Lage bloeddruk tijdens de zwangerschap: symptomen en behandeling

Als je zwanger bent, heb je waarschijnlijk symptomen van een lage bloeddruk ervaren. We vertellen je alles over deze aandoening, zodat je weet hoe je voor jezelf kunt zorgen.

Geschreven en geverifieerd door de kinderarts Marcela Alejandra Caffulli.

Laatste update: 22 december, 2022

De bloeddruk is een van de meest gecontroleerde parameters tijdens de zwangerschap. Meestal ondergaat dit vitale teken variaties als gevolg van veranderingen in de bloedsomloop van de vrouw. Al deze veranderingen bevorderen de natuurlijke neiging tot een lage bloeddruk in de eerste weken, die na week 20 de neiging heeft zich te normaliseren.

Wil je hier meer over weten? Lees verder!

Bloeddruk, waar gaat dit over?

Bloeddruk is een vitale parameter of teken dat de kracht weergeeft waarmee het hart bloed naar de rest van het lichaam pompt. We verkrijgen de waarden ervan uit een meting van de druk die op de slagaderwanden wordt uitgeoefend, aan de hand van twee (Engelse link) verschillende parameters, en wel de volgende:

Systolische bloeddruk (of bovendruk)

Deze geeft de druk weer die het bloed uitoefent als het hart het uitwerpt. Dat wil zeggen tijdens de systole van het hart. Deskundigen beschouwen deze tijdens de zwangerschap als normaal als hij tussen 90 en 120 millimeter kwik ligt.

Diastolische bloeddruk (of onderdruk)

Deze waarde geeft de minimale druk weer die het bloed op de slagaderwanden uitoefent en valt samen met het moment van ontspanning van het hart (of diastole). De normale waarden bij zwangerschap liggen tussen 60 en 80 millimeter kwik.

Lage bloeddruk bij zwangere vrouwen

Lage bloeddruk, of hypotensie, is de toestand die optreedt als de bloeddrukwaarden onder de normale grenswaarden liggen. Het kan voorkomen bij zowel systolische als diastolische bloeddruk, of beide. Maar in het algemeen is er een daling van de minimale bloeddruk.

In tegenstelling tot hypertensie is lage bloeddruk geen ziekte. Bij zwangere vrouwen is het een verwachte toestand die optreedt als gevolg van de fysiologische veranderingen van deze periode.

Aan het begin van de zwangerschap proberen al deze fysiologische veranderingen de bloedstroom naar het nieuwe orgaan van de moeder te vergroten: de placenta. Dit bevordert een afname van de hoeveelheid bloed die naar het hart terugkeert en vertaalt zich in een daling van de diastolische bloeddruk.

Tegen het einde van de zwangerschap wordt de omvang van de baarmoeder aanzienlijk en dit veroorzaakt compressie van de grote abdominale bloedvaten (vena cava inferior en aorta), vooral in staande houding of als de moeder op haar rug ligt. Dit verschijnsel beïnvloedt ook de terugvoer van bloed naar het hart en werkt hypotensie in de hand.

Symptomen die te maken hebben met lage bloeddruk tijdens de zwangerschap

Hoewel hypotensie een fysiologische toestand van de zwangerschap is, ondervinden sommige vrouwen er hinderlijke symptomen van. De intensiteit ervan hangt af van vele factoren, waaronder de gebruikelijke bloeddrukwaarden.

Van de meest voorkomende klinische verschijnselen van hypotensie bij zwangerschap kunnen we de volgende noemen:

• Hartkloppingen
• Duizeligheid
• Misselijkheid en overgeven
• Flauwvallen
• Vermoeidheid

In het algemeen is geen van deze verschijnselen ernstig, maar de context kan het ontstaan van zwangerschapscomplicaties bevorderen. Bijvoorbeeld als de moeder in het openbaar flauwvalt en zich hard stoot.

