Plantaardige dranken voor baby's en kinderen

Van de beschikbare plantaardige dranken komt sojamelk qua voedingswaarde het dichtst bij koemelk. Daarom is het vaak de eerste keuze onder veganisten.

Geschreven en geverifieerd door de voedingsdeskundige Lucía Corral.

Laatste update: 22 december, 2022

Tegenwoordig vind je een grote verscheidenheid aan plantaardige dranken op de markt. Deze drankjes zijn een geweldige manier om variatie aan je dieet toe te voegen of om een veganistische levensstijl te volgen. Bovendien zijn plantaardige dranken voor wie allergisch is voor melkeiwit een uitstekend alternatief.

Zijn plantaardige dranken vergelijkbaar met koemelk?

Uit voedingsoogpunt kunnen we plantaardige dranken niet beschouwen als een vervanging voor koemelk. Afhankelijk van de plantaardige bron is hun samenstelling zeer variabel. Tegelijkertijd is het echter ook belangrijk om te vermelden dat het niet nodig is om melk te vervangen, omdat het niet essentieel is voor onze voeding (Engelse link).

Melk is rijk aan calcium, eiwitten en vet, hoewel de laatste twee afhankelijk zijn van de versie van melk die je drinkt. In die zin varieert de overheersende macronutriënt als het gaat om plantaardige dranken, afhankelijk van hun bron.

Degenen die afkomstig zijn van granen of pseudogranen, zoals dranken op basis van rijst of havermout, zijn rijk aan koolhydraten. Anderen, die worden verkregen uit peulvruchten, zijn rijk aan eiwitten. Dan is er nog een derde groep die afkomstig is van vet fruit of droge noten, zoals drankjes op basis van kokosnoot of amandel, die opvallen door hun hoge vetgehalte.

Dus als we kijken naar de voedingssamenstelling, is de veganistische drank die het meest lijkt op koemelk sojamelk verrijkt met calcium. Dit is te danken aan het feit dat het eiwit-, vet- en calciumgehalte dicht bij dat van melk ligt.

Plantaardige melk voor pasgeborenen

Tijdens de eerste 6 levensmaanden van een kind zijn moedermelk en/of flesvoeding de belangrijkste voedingsbron voor pasgeborenen. Hoewel de Wereldgezondheidsorganisatie aanbeveelt dat baby’s hun voeding uitsluitend uit de moedermelk van hun moeder halen, gebeurt dat niet altijd.

Mastitis, een ontsteking van de borstklieren, is heel normaal en kan ertoe leiden dat sommige vrouwen stoppen met borstvoeding geven. Dit is slechts één voorbeeld van redenen waarom een moeder haar kleintje flesvoeding kan geven. Maar wat als ze veganist is? Welke formule moeten veganistische moeders hun pasgeborenen geven ter vervanging van moedermelk?

Een andere mogelijkheid, die vaker voorkomt dan je misschien denkt, is dat een kind een koemelkeiwitallergie heeft. Studies suggereren zelfs dat tussen de 2 en 3% van de baby’s aan deze allergie lijdt (Engelse link). Dus, wat is het protocol voor baby’s die geen borstvoeding krijgen en die vanwege een allergie geen koemelk kunnen drinken?

De veganistische benadering

Een veganistisch dieet bij kinderen is perfect verenigbaar met een goede groei volgens de belangrijkste wetenschappelijke verenigingen. Ouders moeten echter goed geïnformeerd zijn over dit onderwerp en de veganistische benadering zorgvuldig toepassen. Er zijn veel redenen waarom ouders voor of tegen dit soort levensstijl kunnen zijn. In beide gevallen is het echter belangrijk om hun beslissing te respecteren.

Een veganistisch dieet bevat geen voedsel dat afkomstig is van een dierlijke bron en sluit daarom alle traditionele melk uit. Voor die gezinnen die ervoor kiezen om moedermelk aan te vullen, zijn er soja- en rijstformules die geschikt zijn voor veganistische baby’s. 

Sojamelk moet vrij zijn van isoflavonen als ze bedoeld zijn voor baby’s jonger dan 6 maanden. Wat rijstmelk betreft, moeten deze worden gehydrolyseerd om het arseengehalte ervan te minimaliseren.

Na de leeftijd van 6 maanden kunnen baby’s sojamelk met isoflavonen consumeren. Later, nadat ze de leeftijd van 2 jaar hebben bereikt, kunnen ouders andere plantaardige dranken opnemen in het dieet van hun kleintje.

Het is echter belangrijk om er nogmaals op te wijzen dat ouders het veganistisch dieet van hun kind zorgvuldig moeten plannen. Een diëtist of voedingsdeskundige met kennis van het onderwerp moet toezicht houden op wat baby’s eten en drinken.

Koemelkeiwitallergie

Wanneer baby’s allergisch zijn voor het eiwit in koemelk, is de enige behandeling het volledig vermijden van alle producten die koemelk bevatten. Bij pasgeborenen kunnen ouders het probleem op twee manieren benaderen, afhankelijk van hoe ze hun baby’s voeden.

In het geval van baby’s die borstvoeding krijgen, is degene die zuivel moet vermijden de moeder. Moeders zullen zuivelproducten uit hun dieet moeten schrappen en hun calcium-  en vitamine D-spiegels onder controle moeten houden. Om erachter te komen hoeveel calcium en vitamine D ze nodig hebben, helpt het om te weten hoeveel van deze micronutriënten ze eerder hebben geconsumeerd.

Zodra ze hun individuele calciumbehoefte kennen, kunnen ze hun inname van calciumrijk voedsel verhogen. Natuurlijk is het belangrijk om te onthouden dat de calciumbehoefte van een vrouw hoger is tijdens het geven van borstvoeding.

Bij baby’s die flesvoeding drinken, zijn er verschillende mogelijkheden. In deze gevallen is gehydrolyseerde melk de voorkeursbehandeling. En voor die baby’s die het niet verdragen, is er melk op basis van soja en rijst die voldoet aan de specificaties die we hierboven noemden.

Vanaf het moment dat kinderen twee jaar oud zijn, kunnen ouders deze formules vervangen door verrijkte plantaardige melk. In deze gevallen is het belangrijk om het eiwitgehalte in het dieet van een kind te evalueren om er zeker van te zijn dat aan hun behoeften wordt voldaan.

Hoe kies je de juiste plantaardige dranken?

Om uit zoveel opties te kiezen, moeten ouders naar het voedingsetiket kijken. Hoewel er niet veel variatie is tussen verschillende merken koemelk, is er veel variatie als het gaat om plantaardige dranken. Houd daarom bij het maken van je keuze rekening met het volgende:

• De hoeveelheid grondstof die de melk bevat, wat in de vorm van een percentage verschijnt.
• Controleer of de drank is verrijkt met micronutriënten of niet. Calcium en vitamine D zijn twee van de meest voorkomende supplementen, aangezien ze van nature in koemelk aanwezig zijn.
• De hoeveelheid toegevoegde suiker, die niet hoger mag zijn dan 4 tot 5 gram per 100 gram melk.
• Zorg ervoor dat fabrikanten geen maatregelen hebben genomen om het product goedkoper te maken, zoals het toevoegen van mengsels van grondstoffen. Sommige dranken op basis van kokosnoot hebben bijvoorbeeld een hoog rijstgehalte.
• Om hetzelfde vetgehalte als melk te bereiken, kunnen plantaardige oliën worden toegevoegd. Als ze in een kleine hoeveelheid worden toegevoegd, is het niet relevant en vermindert het de kwaliteit van het dieet niet.