Borstknobbels tijdens de borstvoeding: mogelijke oorzaken en oplossingen
De eerste maanden van borstvoeding zijn vaak het moeilijkst voor de moeder. Ze gaan namelijk soms gepaard met hinderlijke tekenen en symptomen. Heb je bijvoorbeeld borstknobbels ontwikkeld en geef je borstvoeding? Maak je dan geen zorgen! In het volgende artikel vertellen we je wat de meest voorkomende oorzaken van deze aandoening zijn en hoe je ze kunt oplossen.
Ik heb borstknobbels tijdens het geven van borstvoeding, wat betekent dat?
Knobbels in de borst tijdens het geven van borstvoeding komen vrij vaak voor. Ze worden meestal veroorzaakt door verstopping van de melkkanalen, de dunne buisjes die melk van de melkklier naar de tepel voeren.
Door verstopping van deze buisjes hoopt vocht zich binnenin op en zwellen de wanden van de buisjes op. Daarom kun je een harde, pijnlijke vorming onder de huid van je borsten voelen. Af en toe kun je ook warmte en roodheid in het huidweefsel boven de hardheid opmerken. Meestal vind je de knobbels in de buurt van de oksels.
Dit probleem komt vrij vaak voor bij nieuwe moeders, vooral tijdens de eerste paar maanden van borstvoeding geven. Ondanks een goede voorbereiding kunnen het begin van de borstvoeding en de aanpassing van de baby aan de borst een onevenwichtigheid veroorzaken tussen melkproductie en melkstroom.
Als deze knobbeltjes echter erg pijnlijk zijn en de huid bij de geringste aanraking erg gevoelig is, is het belangrijk om een specialist om een evaluatie te vragen. Het is namelijk essentieel om in dit verband mastitis uit te sluiten.
Meest voorkomende oorzaken van borstknobbels tijdens borstvoeding
Zoals we gezien hebben, zijn deze borstknobbels meestal het gevolg van melkophoping door een verstopt kanaal, dat op zijn beurt het gevolg is van de volgende aandoeningen:
- Slecht vastklikken: Als de baby niet goed vastklikt en de zuigkracht van de borst niet effectief is, komt er niet genoeg melk uit. Als gevolg daarvan hoopt dit vocht zich op in de borsten en vormt deze vervelende klontjes.
- Onvoldoende legen van de borst: Er moet rekening mee gehouden worden dat de baby eerst de ene borst moet legen. Vervolgens bied je de andere borst aan. Anders is er een groter risico dat de melk zich ophoopt en deze klontjes of knobbeltjes vormt. Ook kan de baby te weinig vet krijgen uit de melk die aan het eind van de voedingen verschijnt, wat onvoldoende gewichtstoename tot gevolg heeft.
- Druk op de borsten: Als de beha of de kleding die je in dit stadium draagt te strak zit, staat dat geen vrije circulatie in de borsten toe en bevordert het de gezwollenheid. Hetzelfde gebeurt als de moeder op haar buik slaapt en druk op de borsten uitoefent.
- Onregelmatige voedingen: Als er verscheidene uren verstrijken tussen voedingen, is de kans groot dat de geproduceerde melk zich ophoopt en klontjes vormt. Bedenk dat de baby in de eerste weken van zijn leven tussen de 8 en 12 voedingen per dag moet krijgen.
- Overmatige melkproductie: Sommige moeders produceren een grote hoeveelheid melk en hun baby’s zijn niet in staat die allemaal op te nemen. Hierdoor lopen de borsten na voedingen niet helemaal leeg en hoopt het vocht zich binnenin op.
- Infectie (mastitis): Als deze verstopping niet op tijd behandeld wordt, kunnen de klontjes een infectie veroorzaken. Als dat zo is, moet de moeder zo snel mogelijk door een specialist onderzocht worden.
Andere mogelijke oorzaken van borstknobbels tijdens de borstvoeding
Andere mogelijke oorzaken van borstknobbels tijdens het geven van borstvoeding mogen niet verwaarloosd worden, waaronder de volgende opvallen:
- Abces in de borst (Engelse link): Dit is de complicatie van een oppervlakkige huidinfectie of mastitis. In dit geval is de knobbel erg pijnlijk, de huid die de plek bedekt wordt rood, strak en glanzend. In sommige gevallen kan het de afscheiding van pus bevorderen. Het moet zo snel mogelijk met antibiotica behandeld worden.
- Galactocele of melkcyste: Het kenmerk van deze knobbel is de ophoping van vetweefsel buiten de melkkanalen. Het is niet pijnlijk en heeft de neiging spontaan te verdwijnen na een goede voeding.
