Uitgestelde voldoening: het beheren van impulsen

Uitgestelde voldoening is een echt nuttige vaardigheid die kinderen dichter bij persoonlijk, sociaal en academisch succes brengt. Leer er vandaag meer over!

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Elena Sanz Martín.

Laatste update: 26 november, 2023

Kinderen zijn spontaan, energiek en impulsief. Ze handelen vaak zonder filter en hebben moeite met het afwachten en plannen van hun gedrag. Deze neiging om zich te laten meeslepen door hun onmiddellijke verlangens is echter niet altijd de beste optie. Het kan een negatieve invloed hebben op schoolprestaties, sociale relaties en zelfs op het gevoel van eigenwaarde. Daarom is het belangrijk om kinderen te helpen uitgestelde voldoening te ontwikkelen.

Dit begrip verwijst naar het vermogen om onmiddellijk genot uit te stellen ten gunste van een grotere beloning of voordeel in de toekomst. We passen het allemaal elke dag toe. Bijvoorbeeld wanneer we ervoor kiezen om naar ons werk te gaan, ook al blijven we liever thuis, of wanneer we onze impuls om tegen iemand te schreeuwen onder controle houden om de relatie niet te beschadigen. Voor kinderen zijn deze beslissingen moeilijker te nemen. We kunnen ze echter wel leren hoe het moet.

Uitgestelde voldoening hangt af van het volwassenheidsniveau van een kind

Allereerst is het belangrijk te begrijpen dat dit geen vermogen is waarmee we geboren worden. Natuurlijk hebben jongere kinderen de neiging hun impulsen te volgen en onmiddellijke voldoening te zoeken, zodat ze hun gedrag niet kunnen afremmen. Voor kinderen onder de vijf jaar is dit echt ingewikkeld.

Deze moeilijkheid houdt verband met de hersenontwikkeling en de cognitieve en emotionele rijpheid van kinderen. Taken als planning, anticiperen op doelen en impulscontrole zijn afhankelijk van een hersengebied dat bekend staat als de prefrontale cortex, die pas na de puberteit klaar is met ontwikkelen (Engelse link).

Met dit in gedachten kunnen we niet verwachten dat kinderen zich als volwassenen gedragen en zich kunnen gedragen zoals verwacht. Ouders en opvoeders moeten flexibel zijn en het functioneren van hun hersenen begrijpen. Ze moeten hen echter begeleiden om dit vermogen te trainen en te verbeteren.

Waarom is het belangrijk om dit vermogen te trainen?

Hoewel het misschien irrelevant lijkt, kan uitgestelde voldoening een grote invloed hebben op het leven van je kind, zowel op de korte als op de lange termijn. Dit werd aangetoond in het beroemdste experiment (Engelse link) over dit onderwerp, uitgevoerd door psycholoog Walter Mischel. Daarin werden verschillende kleuters voor een traktatie geplaatst en werd hun verteld dat de onderzoeker de kamer ging verlaten. Als ze bij terugkomst het snoepje nog niet hadden opgegeten, kregen ze een ander snoepje als beloning.

De reacties van de kinderen liepen sterk uiteen. Sommigen dachten er niet eens over na en verslonden het snoep. Anderen probeerden het uit te houden, maar konden de verleiding niet weerstaan. Een derde groep slaagde erin te wachten en hun verlangen naar de beloofde beloning uit te stellen. Daartoe gebruikten ze allerlei strategieën, zoals op hun handen gaan zitten of zich van het snoepgoed verwijderen.

Uit dit experiment bleek enerzijds dat jongere kinderen meer moeite hadden met wachten dan de meer volwassen kinderen. Maar daarnaast volgden onderzoekers de deelnemers en ontdekten dat degenen die beter waren in wachten jaren later een hoger gevoel van eigenwaarde hadden, betere sociale relaties, en meer succes op school en op het werk.

Leer je kind uitgestelde voldoening toe te passen

Weten hoe je uitgestelde voldoening kunt toepassen is cruciaal voor het stellen van doelen op lange termijn, het leven in de maatschappij, en het hebben van controle over gedachten, emoties en gedrag. Alle kinderen verbeteren in impulscontrole naarmate ze ouder worden. Maar als ze niet de juiste stimulering en begeleiding krijgen, kan de vooruitgang beperkt zijn.

Dus, als je je kind wilt helpen deze belangrijke vaardigheid te ontwikkelen en toe te passen, zijn hier enkele tips en richtlijnen die je kunt toepassen:

• Help ze de voordelen op lange termijn in gedachten te houden. Voordat ze handelen of een beslissing nemen, is het belangrijk dat ze de voor- en nadelen analyseren, en zich afvragen wat ze te winnen en te verliezen hebben door op een bepaalde manier te handelen. Dit is een stap die kinderen meestal overslaan, maar we kunnen ze laten wennen aan nadenken voordat ze handelen, als we ze hierin van jongs af aan begeleiden.
• Afleidingstechnieken kunnen nuttig zijn voor het uitstellen van voldoening. Ze stellen kleintjes namelijk in staat stellen te voorkomen dat ze hun aandacht richten op wat ze zo graag willen. Leer je kind de aandacht te richten op andere mensen, voorwerpen of activiteiten waarmee ze zichzelf kunnen afleiden en niet vervallen in wat ze willen vermijden.
• Beheersing van de omgeving is ook belangrijk. Het is gemakkelijker om verleidingen te vermijden als we ze niet voortdurend zien. Dus bijvoorbeeld de mobiele telefoon uit de kamer halen tijdens het studeren zorgt ervoor dat ze niet in de verleiding komen om hem steeds te pakken en er tijd mee te verspillen.
• Het reguleren van emoties is een grote hulp. Want door dat te doen zal je kind niet ten prooi vallen aan hun impulsen en gevoelens. Als ze zich bijvoorbeeld boos voelen, kunnen ze wat eenvoudige ademhalingsoefeningen oefenen voordat ze zich gedragen.
• Je kunt ze ook zelfmotivatie leren om wachten gemakkelijker te maken. Als ze vaak de uiteindelijke beloning in gedachten hebben, zullen ze beter in staat zijn om onmiddellijke voldoening te vergeten. Als ze in de verleiding komen, moedig ze dan aan te visualiseren hoe ze zich zullen voelen als ze het voordeel op lange termijn krijgen.
• Leer ze om hun verre doelen op te splitsen in kleinere. Als ze elk doel bereiken, zullen ze die broodnodige dosis beloning voelen en in staat zijn verder te werken aan hun grotere doel.

Training en begeleiding zijn de sleutel

Uitgestelde voldoening is een echt nuttige vaardigheid die kinderen dichter bij persoonlijk, sociaal en academisch succes brengt. Ouders en leerkrachten kunnen hen helpen het te leren door middel van kleine tips, richtlijnen en oefeningen.

Er zijn echter kinderen voor wie het bijzonder moeilijk kan zijn, zoals kinderen met ADHD. Daarom kan het nodig zijn om contact op te nemen met een professional om de technieken te begeleiden en de nodige hulpmiddelen te bieden om de impulscontrole te helpen verbeteren.