Mijn kind heeft een afkeer van eten: wat moet ik doen?

Waarom heeft je kind een afkeer van eten? Ontdek verschillende strategieën om dit probleem op de juiste manier aan te pakken.

Geschreven en geverifieerd door de voedingsdeskundige Silvia Zaragoza.

Laatste update: 22 december, 2022

Heb je er ooit over nagedacht hoe emoties het eten beïnvloeden? Hoewel het afwijzen van bepaalde voedingsmiddelen in de kindertijd normaal is, kan het toch behoorlijk wat hoofdpijn kosten. Daarom willen we je leren hoe je moet handelen als je kind een afkeer van eten heeft.

Om te beginnen is walging of afkeer een van de 7 basisemoties die door Paul Ekman gedefinieerd werden. Het kan verschijnen als gevolg van alles wat we via de zintuigen waarnemen of als gevolg van de handelingen of waarnemingen van mensen en ideeën. Bovendien heeft het een negatieve en een aanpassende connotatie. Het wordt namelijk door verschillende factoren beïnvloed, zoals we hieronder zullen zien.

Waarom heeft je kind een afkeer van eten?

Textuur: de belangrijkste reden waarom je kind een afkeer van eten heeft

De sensatie die voedsel teweegbrengt in de mond en bij het aanraken, en ook de knapperigheid bij het kauwen, bepaalt de voorkeur voor bepaalde voedingsmiddelen. Tot nu toe hebben we bewijzen (Engelse link) dat 55% van de meisjes en 37% van de jongens tussen 10 en 13 jaar de neiging hebben om voedsel om deze redenen af te wijzen, op basis van hun mening over dat voedsel.

Dat gebeurt zelfs bij de eerste introductie van voedsel. Daarom is het altijd het beste om een grote verscheidenheid aan voedsel met verschillende texturen (Engelse link) aan te bieden, zodat ze er van jongs af aan aan wennen.

Bovendien treedt afwijzing meestal op bij het opmerken van brokjes voedsel of door te zachte texturen. Dit is belangrijk bij kinderen met een grotere gevoeligheid voor aanraking met handen en tong bij het introduceren van voedsel in de mond. Je kunt daarentegen een grotere acceptatie bereiken naarmate ze ouder worden en met de geleidelijke introductie van gekookt voedsel dat niet gepureerd is, net als bij de Rapley-methode.

Het kind heeft het nog niet eerder geprobeerd, maar vindt het er niet aantrekkelijk uitzien

Dit komt gewoonlijk voor van 6-12 maanden en kan tot 3-4 jaar worden volgehouden. Het is een verdedigingsmechanisme tegen het onbekende en gevaar. Dit is het moment waarop het visuele uiterlijk in het spel komt! Maak daarom van de gelegenheid gebruik om voorzichtig te zijn met de presentatie en de combinatie van kleuren.

Zelfs alleen al de geur die het voedsel afgeeft kan je kind ziek maken. Dit is het geval bij bijvoorbeeld broccoli en bepaalde vette vis. Een ander aspect waarmee rekening gehouden moet worden is de smaak van de voedingsmiddelen. Weet je de beste manier om ze aan te moedigen ze te proberen? Door aromatische kruiden en specerijen te gebruiken, zoals rozemarijn en oregano.

Psychologische en emotionele aspecten die ontstaan als je kind een afkeer heeft van eten

Voedsel wekt op zijn beurt plezier op en veroorzaakt daardoor een emotionele impact. Bovendien spelen het geheugen en de associatie die de omgeving bij het eten produceert een rol. Een voorbeeld zou zijn de verplichting alles op te eten, een slechte tijd gehad te hebben door het gevaar van verslikken, of een ongunstige gezinsomgeving die de maaltijden onaangenaam maakt.

Bedenk dat aan tafel zitten een sociale handeling is en dat je kleintje in een leerfase zit. Daarom zal hij aandacht hebben voor alles wat er gebeurt. Als gevolg daarvan zal elke onprettige en gelijksoortige situatie een voortdurende afwijzing uitlokken. Dat is iets dat door de jaren heen onbewust in stand gehouden kan worden.

