Hoe om te gaan met de "nee" fase bij kinderen?

De "nee" fase bij kinderen kan stressvol zijn voor hun ouders. Het is echter een sleutelperiode in het leren van grenzen. Blijf lezen!

Beoordeeld en goedgekeurd door de psycholoog Maria Fátima Seppi Vinuales.

Geschreven door Maria Fátima Seppi Vinuales

Laatste update: 23 april, 2024

Kinderen groeien op en beginnen hun eigen smaak en voorkeuren te bepalen. Ongetwijfeld betekent dit een nieuwe uitdaging voor de volwassenen die hen begeleiden. Ze komen namelijk dagelijks ‘tegen een muur’ te staan. “Hoe kun je grenzen stellen en kinderen laten inzien dat ze bepaalde dingen niet mogen doen zonder autoritair te zijn?” “Hoe kun je nee zeggen zonder een driftbui uit te lokken?” Dit zijn enkele van de vragen die ouders vaak stellen als hun kinderen in de “nee” fase zitten. Laten we eens kijken naar enkele ideeën en aanbevelingen.

De “nee” fase in de kindertijd

Na de tweede verjaardag van hun kinderen herkennen veel volwassenen deze wezens niet meer, die in de huid van de lieve kinderen die ze een paar maanden geleden nog hadden zijn gekropen.

Wat er gebeurt is niets ongewoons en is in feite te verwachten in een bepaald stadium van de ontwikkeling van kinderen. Dit is de “nee” fase, een tijd van gezond verzet, die de verwerving van sociaal-emotionele vaardigheden mogelijk maakt, de verkenning van de wereld bevordert, en helpt ontdekken wat men in staat is te bereiken.

Je hoeft niet bang te zijn voor dit moment. Want ondanks de ergernissen brengt het veel vreugden met zich mee, zoals alle levensfasen. Maar wat belangrijk is om in gedachten te houden is dat de “nee” fase absoluut noodzakelijk is voor jongens en meisjes.

Daarom moeten we het accepteren en het gedrag of de gevoelens van onze kinderen niet bagatelliseren. Ook moeten we begrijpen dat het geen persoonlijke kwestie is, want er is geen sprake van opzettelijk schadelijk handelen tegenover ouders.

In die zin is een van de beste manieren om met deze fase om te gaan, onze eigen opvoedingspraktijken opnieuw te overdenken (Spaanse link). Eerst moeten we nadenken over welke waarden we willen doorgeven, hoe we onze kinderen willen opvoeden, wat we als niet-onderhandelbaar beschouwen, en welke aspecten we soepeler zouden kunnen maken.

Door duidelijk te zijn over onze opvoedingsprincipes, kunnen we manieren bedenken om ons handelen aan te passen aan de persoonlijkheid van het kind dat we voor ons hebben. Het doel is op te voeden met een doel en niet op een geïmproviseerde manier.

Hoe de “nee” fase bij kinderen te beheren

Hier zijn enkele sleutels om de “nee” fase bij kinderen te beheren. Let op!

Vermijd het gebruik van “nee” als je meest frequente strategie.

Als we “nee” gebruiken alsof het een wildcard is, verliest deze term zijn effect. We verwarren onze kleintjes omdat alles hetzelfde lijkt te zijn.

Het is belangrijk je bewust te worden van de gelegenheden waarop “nee” gebruikt wordt en aan andere mogelijke strategieën te denken. Bijvoorbeeld, als je kind nog een verhaaltje voor het slapengaan wil, kun je in plaats van te zeggen “dat kan niet want morgen is er school”, zeggen “laten we nu proberen te slapen, zodat je morgen uitgerust bent en klaar om ‘s avonds weer naar een verhaaltje te luisteren”.

Stel de verschillende soorten “nee” vast

Kortom, “nee” is een grens, maar er zijn verschillende soorten. Enerzijds zijn er die we flexibel kunnen maken en kunnen toestaan dat ze op de proef gesteld worden als kinderen hun autonomie beginnen te verkennen en uit te oefenen. Het zijn die regels die hen niet in gevaar brengen als ze af en toe overtreden worden, zoals het drinken van een zoete frisdrank op een bepaalde dag van de week.

Anderzijds zijn er die niet-onderhandelbare regels die de integriteit van peuters willen bewaren. Weinig ouders twijfelen daaraan, en ze moeten aan kinderen duidelijk gemaakt worden, zodat ze ze kunnen onderscheiden van de vorige. Als voorbeeld kunnen we het “nee” noemen met betrekking tot het alleen oversteken van de straat of het spelen met stekkers.

Het is belangrijk om kinderen hun verzet tegen het woord “nee” te laten tonen. Het is namelijk een manier om zich te laten gelden en zich geleidelijk van hun ouders te onderscheiden.

Gebruik positieve affirmaties

Onze hersenen begrijpen het beter als we ze sturen in de richting van wat ze moeten doen. Daarom is het een goed idee je kind het gedrag te vertellen dat je wilt bevorderen in plaats van de nadruk te leggen op wat je niet wilt dat ze doen.

Laat de voordelen zien van het volhouden van gewenst gedrag

Kinderen moeten begrijpen dat de beslissingen die we nemen voor hun welzijn en bescherming zijn. Dus, als we zeggen dat ze van het fornuis af moeten blijven, moeten we ook uitleggen waarom. “Je zou je kunnen bezeren en jezelf pijn doen” is een eenvoudige en heel duidelijke manier om een argument te geven voor die grens.

Als we de reden voor het “nee” uitleggen, beginnen we voor hen de weg te banen naar bezinning vóór actie. En ook laten we ze zien dat onze grenzen niet willekeurig zijn.

Leer te onderhandelen

Onderhandelen met een jong kind kalmeert niet alleen de storm, maar leert je ook diplomatiek naar punten van consensus te zoeken.

Bijvoorbeeld, als je kind je vertelt dat het de gestreepte broek die je voor hem had klaargelegd niet aan wil, kun je hem zeggen dat je zijn mening accepteert en dat hij mag kiezen wat hij aan wil, maar dat hij zich dan wel moet aankleden. Hier geef je de boodschap dat je begrijpt dat ze een bepaalde outfit niet mooi vinden, maar dat het niet aanvaardbaar is het huis te verlaten zonder kleren aan te trekken.

Stel duidelijke routines en regels op tijdens de “nee” fase

Om boosheid als gevolg van een weigering van toestemming te voorkomen, is het tot slot belangrijk thuis duidelijke regels te hebben. Deze helpen om de scenario’s voor de kleintjes voorspelbaarder te maken en minder woede en confrontaties te hebben.

Door kinderen bijvoorbeeld te laten weten dat ze door de week geen logeerpartijtjes met vriendjes kunnen hebben, kunnen ze de gezinsdynamiek begrijpen en zich voorbereiden om die op een vrijdag of zaterdag te organiseren.

Grenzen bevorderen de ontwikkeling van autonomie

Kinderen “nee” kunnen zeggen is een eerste stap in de richting van hun autonomie en ook in de richting van het leren van zelfzorg, respect en de ontwikkeling van eigenwaarde.

In het extreme vervallen van hen niet te frustreren of in te stemmen met alles wat ze willen is geen nuttige of gezonde strategie. We moeten weten dat hen leren om “nee” te aanvaarden hen in staat zal stellen levensvaardigheden te verwerven, zoals het verdragen van frustratie.