

In dit artikel zullen we kijken naar een aantal oorzaken en factoren van falen op school. Hiermee wordt bedoeld het niet halen van de minimale academische vereisten, die bepaald zijn door het educatiesysteem. In veel landen halen grote aantallen kinderen deze standaard niet.

Ten eerste is het belangrijk om onderscheid te maken tussen falen en de school vroegtijdig verlaten. Scholieren die de school verlaten kunnen misschien wel de vereiste academische standaard behalen, maar besluiten zelf om de verplichte middelbare school niet af te maken.

De term ‘falen‘ is op zichzelf al controversieel. Het suggereert dat mensen zonder formele educatieve kwalificaties in het leven zelf gefaald hebben. Het gaat hand in hand met het idee dat het de schuld is van de scholier.

Laten we eens kijken naar een aantal van de meest belangrijke kenmerken van academisch falen.

Redenen voor het falen op school

• Gebrek aan motivatie of interesse bij de scholier. Dit komt meer voor op de middelbare school dan op de basisschool. Scholieren die niet gemotiveerd zijn, hebben vaak ouders die hun rol als mentor of leidinggevende niet vervullen. Kinderen en jonge mensen kunnen gemakkelijk op een dwaalspoor gebracht worden als er niemand is om ze de juiste weg te laten zien.
• Intellectuele beperkingen. Scholieren met cognitieve beperkingen zijn slechts een klein percentage van degenen die falen om de minimale vereisten in het educatiesysteem te halen. Onderzoek wijst uit dat ongeveer 2% van de scholieren moeite hebben met het verwerken van concepten, handelingen en informatie.
• Leerstoornissen. Dyslexie en dyscalculie (problemen met getallen) en concentratieproblemen  zijn veelvoorkomende problemen bij scholieren en dragen bij aan een groot deel van de gevallen van falen op school.
• Oogaandoeningen. Het klinkt misschien gek, maar bijziendheid en andere oogproblemen kunnen leiden tot flinke frustratie op school.
• Familie en sociaal-culturele achtergrond. De omstandigheden waarin we leven kunnen onze prestaties op school beïnvloeden. Dit hoeft niet te betekenen dat kinderen van ouders die hoog opgeleid zijn, het automatisch beter doen op school. Maar er zijn wel studies die dit suggereren.
• Slecht lesgeven. Zoals bij alle soorten werk, zijn er goede leerkrachten en slechte. Het vermogen van een leerkracht om kennis duidelijk over te brengen, scholieren eerlijk te behandelen en een klas onder controle te houden kan een groot verschil maken bij de prestaties van de scholieren. Dit is echter een ondergeschikte oorzaak: als een scholier faalt op school is het zelden alleen vanwege een slechte docent.

Buiten de redenen hierboven zijn er nog andere factoren die de prestaties van een kind op school beïnvloeden.

Een eerste factor om te overwegen is de emotionele situatie. Het gaat hier om zowel de menselijke relaties van een kind (met familieleden en leeftijdsgenoten), als hun emotionele evenwichtigheid en vermogen om hun gevoelens en gedrag te beheersen. 

Een andere invloed is de nadruk op succes in het onderwijs in het gezin van het kind. Ouders moeten een voorbeeld geven en schoolkinderen ondersteuning geven. Ze moeten meeleven met hun moeilijkheden en hun prestaties waarderen.

Een andere les voor ouders is om niet alleen aan de hand van de cijfers op school te meten hoeveel hun kinderen hebben geleerd. School is veel meer dan toetsen en examens. Het is waar we leren met elkaar om te gaan, te socialiseren, te redeneren en problemen op te lossen.

Met dit in gedachten moeten we kijken naar educatie in het algemeen. En we moeten niet te veel blijven hangen aan de statistieken.

Tot slot spelen sociaal-economische omstandigheden een onmiskenbare rol bij de prestaties van kinderen op school. Volgens The Spirit Level, een invloedrijk onderzoek naar ongelijkheid door Britse schrijvers Richard Wilkinson en Kate Picket, is er een sterk verband tussen armoede in een gemeenschap en het onderwijsniveau van de kinderen.

Falen op school in cijfers

Ook al bevatten sommige statistieken ook de scholieren die vroegtijdig school hebben verlaten, zijn er cijfers die een inzicht geven in hoeveel kinderen falen op school. 

Officiële onderzoeken in Europa laten zien dat Spanje en Portugal er het slechtst voor staan met ongeveer 20% van de scholieren falen op school, maar dit cijfer is de laatste jaren aan het dalen.

Ondertussen faalt slechts 7% van de scholieren in Zweden, en in Kroatië  (2.8%), Slovenië (5%), Cyprus (5.3%) and Polen (5.3%) is het zelfs nog lager.