Evenzo is de basisconditie van de moeder ook een bepalende risicofactor. Bijvoorbeeld een moeder die niet goed hydrateert en lijdt aan hyperemesis gravidarum (hevig braken) kan gemakkelijker uitgedroogd (Engelse link) raken en een ziekenhuisopname nodig hebben.

Lage bloeddruk tijdens de zwangerschap: brengt het de gezondheid van de baby in gevaar?

Hypotensie hoeft geen complicaties voor de gezondheid van de foetus op te leveren als de vrouw de juiste hulp krijgt. Deze kwestie wekt echter bepaalde controverses op (Engelse link) bij specialisten, want sommigen beweren dat deze toestand in verband gebracht kan worden met een lager geboortegewicht bij baby’s.

Buiten dit feit kan het bloeddrukniveau van de moeder de bloedstroom naar de baby via de placenta beïnvloeden.

In die zin kan een plotselinge daling ervan, zoals kan gebeuren na het plaatsen van antepartum anesthesie, gezondheidsproblemen voor de moeder of de baby opleveren. Als dat gebeurt, moet het dus dringend verholpen worden.

Hoe kan een lage bloeddruk tijdens de zwangerschap voorkomen worden?

Hoewel het een verwacht verschijnsel van de zwangerschap is, zijn er toch enkele maatregelen om de symptomen die met hypotensie gepaard gaan te voorkomen.

Zorg voor een goede hydratatie

Zwangerschap brengt veranderingen in het lichaam van de vrouw teweeg om de bloedafgifte aan de baby te bevorderen, zoals een toename van het bloedvolume.

Omdat het bloed voor het grootste deel uit water bestaat, is het van essentieel belang dat zwangere vrouwen elke dag voor een voldoende inname van water zorgen. Vooral als de vochtverliezen toenemen door hoge temperaturen, inspanning, of veelvuldig braken.

Vermijd langdurig vasten

In het verlengde van het bovenstaande is een groot deel van de voedingsstoffen die door het bloed van de moeder reizen, bestemd om aan de eisen van de baby te voldoen. Daarom is het volhouden van een volledig, evenwichtig en voldoende dieet essentieel, evenals het vermijden van lange uren van vasten.

Pas op voor hoge temperaturen

Hoge temperaturen en lage luchtdruk werken hypotensie in de hand. Daarom is het in dit verband belangrijk te zorgen voor goede hydratatie, lichte kleding te gebruiken, en in goed geventileerde omgevingen te verblijven.

Zorg voor regelmatige lichaamsbeweging (wandelen en langdurig staan vermijden)

Lichamelijke activiteit bevordert de aanpassing van het cardiovasculaire systeem aan deze nieuwe toestand. Ook brengt het gunstige veranderingen in de stemming van de moeder teweeg. Dit heeft ook een positieve invloed op haar symptomen en haar gezondheid in het algemeen.

Wissel heel rustig van houding

Plotselinge bewegingen, zoals uit bed springen of snel voorover buigen en opstaan, veroorzaken een daling van het bloedniveau dat de hersenen bereikt. En kortstondig veroorzaken ze een gevoel van duizeligheid of kunnen tot flauwvallen leiden.

Om deze reden kun je snelle positieveranderingen het beste vermijden.

Rust op de linker laterale decubitus

Om de terugstroom van bloed naar het hart te bevorderen en zo hypotensie te voorkomen, raden deskundigen aan tijdens het rusten op de linkerzij te gaan liggen om de grote vaten vrij te maken.

Een lage bloeddruk in de zwangerschap: conclusie

Hypotensie in de zwangerschap maakt deel uit van de vele aanpassingsveranderingen van het moederlichaam aan deze toestand. Zonder deze veranderingen zou het leven in ons zich niet kunnen ontwikkelen.

Hoewel een lage bloeddruk tijdens de zwangerschap zijn doel heeft, kunnen de symptomen soms heel ongemakkelijk of vervelend zijn. Daarom is het essentieel dat je ze met je verloskundige bespreekt om ze te leren kennen en de beste manier te vinden om ermee om te gaan.