Hoe kan ik mijn baby leren alleen te slapen?

Het starten van de slaaptraining van je baby kan een uitdaging zijn, maar met de juiste methoden zal de overgang veel gemakkelijker zijn. Ontdek de bekendste!

Je baby leren alleen te slapen is een belangrijke stap voor zijn ontwikkeling. In het begin is het normaal dat je je zorgen maakt als je erover nadenkt hoe je dit proces voor jullie beiden zo gemakkelijk mogelijk kunt maken. Vragen als: “Zal hij veel huilen?”, “Zal ik vaker midden in de nacht moeten opstaan dan ik zou willen?”, of “Zal hij eraan wennen om zonder mij in zijn kamer te zijn?” kunnen opkomen en zorgen kunnen veroorzaken. Deze fase is echter natuurlijk en noodzakelijk voor jullie welzijn.

Het eerste dat je moet onthouden, is kalm blijven en erop vertrouwen dat je, met geduld, liefde en de juiste strategieën, je kind kunt helpen genieten van rustige nachten. Hoewel er geen universele methode bestaat om dit doel te bereiken, kunnen de onderstaande benaderingen je helpen. Ontdek ze!

Hoe start je de overgang naar een eigen kamer?

Gezien deze context vraag je je misschien af wat de ideale leeftijd is om je baby naar zijn of haar eigen kamer te verhuizen. Volgens de American Academy of Pediatrics (AAP – Engelse link) kun je het na 6 maanden doen. Dit komt omdat slapen in zijn eigen wiegje, maar dicht bij het bed van de ouders, in de eerste levensmaanden het risico op wiegendood (wiegendood) met wel 50% helpt verminderen.

Zodra zowel ouders als baby zich er klaar voor voelen, is het mogelijk om te beginnen met alleen slapen in een aparte kamer.

1. Laat hem dutjes doen in zijn kamer

Om je baby aan zijn nieuwe kamer te laten wennen, is het raadzaam om hem een of twee maanden vóór de nachtelijke overgang minimaal één dagelijks dutje in zijn wiegje te laten doen. Hierdoor kan hij overdag vertrouwd raken met de omgeving, wanneer de overgang doorgaans minder stressvol is.

Je kunt beginnen door hem in zijn wiegje te leggen als hij slaperig maar nog wakker is, en zijn gebruikelijke dutje te volgen. Houd de kamer in nachtachtige omstandigheden, zoals duisternis en het gebruik van een witte- ruismachine, als je die gebruikt.

Naarmate hij zich meer op zijn gemak voelt, zal zijn slaapkamer een vertrouwde en veilige ruimte voor hem worden. Op deze manier heb je, wanneer het tijd is om over te stappen, al een positieve verbinding met de nieuwe slaapomgeving ontwikkeld.

2. Doe samen activiteiten in de nieuwe kamer

Verhuizen naar een nieuwe kamer kan stressvol zijn voor zowel de baby als de ouders. Om de overgang te vergemakkelijken, kun je hem daar gedurende de dag korte tijd laten doorbrengen. Je kunt bijvoorbeeld zijn luiers verschonen, hem aankleden en op de grond spelen. Zo kan hij de omgeving verkennen en zich er veilig in voelen.

3. Begin de bedtijdroutine in zijn kamertje

Drie of vier nachten voordat je volledig overgaat naar de nieuwe kamer, begin je met de bedtijdroutine. Breng je kind dan zoals gewoonlijk naar de kamer. Deze geleidelijke aanpak zal hem helpen zijn nieuwe slaapkamer te zien als een veilige plek waar hij zich kan oprollen en zich klaar kan maken om te gaan slapen.

Begin niet tijdens een moeilijke ontwikkelingsfase

Houd er rekening mee dat het niet raadzaam is om tijdens andere belangrijke overgangstijden met slaaptraining te beginnen. Als je baby net naar de kinderopvang is gegaan, van huis is veranderd of tandjes krijgt, kun je het beste wachten tot deze situaties zijn gestabiliseerd voordat je doorgaat met het proces. Het forceren ervan tijdens deze fases kan het moeilijk maken.

