Wat te doen als je kind bang is voor vuurwerk?

De visuele en auditieve prikkels van vuurwerk roepen bij kinderen vaak een intense angst op. Wat kun je doen als je kind bang is voor vuurwerk?

Het is heel gewoon dat kinderen bang zijn voor vuurwerk. Op oudejaarsavond staan in veel steden vuurwerkshows centraal. Ondanks het feit dat er tegenwoordig meer bewustzijn is over de gevaren van vuurwerk, gaan bepaalde vieringen vaak gepaard met intense prikkels: harde geluiden, flitsende lichten, muziek met veel geluid en mensenmassa’s. Is je kind bang voor vuurwerk? Lees dan verder om erachter te komen hoe je je kleintje kunt helpen als de omgeving oorverdovend wordt.

Dit scenario wordt door kinderen vaak opgevat als een explosieve combo die uiteindelijk een belangrijke bron van stress en angst wordt. Terwijl er veel kinderen zijn die genieten van deze spannende context, hebben anderen het echt moeilijk. Is jouw kind bang voor vuurwerk?

Angsten van kinderen

Kinderangsten zijn gezond, in die zin dat ze kinderen voorbereiden op het omgaan met situaties die een echte of ingebeelde bedreiging inhouden. Dat is wat angst doet, een van de zes basisemoties: het waarschuwt ons voor gevaar en produceert beschermende reacties.

Maar soms kan angst disfunctioneel worden wanneer de angst irrationeel is of niet in verhouding staat tot de stimulus die het uitlokt en wanneer de angst er niet toe leidt dat we adaptief reageren.

De meest voorkomende angsten tijdens de kindertijd zijn de volgende:

• Angst voor het donker.
• Bepaalde dieren.
• Onbekende mensen.
• Naar de dokter gaan of de tandarts.
• Monsters of kostuums.
• Harde geluiden, zoals onweer of vuurwerk.

Angst voor vuurwerk

Er zijn kinderen die in paniek raken als ze de aanwezigheid van luidruchtig vuurwerk opmerken. De verrassingsfactor heeft een brute invloed op de stabiliteit van kleintjes, en dit is het moment waarop cortisol en adrenaline, hormonen die met stress te maken hebben, mogelijk intens omhoog schieten. Als een kind bang is voor vuurwerk en paniek ervaart in de aanwezigheid ervan, noemen we dat ligirofobie.

Hoe begeleid je je kind als het bang is voor vuurwerk?

Als je een kleintje hebt dat bang is voor vuurwerk, dan vertellen we je hoe je ze kunt begeleiden tijdens zomer- en eindejaarsfeesten, zodat ze er zo rustig mogelijk doorheen komen.

1. Anticipeer op de context

Het eerste wat we moeten doen om de angst voor het geknal te verminderen, is een paar dagen van tevoren aan hen uitleggen wat er de komende dagen waarschijnlijk zal gebeuren. We kunnen hen bijvoorbeeld vertellen dat mensen het begin van een nieuw jaar of de vierde juli zullen vieren door rotjes aan te steken die veel lawaai maken en kleurrijke figuren in de lucht maken.

Tegelijkertijd is het een goed idee om hen foto’s en video’s van vuurwerkshows te laten zien en hen te vertellen dat over een paar dagen iets heel vergelijkbaars zal gebeuren.

Zo zal je kind niet verrast worden door de aanwezigheid van vuurwerk op vakantieavonden. Integendeel, ze zullen verwachten dat het verschijnt, zodat ze zich kunnen voorbereiden op het leven ermee.

2. Blijf kalm

Het anticiperen op de luidruchtige context garandeert echter niet dat je kind niet bang zal zijn voor de eerste knallen. Sterker nog, als het hen in voorgaande jaren is overkomen, is het mogelijk dat ze deze keer enige angst of ongemak zullen voelen. Daarom is het essentieel dat de volwassenen die je kind begeleiden in staat zijn om kalm te blijven, zelfs als ze hen nerveus zien.

Plotselinge bewegingen maken, snel de armen van je kind vastpakken, en op zeer hoge toon tegen hem praten, zal de angstige toestand van het kind versterken, omdat hij zal geloven dat hij echt in gevaar is.

Als je echter zacht spreekt en via je lichaamstaal geruststelling overbrengt, zullen ze zich eerder veilig voelen. Op die manier is de kans groter dat ze hun stress kunnen verminderen.

3. Voed hun angst niet, maar ontkracht die ook niet

Het is essentieel om het midden te vinden tussen het voeden van hun angst en hem belachelijk maken. Dat wil zeggen, het is belangrijk om ervoor te zorgen dat je geen van beide doet. Hoewel het waar is dat het gebruik van vuurwerk erg gevaarlijk kan zijn voor kinderen, volstaat het om de nodige preventieve maatregelen te nemen om hen te verzorgen. Overbescherming zal niet helpen om hun angst te verminderen, maar zal die juist versterken.

Het is echter ook belangrijk om hun gevoelens te respecteren en te valideren. Laat ze weten dat je hun angst begrijpt, want het is waar dat het lawaai erg hard is en beangstigend kan zijn. Ook kun je dit moment aangrijpen om hen te vertellen over een angst die je als kind had of die je momenteel hebt en uit te leggen hoe je die hebt overwonnen.

4. De blootstelling moet progressief zijn

Een ander fundamenteel punt is dat de blootstelling aan het lawaai progressief moet zijn. Een paar dagen van tevoren kun je hem/haar vragen wat hem/haar bang maakt of wat hij/zij leuk vindt aan vuurwerk. Als de dag eenmaal is aangebroken, kunnen ze het van veraf of door het raam bekijken. Daarna kunnen ze naar buiten gaan om het vuurwerk duidelijker te horen en te zien.

5. Laat je kind zijn veilige plek vinden

Het is belangrijk om je kinderen vrij te laten bewegen, naargelang hun behoeften, zolang ze maar niet naar een gevaarlijke plek gaan. Het essentiële is dat ze zich niet verplicht voelen om op een plek te blijven waar ze zich niet prettig voelen.

Misschien moeten ze dicht bij je zijn, voelen ze zich veilig achter de bank, of zijn ze rustiger in de badkamer. In dit geval is het niet raadzaam om hen te verbieden daar te blijven, want wat je kind doet is een veilige plek voor hem zoeken. Je kunt hem echter helpen om er beetje bij beetje uit te komen, zolang je zijn tijd en emoties respecteert.

Dat de angst van je kind dit jaar aanhoudt, betekent niet dat je gefaald hebt

Houd in gedachten dat kinderangsten niet gemakkelijk te overwinnen zijn, omdat er veel variabelen in het spel zijn. Je hoeft geen strikt en rigide doel te stellen dat je kind dit jaar niet bang wordt van de aanwezigheid van vuurwerk. Het helpt niet als je je te veel inspant. Als moeder doe je er alles aan om je kleintje de best mogelijke feestdagen te bezorgen, maar het is niet alleen aan jou.

Vanuit een breed en flexibel perspectief kun je deze aanbevelingen als leidraad nemen om je kind te helpen zijn angst te overwinnen. Het zal een uitdaging zijn voor zowel jou als je kind en in de loop van tijd zullen ze ermee leren omgaan.