Eetstoornissen tijdens de zwangerschap en borstvoeding

Eetstoornissen tijdens zwangerschap en borstvoeding brengen de gezondheid van moeder en kind en de band tussen hen in gevaar. Lees meer.

Beoordeeld en goedgekeurd door de psycholoog Elena Sanz Martín.

Geschreven door Elena Sanz Martín

Laatste update: 22 december, 2022

Gewicht, figuur en voeding worden uiterst belangrijke kwesties voor vrouwen tijdens de zwangerschap en de borstvoeding. Niet alleen omdat hun eigen welzijn en dat van hun baby ervan afhangt. Maar ook vanwege de invloed op hun imago, esthetiek, en sociaal oordeel. De lichamelijke en emotionele veranderingen tijdens de zwangerschap en postpartum zijn zo drastisch en intens dat de hoge frequentie van eetstoornissen tijdens zwangerschap en borstvoeding niet verwonderlijk is.

Veel aanstaande moeders zien gynaecologische bezoeken met angst tegemoet omdat ze te veel gewicht hebben gekregen. Anderen lijden wanneer ze in de spiegel kijken en de nieuwe vorm van hun lichaam na de bevalling overdenken. Het is niet gemakkelijk om deze transformaties te verwerken. En nog minder als ze gevoegd worden bij de onzekerheid en verantwoordelijkheden die het nieuwe moederschap met zich meebrengt.

Daarom is het mogelijk dat een gebrekkig emotioneel beheer, gekoppeld aan een zekere persoonlijke kwetsbaarheid, uiteindelijk een eetstoornis tijdens de zwangerschap en de borstvoeding kan uitlokken. Als je de waarschuwingssignalen, mogelijke gevolgen en manieren om op te treden wilt weten, nodigen we je uit om verder te lezen.

Eetstoornissen tijdens de zwangerschap en borstvoeding: een zeer aanwezige realiteit

Er zijn bepaalde psychische aandoeningen die met het moederschap gepaard gaan waar we ons zeer van bewust zijn. Denk bijvoorbeeld aan postpartum depressie. We zijn ons echter minder bewust van de hoge frequentie waarmee andere soorten stoornissen voorkomen. Desondanks zijn de epidemiologische gegevens veelzeggend.

Men schat dat (Engelse link) meer dan 5% van de zwangere vrouwen en ongeveer 12% van de postpartum vrouwen aan een eetstoornis lijdt. Bovendien, als er al een voorgeschiedenis van een eetstoornis is, is de kans groot dat in deze perioden een terugval (Engelse link) optreedt.

Ondanks het kennen van deze cijfers is het niet altijd gemakkelijk om te ontdekken dat men aan een eetstoornis lijdt. Ten eerste is het maatschappelijk erg genormaliseerd om je zorgen te maken over gewicht en lichaamsbeeld, en zelfs om diëten en intense bewegingsroutines toe te passen. Daarom lijkt het ons vanzelfsprekend dat een zwangere vrouw of een moeder die borstvoeding geeft zich ontevreden voelt over haar lichaam en zo snel mogelijk probeert terug te keren naar de gevestigde schoonheidsnormen.

Ten tweede zijn eetstoornissen divers en van wisselende expressie. Ze vertonen niet allemaal dezelfde symptomen en uitingen. En als we ze niet kennen, kunnen we bepaalde gedachten en riskant gedrag over het hoofd zien.

De belangrijkste eetstoornissen tijdens de zwangerschap en de borstvoeding

Hier zijn de meest voorkomende eetstoornissen die bij zwangere vrouwen en kersverse moeders voorkomen. Als je ze kent kun je de symptomen snel herkennen.

• Anorexia nervosa: Bij deze stoornis is er een grote zorg voor imago en een sterke associatie tussen uiterlijk en persoonlijke waarde. Om dezelfde reden is er een grote angst om aan te komen. Dit beweegt de persoon in kwestie de voedselinname en de calorie-inname te beperken en onder het aanbevolen gewicht te blijven.
• Boulimie: In dit geval wordt het beeld ook sterk in verband gebracht met zelfwaardering. Het typische patroon omvat echter eetbuien, gevolgd door purgerende gedragingen. Deze laatste worden uitgevoerd om gewichtstoename te voorkomen en kunnen het gebruik van laxeermiddelen, overmatige lichaamsbeweging, of zelfopgewekt braken omvatten.
• Eetbuienstoornis: Een eetbui is een buitensporige inname van voedsel die in een korte tijd gebeurt. De persoon eet zonder honger te hebben en kan niet stoppen tot ze ongemakkelijk vol zit. Meestal kiezen ze voor vet en weinig voedzaam voedsel en het komt vaak voor dat deze inname in het geheim en als ze alleen zijn gebeurt, vanwege de schaamte die ontstaat door het niet kunnen beheersen van impulsen. In tegenstelling tot de vorige gevallen is hier geen sprake van purgatief of compenserend gedrag om op gewicht te blijven.
• Pica stoornis: Dit is een stoornis die een onweerstaanbaar verlangen opwekt om stoffen zonder voedingswaarde in te nemen, zoals zand, krijt, zeep, haar, of ijs. Ondanks dat de vrouw weet hoe nutteloos en zelfs schadelijk het is om deze voorwerpen te consumeren, kan ze het niet helpen.

Waarom komen eetstoornissen voor tijdens de zwangerschap en borstvoeding?

Eetstoornissen zijn niet exclusief voor de zwangerschap en de postpartum periode – verre van dat. Toch hebben deze periodes bepaalde kenmerken die bijdragen tot een verhoogd risico om ze te ontwikkelen. Daartoe behoren:

• Gewichtstoename.
• Verandering in lichaamsvorm.
• Angst en onzekerheid over bevalling en moederschap.
• De verandering in rollen en prioriteiten die het moederschap met zich meebrengt.

Kortom, lichamelijke, emotionele en sociale factoren maken zwangerschap en borstvoeding samen tot een bijzonder kwetsbare levensperiode. Het is daarom van essentieel belang dat vrouwen de steun en begeleiding krijgen die ze nodig hebben, zowel van hun omgeving als van gezondheidswerkers.

Lijden aan een van de eetstoornissen tijdens de zwangerschap en de borstvoeding brengt het welzijn van moeder en baby in gevaar. Miskramen, ongeplande keizersneden, en complicaties tijdens de bevalling kunnen voorkomen. Ook is het mogelijk dat vrouwen aan zwangerschapsdiabetes lijden en de goede ontwikkeling van de foetus beïnvloeden. Tenslotte is er ook een verhoogd risico op postpartum depressie en moeilijkheden bij de hechting met de baby.

Als je deze symptomen ervaart, vraag dan om hulp!

Met al het bovenstaande in gedachten, als je het gevoel hebt dat je je overdreven zorgen maakt over je beeld, als je je bezighoudt met beperkend of purgerend gedrag, of als je ongewone eetpatronen hebt, aarzel dan niet om hulp te zoeken. Een perinatale psycholoog kan je begeleiden en begeleiden om je welzijn en dat van je baby te garanderen.