Technieken voor slaaptraining

Slaaptraining bestaat eruit je kind te laten slapen zonder afhankelijk te zijn van bepaalde gewoontes, zoals hem wiegen, verhaaltjes voorlezen, hem een fles of een speen geven; hervat de rust als hij ‘s nachts wakker wordt. Het kan gemakkelijker zijn om met dit proces te beginnen als je baby zes maanden oud is, omdat hij of zij op die leeftijd een regelmatige slaapcyclus ontwikkelt. Bovendien begint hij onderscheid te maken tussen dag en nacht, waardoor hij langer kan slapen.

Het is het beste om je kinderarts of een babyslaapconsulent te raadplegen voordat je begint met het leren van je baby om alleen te slapen. Maar je kunt enkele van deze methoden proberen om je baby te helpen geleidelijk en effectief onafhankelijke slaapvaardigheden te ontwikkelen. Houd er rekening mee dat niet alle processen lineair zijn en dat je tegenslagen of moeilijke momenten kunt tegenkomen, maar met geduld en doorzettingsvermogen zal je baby leren zelfstandig te slapen.

1. Vervagingsmethode

De fading methode is een techniek die is ontworpen om het circadiane ritme van baby’s aan te passen en hen te helpen in slaap te vallen zonder afhankelijk te zijn van de constante aanwezigheid van hun ouders. Deze aanpak is gebaseerd op het observeren van de slaapsignalen van je baby en het aanpassen van zijn schema om het ideale tijdstip voor hem te vinden om te gaan slapen.

Het is handig voor kinderen die de neiging hebben om laat naar bed te gaan of die ‘s nachts vaak wakker worden.

De eerste stap is het identificeren van het natuurlijke tijdstip waarop je kind tekenen van slaap begint te vertonen. Vervolgens moet je hem 30 minuten later in zijn wiegje leggen, als hij slaperig maar nog wakker is. Naarmate de nachten verstrijken, ga je 15 minuten vooruit totdat je de gewenste tijd bereikt. Het doel hiervan is om hem de wieg te laten associëren met de plaats waar hij zal rusten.

Tijdens deze overgang kan je baby huilen. Door het vervagen kun je hem echter korte momenten troosten, zodat hij zich niet alleen of bang voelt. Het is belangrijk om hem te kalmeren zonder hem te wiegen, zodat hij leert niet afhankelijk te zijn van je armen, en hem altijd terug te leggen in zijn wiegje voordat hij in slaap valt.

Naarmate de dagen vorderen, verkort je de duur van deze interventies totdat je baby leert zichzelf te kalmeren. Het doel is dat jouw aanwezigheid beetje bij beetje overbodig wordt in de kamer.

2. Ferber-methode

Zou jij je kind niet willen laten huilen zonder aandacht aan me te besteden en hem te troosten? De Ferber-methode, bekend als ‘controle en comfort’, is een populaire techniek om je baby geleidelijk alleen te leren slapen. Deze aanpak vermindert de afhankelijkheid van ouders voor het slapengaan en helpt kinderen zelfverzachtende vaardigheden te ontwikkelen.

Het proces begint door het kind in de wieg te leggen als hij of zij slaperig is. Als hij eenmaal in bed ligt, zeg dan welterusten en verlaat de kamer. Als hij huilt, ga dan met tussenpozen terug naar de kamer: eerst om drie minuten, dan om vijf minuten, dan om tien minuten, enzovoort. Gedurende deze tijd kun je kalmerende zinnen zeggen, maar blijf niet te lang hangen. Raak je kind ook niet aan en pak hem ook niet op.

Verleng elke nacht de tijd tussen de intervallen. Hierdoor leert je kleintje dat je er altijd bent om hem te ondersteunen, maar het stelt hem ook in staat zichzelf te kalmeren en in slaap te vallen zonder je directe hulp. Sommigen reageren goed op deze getimede controles, terwijl anderen misschien boos worden als ze hun ouders zien komen en gaan.

