Opvoedingsstijlen en karakters van kinderen
Het is algemeen bekend dat ouders een grote invloed hebben op de manier waarop de karakters van hun kinderen zich ontwikkelen. Sociale wetenschappers geloven dat het gezin de grootste invloed op socialisatie is. Als gevolg hiervan spelen opvoedingsstijlen een grote rol bij de psychische en sociale ontwikkeling van kinderen.
Daarom is de manier waarop ouders ervoor kiezen hun kinderen op te voeden van grote invloed. Je opvoedingsstijl verwijst namelijk naar de manier waarop je van dag tot dag de behoeften van je kinderen aan begeleiding en discipline benadert. Dit is inclusief hoe je beslissingen maakt en conflicten in het huis oplost.
In hoeverre kan onze manier van opvoeden de ontwikkeling van het karakter van onze kinderen beïnvloeden?
Opvoedingsstijlen: discipline en genegenheid
De stijl die ouders gebruiken om hun kinderen groot te brengen en op te voeden, is niet alleen een hulpmiddel om gewenste eigenschappen bij te brengen en kinderen te leren zich te gedragen. Kinderen verwerven hierdoor ook een reeks vaardigheden en persoonlijke kenmerken.
Aan de hand van de psychologie van ontwikkelingsfasen zijn we nu gaan begrijpen dat er twee basisdimensies zijn als het gaat om het opvoeden van onze kinderen: de gezaghebbende dimensie en de permissieve dimensie.
- Gezaghebbend: dit kan ook worden gezien als controle of discipline. Het is aanwezig bij ouders van wie het gedrag ten opzichte van hun kinderen voor het grootste deel te maken heeft met het instellen van een gewenst gedrag.
- Permissief: dit is vooral gebaseerd op liefde. Dat wil zeggen dat de ouders hun genegenheid en bezorgdheid voor hun kinderen overbrengen op een manier waardoor ze zich op hun gemak en veilig voelen in hun aanwezigheid.
Classificatie van opvoedingsstijlen
De klinische psycholoog Diana Baumrind (1927-2018) was een pionier in het beschrijven van opvoedingsstijlen. Ze classificeerde manieren van opvoeden namelijk op basis van hoe ze de verschillende dimensies van affectie en discipline combineren. Baumrind beschreef vervolgens vier opvoedingsstijlen aan de hand van deze twee dimensies:
- Autoritair. Deze stijl wordt gekenmerkt door het overheersende gebruik van discipline. Ouders hebben hoge verwachtingen dat kinderen aan normen voldoen. Bovendien is er in deze benadering ook grotendeels communicatie in één richting.
- Tolerant. Deze stijl is het tegengestelde van de autoritaire stijl. Deze ouders baseren hun filosofie op genegenheid. Ze laten kinderen hun eigen beslissingen nemen en oefenen er weinig controle over uit.
- Negatief: de emotioneel afwezige of niet-betrokken ouders. Dit wordt beschouwd als de slechtste van de opvoedingsstijlen omdat de ouders niet aanwezig zijn in een van de opvoedingsdimensies.
- Democratisch: dit wordt beschouwd als de ideale stijl of het meest geschikt. In deze visie spannen ouders zich dus in om goed gedrag aan te leren via een systeem van regels die zijn gebaseerd op interactie en liefde.
Socialisatie is niet iets dat ouders aan het kind geven; het is een wederzijds proces dat ouders en kinderen samen doen.
Gevolgen voor het karakter van het kind
De manier waarop je je kind opvoedt, heeft zonder twijfel een groot effect op zijn karakter. Het is een bepalende factor in zijn prestaties op school, maar ook zijn sociale relaties, zijn emotionele veiligheid en zelfs zijn mogelijk succes in de toekomst.
Maccoby en Martin beschrijven in Socialization in the Context of the Family (1983) elk van de opvoedingsstijlen en de daaropvolgende effecten die worden opgemerkt in het karakter van kinderen:
- Pubers die zijn opgevoed onder de autoritaire stijl hebben een hoog niveau van academische prestaties. Ze hebben echter ook een laag zelfbeeld, zijn niet zelfstandig en hebben weinig sociale vaardigheden.
- Tolerant ouderschap genereert een hoog zelfbeeld en zelfvertrouwen. De kinderen zijn echter vaak egocentrisch, ongehoorzaam en presteren slecht op school.
- Zeer weinig zelfbeheersing en agressiviteit zijn enkele van de eigenschappen die een gevolg zijn van de verwaarloosde of niet-betrokken stijl van opvoeding. De kinderen die op deze manier zijn grootgebracht, hebben ook meer kans om psychische stoornissen te krijgen.
- Ouders die de democratische opvoedingsstijl gebruiken, creëren een gezinsklimaat dat is gebaseerd op wederzijds respect en samenwerking. Als gevolg hiervan ontwikkelen kinderen een zelfbeeld dat realistisch en positief is. Daarbij hebben ze veel motivatie om succesvol te zijn. Dit vertaalt zich op school dus ook naar goede prestaties.
Redeneren met kinderen
Tot slot moet deze theorie van opvoedingsstijlen samen met een meer algemeen begrip over het gedrag van kinderen worden gezien. Dat wil zeggen dat de stijlen kunnen variëren, afhankelijk van de specifieke behoeften en toestand van elk gezin.
Het is echter duidelijk dat de democratische opvoedstijl zeer efficiënt is. Het leidt tot een goede communicatie tussen ouder en kind.
Als laatste, aan je kind uitleggen waarom we bepaalde normen volgen, toont gevoeligheid voor zijn behoeften. Het creëert een omgeving vol liefde om met hem te communiceren.
Bovendien zal dit je kind helpen een realistische kijk op het leven te ontwikkelen en een gezond, positief karakter.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Maccoby, E.E. y Martin, J.A. (1983). Socialization in the context of the family. In E.M. Hetherington (Ed.). Handbook of Child Pyschology. Vol 4. Socialization, personality and Social development. (pp. 1-101). New York: Willey.
- Torío, S., Peña, J.V. y Rodríguez, M.C. (2008). Estilos educativos parentales. Revisión bibliográfica y reformulación teórica. Universidad de Oviedo, Vol 20, (pp. 151-178). España.