Tegelijk is afkeer een oorspronkelijk afweermechanisme van het lichaam. In het algemeen maakt het deel uit van de complexe mechanismen die ervoor zorgen dat dingen ons aantrekken of afstoten. In de hersenen wordt de voorste kwab van de insula, een klein gebied dat betrokken is bij emoties en verbonden is met smaak en reuk, geactiveerd.

Wij mensen zijn omnivoren, maar er zijn voedingsmiddelen die uiteindelijk schadelijk voor ons lichaam kunnen zijn. Daarom is walging of afkeer ten opzichte van bepaalde voedingsmiddelen een universele emotie en kan zelfs door blinde mensen gevoeld worden. Voor onderzoeker Eduardo León werkt afkeer als een natuurlijke en culturele reactie (Spaanse link), als een ‘mondbeschermer’.

Emoties en afkeer van eten

Het is belangrijk om de rationele aard van emoties te benadrukken, want ze hebben gediend om het voortbestaan van de soort te garanderen.

Net als andere emoties heeft afkeer verschillende componenten:

• Fenomenologisch, wanneer we afkeer ervaren, zelfs misselijkheid of braken.
• Cognitief, omdat het een dreiging van besmetting inhoudt.
• Fysiologisch, doordat het parasympatisch zenuwstelsel geactiveerd wordt om onwillekeurige reacties te geven.
• Gedragsmatig, met die typische uiting van soortgelijke afwijzing in alle culturen en natuurlijk ook bij kinderen.

Als je kind afkeer heeft van voedsel, weet je al dat het, vanuit zijn diepste natuur, iets aan jou meedeelt. Maar wat kun je doen om het probleem te verhelpen?

Als je eenmaal de redenen kent waarom je kind een afkeer heeft van bepaald voedsel, is het aan jou om al het mogelijke te doen om het te helpen overwinnen of alternatieven te vinden.

Bied een voedingsmiddel aan dat gelijkwaardig is aan dat wat ze afwijzen

Hoeveel voedingsmiddelen doen jou walgen? Het is onmogelijk om alles lekker te vinden, maar dat is niet erg als je andere voedingsmiddelen uit dezelfde groep lekker vindt. Dat is de manier om dezelfde voedingsstoffen te geven en je kind gezond en zonder tekorten te laten opgroeien.

Als voorbeeld kan je bijvoorbeeld snijbiet vervangen door spinazie of slabladeren. Aan de andere kant, als je merkt dat de afwijzing te wijten is aan een bepaalde kooktechniek, kun je die variëren tot je die vindt die je kind lekker vindt. Soms verhoogt herhaalde blootstelling aan en hantering van voedsel de acceptatie.

Bepaal je voedselprioriteiten

Het fundamentele wanneer je kind een afkeer heeft van voeding is het vaststellen van enkele basisrichtlijnen. Zo zorg je ervoor dat ze voldoende eten en dat hun voeding gevarieerd en gezond is. Daarom is het belangrijkste doel dat hun dieet alle voedselgroepen bevat.

De bedoeling is dat je ervoor zorgt dat ze niet te veel voedsel beperken, want dat kan een stoornis worden (Engelse link). Analyseer zelfs de redenen waarom ze zich zo gedragen en ga na of het hun leven aan tafel beperkt. Soms kan het te wijten zijn aan een motorisch of psychomotorisch probleem in hun mond en de rest van hun spijsverteringsstelsel.

Bedenk dat, zelfs als ze een hekel hebben aan vis, je het kunt vervangen door vlees, eieren, of peulvruchten. Of, als ze sardines haten, kunnen ze zalm of een andere vette vis eten.

Zoek een geleidelijke manier om het voedsel te introduceren, maar dwing je kind niet het te eten

Als je wilt dat hun afkeer afneemt, vermijd dan ze te dwingen of te belonen. Dat heeft namelijk het tegenovergestelde effect. Bovendien zal het voor jullie beiden een moment van spanning en frustratie worden. Wees daarom geduldig en doe het rustig aan.

Een goede truc is om dat voedsel in kleine hoeveelheden te geven en op een andere manier gekookt. Je kunt het ook combineren met ander voedsel dat ze lekker vinden. Bijvoorbeeld, als ze courgette afwijzen maar dol zijn op pasta met tomatensaus, meng het dan in kleine stukjes in de pan gesauteerd en met oregano gekruid. Een andere dag kun je het verwerken als onderdeel van een lasagne of in een puree met een andere groente.