Dit plan wordt meestal een week gevolgd. Naarmate de dagen verstrijken, leert je baby zichzelf te kalmeren en in slaap te vallen zonder afhankelijk te zijn van de constante aanwezigheid van zijn of haar verzorgers.

3. Weissbluth-methode

De Weissbluth-methode, waarbij je je baby in bed legt en hem in slaap laat huilen, was lange tijd een gedragsmatige uitdovingstechniek die werd gebruikt voor slaaptraining. Het werd nuttig geacht voor kinderen die zich verzetten tegen verandering of voor ouders die op zoek waren naar een snelle oplossing. Tegenwoordig wordt deze aanpak echter niet langer aanbevolen vanwege bezorgdheid over de stress die dit bij baby’s kan veroorzaken.

Er zijn verdeelde meningen over het gebruik ervan. Volgens een studie gepubliceerd in de Journal of Developmental & Behavioral Pediatrics (Engelse link) is aangetoond dat gedragsextinctie effectief is bij het verminderen van bedtijdproblemen en nachtelijk ontwaken zonder de sociaal-emotionele ontwikkeling van het kind te schaden. Andere auteurs stellen echter dat het gebruik ervan de cortisolspiegels van het kind verhoogt.

Destijds werd de Weissbluth-methode toegepast volgens een consistente nachtelijke routine, waarbij de baby slaperig maar wakker in bed werd gelegd en de ouders pas de volgende ochtend naar zijn kamer terugkeerden, zelfs als hij huilde of ‘s nachts wakker werd. Het doel was dat de baby zou leren kalmeren en zelfstandig in slaap zou vallen, zonder tussenkomst van buitenaf.

Hoewel deze aanpak in het verleden op grote schaal werd gebruikt, raden specialisten tegenwoordig aan om te kiezen voor methoden die minder stress bij baby’s veroorzaken. Het is belangrijk om te onthouden dat de emotionele en fysieke veiligheid van het kind prioriteit moet hebben, en dat er zachtere alternatieven zijn die de baby kunnen helpen geleidelijk zelfstandig te leren slapen, zonder onnodig leed te veroorzaken.

Andere aanbevelingen om je kind alleen te laten slapen

Naast slaaptrainingstechnieken zijn er nog andere strategieën die je kunt gebruiken om je kind te helpen ontspannen en te begrijpen dat het tijd is om alleen te leren slapen. Wij stellen er enkele aan je voor.

Zorg voor een slaaproutine

Je baby klaarmaken om naar bed te gaan is net zo belangrijk als slaaptraining zelf. Daarom is het creëren van een routine essentieel. Als je dat doet, begin dan te beseffen wat er gaat gebeuren. Probeer ontspannende activiteiten uit te voeren, zoals hem een Shantala-massage geven, hem wassen met warm water, zijn luier verschonen en hem in zijn pyjama doen. Dit zal je kind helpen al deze acties te associëren met ontspanning en rust ‘s nachts.

Het is essentieel dat je je in dit proces consequent aan de schema’s houdt, op deze manier zal het leren gemakkelijker zijn voor je kind. Om deze reden, als je de routine elke dag om 19.00 uur instelt, zal het lichaam van je baby op dat tijdstip beginnen te anticiperen op slaap. Volgens een post in Sleep (Engelse link) worden kinderen die een bedtijdroutine volgen, ‘s nachts minder vaak wakker.

De voorspelbaarheid van elke actie zorgt ervoor dat je biologische klok zichzelf kan reguleren, waardoor hij minder behoefte heeft aan externe prikkels om in slaap te vallen en hij leert op een natuurlijke manier te ontspannen.

Laat hem in zijn wiegje slapen als hij slaperig is

Zoals we in de vorige technieken hebben aangegeven, is het plaatsen van je baby in zijn wiegje als hij slaperig is een belangrijke stap om zelf in slaap te leren vallen. Deze verandering in routine leert hem om niet te vertrouwen op het wiegen om in slaap te vallen.

