Hoe zorg je voor littekens tijdens de zwangerschap?
Littekens tijdens de zwangerschap kunnen vervelend zijn en invloed hebben op het esthetische aspect, maar ze kunnen ook leiden tot complicaties bij zwangere vrouwen. Daarom leggen we in dit artikel enkele overwegingen uit waarmee je rekening moet houden bij de verzorging van littekens tijdens de zwangerschap. Ben je geïnteresseerd?
Wat zijn littekens?
Littekens zijn het onvermijdelijke en normale gevolg van het proces van weefselherstel na een verwonding. In het algemeen kan het gaan om brandwonden, snijwonden, prikwonden of ontstekingsprocessen, zoals acne.
Bij littekenvorming wordt het oorspronkelijke weefsel vervangen door een vezelige soort, die sterk is maar er anders uitziet. Dit gebeurt omdat de collageenvezels waaruit het bestaat dikker zijn dan die van gezonde huid en willekeurig gerangschikt zijn.
Bovendien ondergaat littekenweefsel een remodeleringsproces langs spanningslijnen, en tijdens dit proces kan het verklevingen aan diepe weefsels ontwikkelen. Daarom is het zo belangrijk dat de wond goed verzorgd wordt om abnormale littekenvorming te voorkomen.
Soorten littekenvorming
Zoals eerder gezegd zijn littekens gebieden van weefsel die vezeliger zijn dan de oorspronkelijke huid, en die zich in sommige gevallen onregelmatig kunnen ontwikkelen. Hier zijn drie mogelijke soorten littekens:
- Keloïden: Dit zijn harde of zachte, goedaardige gezwellen die ontstaan als littekenweefsel overgroeit. Ze komen meer dan 4 mm boven de huid uit en groeien verder dan de grenzen van de oorspronkelijke incisie of wond. Ze kunnen zelfs groeien en zich in de loop van de tijd ontwikkelen.
- Hypertrofisch: Dit zijn verheven gezwellen, die zelden meer dan 4 mm boven de huid uitsteken, en roze of rood van kleur zijn.
- Atrofisch: Dit zijn verzonken littekens, ook wel icepick littekens genoemd. Het litteken vormt zich onder het omringende weefsel en er ontstaat een kuiltje.
Welke verzorging moet geboden worden aan littekens op het lichaam?
Hoewel het herstelproces van de weefsels spontaan en genetisch geprogrammeerd verloopt, is het met wat specifieke verzorging mogelijk om de resultaten van littekens tijdens de zwangerschap of op elk ander moment te verbeteren.
1. Masseer nieuwe littekens
Tijdens het proces van littekenwoekering speelt massage een gunstige en belangrijke rol (Engelse link). Enerzijds stimuleert het de collageensynthese en anderzijds voorkomt het de vorming van verklevingen aan de diepe vlakken. Op zijn beurt draagt de mechanische spanning die deze techniek levert bij tot de reorganisatie van de collageenvezels.
2. Controle van littekens tijdens de zwangerschap
Het is belangrijk er rekening mee te houden dat, in geval van littekens vóór de zwangerschap, het een goed idee is om een professionele revisie te vragen om de aanwezigheid van verklevingen uit te sluiten. Als ze aanwezig zijn, zal de arts proberen ze geheel of gedeeltelijk te verwijderen.
Littekenverklevingen lijken op de koorden van fibrotisch weefsel die binnen littekens ontstaan als ze niet goed verzorgd zijn. Hoewel ze in elk deel van het lichaam kunnen ontstaan, komen ze vaker voor in de buik, en dit gebied verdient speciale aandacht bij aanstaande moeders. Daarom is het belangrijk om, telkens als er een geschiedenis van een operatie is, zoals een keizersnede, de littekens de aandacht en verzorging te geven die ze nodig hebben.
3. Voeding van het fibrotische weefsel
Zwangere vrouwen kunnen pijn en jeuk ervaren in het littekengebied of zelfs bepaalde bewegingen beperken door het ongemak dat de littekens veroorzaken. Crèmes of oliën zijn nuttig om complicaties van het littekenweefsel te voorkomen en de huid er weer natuurlijk uit te laten zien en aan te laten voelen.
De keuze van het geschikte cosmetische product hangt af van verschillende factoren, zoals het soort litteken dat behandeld moet worden, de reactie van de huid, of de bestanddelen van de crème.
Littekens op de zwangere buik
Volgens een publicatie (Engelse link) van de American Academy of Dermatology Association kunnen veel littekens na verloop van tijd vervagen, behalve keloïden of depressieve littekens.
De belangrijkste richtlijn voor een goede littekenvorming is echter preventie. Wie risicofactoren (Engelse link) heeft voor het ontstaan van abnormale littekens moet electieve operaties vermijden en ontstekingsziekten van de huid, zoals acne, behandelen.
Naarmate de zwangerschap vordert, kunnen vroegere littekens ongemak of jeuk beginnen te veroorzaken. Jeuk is het gevolg van de uitzetting van huidweefsel en manifesteert zich vaak rond littekens.
Hydrateer je huid elke dag!
Regelmatig aanbrengen van anti-stria oliën of crèmes helpt de huidproductie van elastine en collageen te stimuleren. Bovendien geven ze andere voordelen aan dit weefsel:
- Voeding en hydratatie.
- Verhoogde soepelheid van het huidoppervlak.
- Herstel van beschadigde collageenvezels.
Het belangrijkste is dat je consequent blijft bij het aanbrengen van cosmetische producten op littekens tijdens de zwangerschap. In feite is het raadzaam ze minstens tweemaal per dag te gebruiken en voorrang te geven aan sommige bestanddelen zoals rozenbottel, hyaluronzuur, en Centella Asiatica.
Littekens tijdens de zwangerschap en na de bevalling
Als er littekens van vorige operaties zijn, kunnen die gebruikt worden om nieuwe insnijdingen te maken bij toekomstige keizersneden. Als de verklevingen goed behandeld zijn, zijn er later geen ongemakken of complicaties op te lossen.
Daarom is het het beste om na de operaties met de professional te overleggen om de conditie van de littekens te controleren en de noodzaak van fysiotherapeutische sessies te analyseren.
Over de verzorging van littekens tijdens de zwangerschap kunnen we nog het volgende zeggen
Zoals je gezien hebt, zijn littekens tijdens de zwangerschap niet gevaarlijk of levensbedreigend. Maar ze kunnen op een bepaald moment in het leven wel bepaalde beperkingen en complicaties veroorzaken. Daarom is het het beste om de nodige controles uit te voeren om verklevingen op te sporen en ze tijdig te behandelen. Vooral vóór een nieuwe zwangerschap.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Scars: will my scar go away? [Internet] Disponible en: https://www.aad.org/public/diseases/a-z/scars-go-away
- Carswell L, Borger J. Hypertrophic Scarring Keloids. [Updated 2022 Feb 5]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK537058/
- Ault P, Plaza A, Paratz J. Scar massage for hypertrophic burns scarring-A systematic review. Burns. 2018 Feb;44(1):24-38. doi: 10.1016/j.burns.2017.05.006. Epub 2017 Jun 29. PMID: 28669442.