- Fibroadenoom of hamartoom: Dit zijn goedaardige tumoren die tijdens de borstvoeding kunnen ontstaan.
- Borstkanker: Hoewel zeldzaam, kunnen borstknobbels tijdens het geven van borstvoeding ook het gevolg zijn van een kwaadaardige tumor. Daarom is het belangrijk dat je het met je arts bespreekt als de knobbel na verloop van tijd aanhoudt.
Hoe borstknobbels tijdens de borstvoeding verlichten
Als deze borstletsels verschijnen, is het van cruciaal belang er aandacht aan te besteden en je te richten op de behandeling ervan, om complicaties te voorkomen. Houd dan rekening met de volgende tips om het ongemak in je borsten te verlichten:
Ga door met normaal borstvoeding geven
Voed de baby op verzoek. Als je namelijk stopt met borstvoeding geven, kan de aandoening verergeren.
Maak de aangedane borst leeg
Bied de aangedane borst bij de volgende voedingen als eerste aan. Als je merkt dat de borst tussen de voedingen nog steeds gezwollen is, kolf de borst dan af of druk de rest met de hand uit.
Breng koude kompressen aan na het geven van borstvoeding
Dit helpt om te ontzwellen en ontsteking en pijn te verminderen. Het is niet aangewezen om warmte aan te brengen, want dat bevordert de woekering van bacteriën die het risico op infectie vergroten.
Plaats de baby goed
Gebruik een geschikte methode om het gezwollen borstgebied te draineren. Oriënteer daarvoor de kin van de baby naar de plaats waar de knobbel zit. Dat wil zeggen, als de knobbel onder de borst en in het inwendige gebied zit, gebruik dan de klassieke borstvoedingshouding. Zit hij eronder en aan de buitenkant, pas dan de rugbybal-positie toe.
Borstmassage
Masseer de aangedane borst in een cirkelvormige beweging van de basis van de borst naar de tepel toe. Voer deze massage uit vóór de borstvoeding, tijdens de borstvoeding, of vóór het kolven. Deze techniek helpt namelijk om de verstopping in het kanaal los te maken.
Comfortabele kleding is belangrijk
Draag een speciale borstvoedingsbeha die niet strak zit, en kies comfortabele kleding. Vermijd ook slaap- en rusthoudingen die directe druk op de borsten uitoefenen.
Kun je het verschijnen van deze knobbels voorkomen?
Om het verschijnen van deze vervelende knobbels te voorkomen, is het zaak de doorstroming of afvoer van melk door de melkkanalen te bevorderen. Bied daartoe de borst aan op verzoek, gebruik zo nodig een borstkolf, en wissel borstvoedingsposities af.
Borstknobbels zijn het gevolg van stuwing en duren meestal ongeveer 3 dagen. De pijn zakt na het legen, maar kan weer opkomen als de borsten zich weer met melk vullen. Houd rekening met de hierboven beschreven verzorging om dit symptoom te verlichten en complicaties te vermijden.
Het is belangrijk op te merken dat als het verschijnen van deze knobbels evolueert tot acute pijn in de borst, roodheid, warmte in de buurt, koorts en ongemak, mastitis moet worden (Engelse link) uitgesloten. Raadpleeg een specialist voor advies over de te volgen stappen.
Ook is het raadzaam advies te vragen aan een lactatiedeskundige om te bepalen wat de oorzaak van deze knobbels is en het probleem zo snel mogelijk op te lossen.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Boakes, E. et al (2018). Breast Infection: A Review of Diagnosis and Management Practices. Eur J Breast Health. 2018 Jul; 14(3): 136–143. Recuperado de: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6092150/
- E lactancia (2019). Mastitis materna. Recuperado de: https://www.e-lactancia.org/breastfeeding/maternal-mastitis/product/
- Federación de matronas. Org. (2021). Mastitis: causas, síntomas y diagnóstico. Recuperado de: https://www.federacion-matronas.org/2021/04/26/mastitis-fame-lactancia/
- MedlinePlus (2019). Superación de problemas de la lactancia materna. Recuperado de: https://medlineplus.gov/spanish/ency/article/002452.htm
- Tomico, M. (2020). Problemas en la lactancia materna. Asociación española de pediatría de atención primaria. Congreso de Actualización Pediatría 2020. Madrid: Lúa Ediciones 3.0; 2020. p. 451-461.
- Unicef (2013). Lactancia Materna. Recuperado de: https://www.unicef.org/ecuador/media/2611/file/Lactancia%20materna.pdf