Psychologische effecten van traditionele fysieke straffen

Psychologische effecten van traditionele fysieke straffen
María Alejandra Castro Arbeláez

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog María Alejandra Castro Arbeláez.

Laatste update: 14 juli, 2018

Het komt helaas nog steeds veel voor dat ouders traditionele fysieke straffen gebruiken bij het opvoeden van hun kind. Maar het is zeer belangrijk om de negatieve psychologische effecten die het kan veroorzaken te overwegen.

De opvoeding die iemand tijdens zijn jeugd en pubertijd krijgt van zijn ouders of verzorgers kan toekomstig gedrag bepalen. Daarom worden straffen gezien als iets vervelends opleggen in een poging om op te voeden.

Onthoud dat opvoeden geen strikte straffen vereist, vooral niet als we weten dat het schadelijk is voor het kind.

Traditionele fysieke straffen gebruiken bij het opvoeden van kinderen wordt over de hele wereld gedaan. Het wordt in ieder land vaak gezien, is vrijwel overal hetzelfde en wordt vooral voor het gemak van de ouders gedaan.

Er zijn ook psychologische straffen, die minder zichtbare schade achterlaten.

Als ouders hun kinderen fysiek en emotioneel schaden, denken ze vaak dat ze het gedrag aan het corrigeren zijn, terwijl ze in feite het tegenovergestelde doen.

Hoe vaker het kind een straf krijgt, hoe agressiever en gewelddadiger het kind kan worden en hoe groter de kans dat hij in de toekomst negatief zal reageren.

De effecten van traditionele fysieke straffen

Straffen hebben bepaalde negatieve effecten in het leven van een kind. Het kan een depressie veroorzaken, maar ook agressie en geweld.

Veel ouders geloven dat als het zacht gedaan wordt, fysieke straffen nuttig zijn als je kinderen wilt leren wat ‘nee’ betekent. Om te zorgen dat hun kinderen zich goed gedragen, gebruiken de meeste ouders negatieve straffen.

Traditionele fysieke straffen

Natuurlijk kunnen fysieke straffen oplopen tot het niveau van kindermishandeling. Het leidt vaak tot psychopathie en gewelddadig gedrag bij kinderen. De problematische effecten veroorzaakt door straffen zijn onder andere:

  • De straf beëindigt het slechte gedrag niet, maar onderdrukt het alleen tijdelijk. Het leert het kind niet hoe het zich wel moet gedragen, maar beperkt alleen ongewenst gedrag.
  • Het is slecht voor de band tussen de ouder en het kind. Normaal gesproken blijft het kind uit de buurt van de ouder die hem straft, omdat deze ouder voor angst en ongemak zorgt.
  • Het veroorzaakt agressief gedrag en compliceert andere emoties. Het houdt geen rekening met het karakter van het kind of zijn emotionele ontwikkeling.
  • Straffen kunnen een persoon voor het leven schaden, vooral als ze onnodig gegeven worden. Soms straffen ouders hun kinderen alleen om hun eigen stress af te reageren.
  • Het kan een schuldgevoel opwekken bij het kind of de ouder. In de meeste gevallen wordt dit weer geuit als boosheid of wrok.

Als de straf erg wreed is, kan het een enorme angst in het kind opwekken. Misschien wil hij weglopen van degene die hem straft.

Kortom, het vernietigt het vertrouwen van het kind in de ouder of verzorger.

Traditionele fysieke straffen en de ontwikkeling van het karakter van kinderen

Schreeuwen tegen kinderen

Ouders gebruiken straffen meestal omdat ze geen andere manier weten waarop ze het gedrag van hun kind kunnen corrigeren. In veel gevallen is het een ideologische inslag.

Het komt veel voor dat een ouder besluit om hun kind overmatig te straffen om ongeschikt, verwend of vervelend gedrag te beëindigen zonder na te denken over de negatieve effecten het kan hebben op het kind.

Dit soort straf, of deze nu zwaar is of niet, hindert de ontwikkeling van het karakter van het kind. Het kan ook een averechts effect hebben waardoor het kind nog opstandiger en achterdochtiger wordt.

Sommige straffen die niets te maken hebben met fysieke mishandeling kunnen het kind ook aantasten, vooral als de eigenwaarde van het kind aangevallen wordt. Dit gebeurt veel op scholen, waar het gestrafte kind onderwerp kan zijn van wrede pesterijen. 


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Aguirre, E., Montoya, L., & Reyes, J. (2006). Crianza y castigo físico. Diálogos, 4, 31-48. https://www.aacademica.org/eduardo.aguirre/8.pdf
  • Baumrind, D. (1996). The Discipline Controversy Revisited. Family Relations, 45(4), 405- 414.
  • McMahon, R. (1991). Entrenamiento de padres. En V.E. Caballo (ed.), Manual de técnicas de terapia y modificación de conducta, Madrid: Siglo XXI.
  • Tabares, X. (1998). El castigo a través de los ojos de los niños. Bogotá. D.C.: CES-Universidad Nacional de Colombia.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.