Een veelgemaakte fout bij deze overgang is om te wachten tot hij in slaap is gevallen om hem met rust te laten, omdat hij dan wakker kan worden en om je armen kan huilen. Hoewel het normaal is dat je hem wilt kalmeren, is het belangrijk dat je kind leert ontspannen zonder jou.

In het begin kan het enige aanpassingstijd vergen, maar je zult deze vaardigheid snel zonder hulp ontwikkelen. Door aandacht te besteden aan tekenen van vermoeidheid, zoals geeuwen, in zijn ogen wrijven of stiller zijn dan normaal, kun je het ideale moment bepalen om hem in zijn wiegje te leggen, zodat hij zonder problemen in slaap kan vallen.

Blijf bij de baby tot hij in slaap valt en ga beetje bij beetje weg

Gedurende de eerste paar dagen kan het een effectieve strategie zijn om dicht bij je baby te blijven terwijl hij in slaap valt, om de veiligheid te bieden die hij nodig heeft tijdens dit leerproces. Door met een serene en kalme houding naast zijn wieg te zitten, zal hij leren in slaap te vallen zonder afhankelijk te zijn van je directe contact.

Eén manier om dit leren te vergemakkelijken is de stoelmethode. Deze aanpak, ideaal voor oudere baby’s, is comfortabel voor ouders die langdurig huilen willen voorkomen. Het bestaat uit naast het wiegje zitten totdat je kindje in slaap valt, zonder hem of haar op te tillen. Begin elke avond de stoel iets verder weg te zetten totdat je bij de deur bent en uiteindelijk buiten de kamer.

Op dit punt zou je baby alleen in slaap moeten kunnen vallen, wetende dat je in de buurt bent, maar zonder dat je directe aanwezigheid nodig heeft om in slaap te vallen.

Haast je niet om hem te kalmeren als je hem hoort huilen.

Het is belangrijk om niet meteen te reageren op elk geluid dat je kleintje ‘s nachts maakt. Baby’s kunnen tijdens hun slaap luidruchtig zijn en grommen, brabbelen of kleine huiltjes, wat niet noodzakelijkerwijs betekent dat ze wakker zijn of hulp nodig hebben. In plaats van je te haasten om hem te kalmeren zodra je licht huilen hoort, geef je hem de kans om te proberen zichzelf te kalmeren.

Door deze pauze kan je baby leren zijn eigen ontwaken te beheersen. Door niet onmiddellijk in te grijpen, leer je hem te kalmeren, een vaardigheid die essentieel is voor zijn onafhankelijkheid tijdens de slaap.

Babyfoons en intercoms kunnen nuttig zijn om je gerust te stellen en je te laten zien dat het goed met je kleintje gaat. Houd er rekening mee dat het normaal is dat je baby tijdens zijn slaapcyclus beweegt of geluiden maakt.

Geduld en doorzettingsvermogen zijn de sleutelwoorden in dit proces

Als ouders is een van de grootste uitdagingen waarmee we worden geconfronteerd, onze kinderen in slaap te krijgen zonder afhankelijk te zijn van onze tussenkomst. Tegelijkertijd is het ook moeilijk om eraan te wennen dat ze ‘s nachts niet dicht bij ons zijn, in hun wiegje of bedje.

Houd er rekening mee dat de omgeving waarin je baby slaapt een bepalende rol speelt in zijn of haar vermogen om goed te rusten. Het is noodzakelijk dat de slaapkamer stil en donker is en een comfortabele temperatuur behoudt. Dikke of verduisterende gordijnen zijn een uitstekende optie om elke lichtbron van buitenaf te blokkeren. Aan de andere kant, als externe geluiden een probleem vormen, overweeg dan om een witte-ruismachine te gebruiken. Deze kan de slaapkwaliteit helpen verbeteren (Engelse link).

De weg om je baby te leren alleen te slapen is een geleidelijk en uniek proces voor elk kleintje. Terwijl sommigen erin slagen zich snel aan te passen, zullen anderen meer tijd en geduld nodig hebben. Het belangrijkste is om kalm te blijven en constant te zijn, zelfs als er regressies optreden, aangezien deze normaal zijn.