Methodologie voor dienstverlenend leren: wat is het?

De methodologie van het dienstverlenend leren is een krachtig pedagogisch en sociaal hulpmiddel dat het contact met de gemeenschappen van de leerlingen bevordert.

Geschreven en geverifieerd door de pedagoog María Matilde.

Laatste update: 22 december, 2022

Onderwijs in burgerschap maakt deel uit van het leerplan van ons onderwijssysteem. We moeten het echter anders behandelen dan de rest van de vakken waaraan kinderen op school werken. De methodiek van het dienstverlenend leren draagt bij tot de vorming van kritische, verantwoordelijke, ondersteunende en participerende burgers.

Met andere woorden, de methodiek van het dienstverlenend leren is een onderwijsstrategie waarbij kinderen activiteiten doen die hun gemeenschap helpen.

De behoeften van de gemeenschap zijn de basis van het dienstverlenend leren

In zijn artikel (Spaanse link), “Waar hebben we het over als we het over dienstverlenend leren hebben?”, stelt Roser Battle dat het gaat om leren op basis van contact en dienstbaarheid aan de gemeenschap.

Daarom is het uitgangspunt van de methodologie van dienstverlenend leren het identificeren en herkennen van een probleem. De leerlingen en onderwijzers moeten dus een probleem in de gemeenschap vinden dat ze kunnen verbeteren.

Vervolgens leren de leerlingen terwijl ze een oplossing voor het probleem ontwikkelen. Daarbij werken ze samen met mensen die deel uitmaken van de gemeenschap.

Het doel is dat de leerlingen nieuwe competenties en vaardigheden leren die met het leerplan te maken hebben. Maar in plaats van binnen het klaslokaal te leren, doen ze dat door middel van dienstverlening aan de gemeenschap en een liefdadigheidsproject.

Behoeften van mensen en activiteiten binnen de gemeenschap

Onze gemeenschappen hebben zoveel behoeften. Er zijn dus talloze projecten en activiteiten die je kunt plannen om in die behoeften te voorzien. Bijvoorbeeld:

• Herbebossing van parken. Hiervoor moet je bomen planten.
• Voedselinzamelingen voor gezinnen en mensen in nood.
• Hulp, zorg en gezelschap voor ouderen.
• Technologische workshops geleid door jongere mensen. zij kunnen ouderen bijvoorbeeld leren hoe ze nieuwe technologie kunnen gebruiken.
• Activiteiten en festivals die de plaatselijke cultuur en gewoonten bevorderen.
• Campagnes om jongeren voor te lichten over de negatieve effecten van alcohol en drugs op henzelf en hun naasten.
• Het voorlezen van verhalen aan jongere kinderen.

Naast het doen van deze activiteiten zullen de leerlingen ook degenen moeten zijn die alle informatie over die problemen in hun gemeenschap zoeken. Door dialoog en reflectie met verschillende leden van de gemeenschap zullen ze in staat zijn aan de behoeften van hun gemeenschap te voldoen.

Met die behoeften in gedachten zullen de leerlingen projecten kunnen ontwikkelen. In die projecten moeten ze het probleem aangeven dat ze aanpakken en de acties die ze zullen uitvoeren. Bovendien zullen ze hun groepsleden moeten organiseren om te beslissen wie wat wanneer zal doen. Ook zullen ze verantwoordelijk zijn voor het organiseren van eventueel benodigde middelen en beslissen hoe ze die zullen gebruiken.

De vaardigheden die door de dienstverlenend leren- methodologie verkregen worden

De dienstverlenend leren-methodologie combineert academisch leren met gemeenschapsdienst. Zo combineert deze methodologie bijvoorbeeld schoolse inhoud, zoals habitats en boomsoorten, met de praktijk van het daadwerkelijk planten ervan. Of, het combineert het leren over verhalende taal met de handeling van het voorlezen van verhalen aan ouderen of jongere kinderen.

Daarom slaat dienstverlenend leren een brug tussen theorie en praktijk. Het schept een eenheid tussen de theoretische inhouden van schoolvakken en hun toepassing in de echte wereld. Daardoor leren leerlingen nieuwe competenties, vaardigheden en waarden.

Ze verwerven vaardigheden als sociale en burgerlijke bekwaamheden, kennis van hun gemeenschap en hoe om te gaan met de fysieke wereld. Bovendien leren ze vaardigheden als beslissingen nemen en initiatief nemen. Ook leren en ontwikkelen ze sociale vaardigheden zoals empathie, assertiviteit, samenwerken en conflicten oplossen.

En natuurlijk is deze methodiek een krachtig pedagogisch middel dat waarden bijbrengt. Dat komt omdat je de gemeenschap niet kunt dienen zonder essentiële waarden als kameraadschap, samenwerking, respect, solidariteit en verantwoordelijkheid te beoefenen.

Het belang van motivatie bij dienstverlenend leren

Het is belangrijk dat leerlingen in staat zijn de academische inhoud die ze op school leren toe te passen op de echte wereld. Dienstverlenend leren maakt dat mogelijk, omdat leerlingen met behulp van hun academische kennis werken aan het verbeteren en omvormen van een bepaalde situatie. Door hun kennis te gebruiken om een groep mensen of een specifieke situatie te helpen, vindt er een belangrijk leerproces plaats.

Daarom kan gemeenschapsdienst ook erg motiverend zijn voor leerlingen. Ze zijn in staat het fysieke klaslokaal te verlaten en met mensen samen te werken om hun problemen in de echte wereld op te lossen. Daardoor voelen leerlingen zich behulpzaam, wat erg motiverend kan zijn.

Conclusie

Motivatie is het uitgangspunt voor het bereiken van pedagogische en onderwijskundige doelen. Het helpt om de school- en academische prestaties van leerlingen te verbeteren. Als gevolg daarvan helpt het leerlingen vervolgens bij hun eigen persoonlijke ontwikkeling.