Eenzaamheid bij kinderen: oorzaken en gevolgen

Chronische eenzaamheid bij kinderen kan heel gevaarlijk zijn en er moet zo snel mogelijk een oplossing worden gezocht. Ontdek meer.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Mara Amor López.

Laatste update: 17 juni, 2023

Eenzaamheid bij kinderen kan veel gevaarlijker zijn dan we denken. We hebben allemaal sociale relaties nodig om in balans te zijn. Zonder deze contacten gaat onze geestelijke en lichamelijke gezondheid drastisch achteruit. Als een kind of volwassene zich eenzaam voelt, scheidt zijn lichaam een overmaat aan het stresshormoon af, en we weten al dat dit voor niemand goed is.

Eenzaamheid kan een ernstig probleem worden en de gezondheid van kinderen verslechteren. In dit opzicht vermindert het hun vermogen om te leren, hun geheugen en hun concentratie, terwijl het verdriet, gevoelens van isolatie en leedvermaak toeneemt. Deze overmatige stress kan zelfs problemen veroorzaken in de slagaders en het hart.

Zoals je ziet is je alleen voelen helemaal niet goed. Het is eerder heel gevaarlijk en we moeten voorkomen dat het onze kinderen overkomt. Om dit te doen is het belangrijk om op tijd te handelen en in te grijpen. In dit artikel vertellen we je meer over de oorzaken en gevolgen van eenzaamheid bij kinderen.

Wat kunnen de oorzaken zijn van eenzaamheid bij kinderen?

Eenzaamheid bij kinderen kan verschillende oorzaken hebben. Dit gevoel kan zich niet alleen voordoen in de schoolomgeving, maar ook om andere redenen. Laten we er een paar bekijken:

• Problemen en conflicterende relaties in het gezin en thuis.
• Het lijden onder de scheiding van ouders.
• Verlies van een vriend of vriendin omdat die naar een andere stad is verhuisd.
• Een overplaatsing of verhuizing van het kind naar een andere school of stad.
• Het verlies van een geliefde of huisdier.
• De dood van een belangrijk persoon of huisdier.
• Afwijzing door leeftijdsgenoten.
• Problemen met sociale contacten, omdat ze daarvoor de nodige vaardigheden missen.
• Problemen in de omgang door de persoonlijkheid van het kind (o.a.overmatige verlegenheid, angst, laag zelfbeeld, onzekerheid).
• Last van pesten door leeftijdgenoten.
• Afwijzing door hun vriendengroep.

Wat zijn de gevolgen van eenzaamheid bij kinderen?

Ieder van ons heeft zich wel eens eenzaam gevoeld, want dat is een normale situatie in verschillende omstandigheden. Het probleem verschijnt echter wanneer dit gevoel chronisch wordt, wat heel anders is dan het voelen bij een voorbijgaande gelegenheid. In het geval van kinderen, wanneer ze chronische of aanhoudende eenzaamheid hebben, kunnen er veel problemen om hen heen ontstaan.

De negatieve gevolgen kunnen onmiddellijk of op lange termijn zijn. Enkele daarvan kunnen de volgende zijn:

• Ontwikkeling van delinquent of antisociaal gedrag.
• Stoppen met school.
• Gebrek aan totale verbondenheid met hun leeftijdsgenoten.
• Ze voelen zich gemarginaliseerd en hun gedrag is op dit gevoel gebaseerd.
• Voortdurend stemmingswisselingen.
• Gevoelens van verdriet of angst.
• Constante verveling.
• Leerproblemen in de klas.
• Moeite met concentreren.
• Angst in de kindertijd.
• Gevoelens van eenzaamheid die hen uiteindelijk tot in de volwassenheid kunnen vergezellen.
• Gebrek aan vaardigheden die belangrijk zijn voor levenslange relaties.
• Problemen met het gevoel van eigenwaarde.
• Gevoelens van leegte.
• Mentale problemen zoals vervreemding.

Het observeren en beoordelen van het gedrag van kinderen

Het is belangrijk dat we kinderen zorgvuldig observeren om te zien welk type eenzaamheid ze ervaren, zodat we zo snel mogelijk een oplossing kunnen zoeken. Enkele factoren om rekening mee te houden zijn de volgende:

• Eenzaamheid bij het kind komt voortdurend voor.
• Ze tonen geen belangstelling voor hun omgeving.
• Ze zijn angstig, verlegen, verdrietig en onzeker over zichzelf.
• Ze hebben de nodige sociale vaardigheden om relaties te initiëren, maar weigeren die te gebruiken.
• Ouders geven hen vaak het gevoel een slachtoffer te zijn.

Bij het observeren en beoordelen van kinderen is het essentieel dat we ons bewust zijn van en gevoelig zijn voor hun persoonlijke mogelijkheden en voorkeuren. Men kan bijvoorbeeld denken dat een kleuter die alleen speelt meer risico loopt op sociale en cognitieve problemen op latere leeftijd. Er zijn echter veel kinderen in deze leeftijdsgroep die alleen of met niet-sociale activiteiten spelen en dit is voor hen geen probleem.

Daarom is het belangrijk dat de leerkracht hen in de loop van de tijd observeert. Op die manier kunnen ze hun interacties met andere leeftijdsgenoten zien, met hen praten over hun gevoelens, en hun gedragingen en reacties noteren om te concluderen of ze eenzaam of gelukkig zijn.

Observeer het gedrag van het kind

Zoals we hebben gezien kan eenzaamheid bij kinderen gevaarlijk zijn, maar alleen als het chronisch is en niet als het ad hoc voorkomt. Daarom is het belangrijk om het gedrag van het kind te observeren, zowel thuis als op school. Op die manier kun je vaststellen of dit gevoel iets bijkomstigs is door een gebeurtenis die heeft plaatsgevonden of dat het een groter probleem is.

Het gedrag van kinderen is een indicator van hun stemming en hoe ze zich voelen. Daarom is het essentieel om voortdurend te beoordelen of kinderen gelukkig zijn of juist ongeïnteresseerd, angstig of verdrietig. Deze evaluatie is de sleutel om zo snel mogelijk een oplossing te vinden, mocht er een probleem zijn. Ook is het belangrijk om zo nodig professionele hulp te zoeken.https://jebentmama.nl/gezondheid/psychologie/kindertijd-psychologie/wanneer-moet-je-naar-een-kinderpsycholoog/