De kangoeroemethode tijdens de eerste levensmaanden

De kangoeroemethode of huid-op-huid contact bevordert een wonderlijke eenheid tussen moeder en kind tijdens de eerste levensmaanden.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 24 september, 2022

De kangoeroemethode of huid-op-huid contact is een techniek die men vaak bij pasgeborenen toegepast, zodat deze eerste fysieke afdruk die zo vol warmte is het begin van de borstvoeding en de band tussen moeder en kind bevordert. Talrijke studies bevelen echter aan dat we deze methode tijdens de eerste levensmaanden voortdurend blijven beoefenen

Neonatologie-deskundigen noemen het kangoeroezorg (Engelse link). Het was in het begin van de jaren ’70 toen men in Bogotá, de hoofdstad van Colombia – een land met een ongelooflijk hoog sterftecijfer in die tijd – ontdekte dat iets eenvoudigs als een pasgeborene op de borst van zijn moeder leggen de overlevingskansen van zuigelingen aanzienlijk verhoogde. Vooral te vroeg geboren baby’s.

De kangoeroemethode verbeterde de hartslag, het ademhalingspatroon en de zuurstofverzadiging. De kangoeroemethode (genoemd naar hoe deze buideldieren hun jongen in hun buidels dragen) werkte. Het duurde dus niet lang of deze praktijk verspreidde zich naar verschillende ziekenhuizen in de Verenigde Staten, en daarna naar de rest van de wereld.

Nu is er één ding dat je in gedachten moet houden. Men heeft het altijd over de voordelen van huid-op-huid contact tijdens de eerste uren van het leven, en dat het een ongelooflijk geschikte techniek is voor premature baby’s. We mogen echter een interessant aspect niet vergeten: als we de ‘kangoeroemethode’ tijdens de eerste levensmaanden verlengen, bevorderen we de band met ons kind en zijn juiste rijping nog meer.

Hieronder bieden we je alle informatie die je nodig hebt over huid-op-huid contact tijdens de eerste levensmaanden.

Huid-op-huid contact, of de kangoeroemethode, om je pasgeborene te verwelkomen

Ze zeggen dat er niets zo mysterieus is als geboren worden. Als we even stilstaan om terug te kijken en proberen onze eigen geboorte te herinneren, beseffen we dat al die herinneringen allang gewist zijn. We herinneren het ons helemaal niet meer.

Er zijn echter veel neurologen en neonatologen die ons vertellen dat geboren worden iets heel traumatisch kan zijn. Het kan zelfs een stempel op ons drukken.

Alleen al het noemen van enkele ervaringen waaraan we bij de geboorte blootgesteld worden, doet ons begrijpen waarom sommige deskundigen de ernst van zo’n gebeurtenis beweren.

We verlaten een kalme en veilige omgeving om, soms abrupt, ontworteld te worden. Vervolgens beginnen verschillende handen ons te manipuleren, onze navelstreng door te knippen, en ons te wassen. Dit alles terwijl we ons afvragen waar we zijn. En waar is die moeder waar we tot een paar minuten geleden deel van uitmaakten?

Het eerste uur na de geboorte is heilig en behoort toe aan moeder en kind. Daarom is de kangoeroemethode een essentieel protocol dat alle ziekenhuizen zouden moeten toepassen:

Voordelen van de kangoeroemethode na de bevalling

• De overgang van het foetale leven naar de buitenwereld wordt bevorderd met meer harmonie en minder stress. Het is een warmer en liefdevoller welkom.

• Een van de grootste voordelen van huid-op-huid contact blijkt een betere zuurstofverzadiging en regulering van de lichaamstemperatuur van de baby te zijn.
• We mogen ook niet vergeten dat de negatieve effecten van de scheiding tussen moeder en kind zo verminderen. Deze heel gewone gebeurtenis produceert een hoge mate van stress in de hersenen van een kind, iets wat we kunnen vermijden met zo’n eenvoudige, wonderlijke en tegemoetkomende techniek als het huid-op-huid plaatsen van moeder en baby.
• Baby’s worden ook geboren met het instinctieve vermogen om de borst te vinden en zo borstvoeding te beginnen te krijgen. Huid-op-huid contact bevordert dit heel natuurlijke gedrag, iets waarmee de moeder moet beginnen zodra de baby geboren is.
• Zelfs als de bevalling via een keizersnede verliep, is het nog steeds nodig de kangoeroemethode te beoefenen. Nu weten we allemaal dat men dit in ziekenhuizen niet altijd in de praktijk brengt. Want na een keizersnede bijvoorbeel is het gebruikelijk dat de baby naar de kinderkamer gaat en de moeder gaat rusten. Dit is iets dat we moeten verbeteren, zolang de omstandigheden gunstig zijn.

Huid-op-huid gedurende de eerste levensmaand, ook met papa

De kracht van de warmte en de geur van de huid, van die warme nabijheid waarin twee harten tegelijk pompen, is met niets anders te vergelijken. Baby’s hebben niet alleen moedermelk of een fles nodig om in harmonie en geluk op te groeien. Voedsel is niet alles.

• Om normaal te groeien zijn nabijheid, strelingen en geborgenheid absoluut noodzakelijk. Een aanhankelijke omgeving is het ongelooflijkste hulpmiddel om de neuronale verbinding van de hersenen te bevorderen, die hun werkelijkheid opbouwen op basis van wat het voelt, wat het waarneemt, en wat de wereld het biedt.
• Dus waarom een kind onze huid ontnemen als dat is wat het het meest helpt om stress te reguleren en geborgenheid te verkrijgen? Borstvoeding zelf genereert al die verbondenheid en die uitzonderlijke band. Maar als een gezin dat wenst, kunnen we dat contact maandenlang verlengen.

Van huid-op-huid contact van mama of papa is bekend dat het de cognitieve vaardigheden en de emotionele rijpheid van een kind verbetert. Het is dus de moeite waard om dat te bevorderen door er onze partners of zelfs oudere broers en zussen bij te betrekken als dat mogelijk is. Waarom niet? Volg daarvoor gewoon deze routines.

Hoe breng je de kangoeroemethode in de praktijk tijdens de eerste levensmaanden

• Ontkleed je borst, waarbij je je hemd of bh uittrekt.
• De baby draagt zijn luier en, als je wilt, een mutsje.
• Leg het kind in een verticale positie op je en bedek het dan met een deken.
• Laat de baby rusten. Het is jouw tijd, het is hun tijd. Geniet van het hier nu en luister naar jullie ademhaling.
• 4 tot 5 uur per week zou in de meeste gevallen voldoende moeten zijn.

Aarzel dus niet om de huid-op-huid ervaring zo veel mogelijk uit te breiden als je wilt en als mogelijk is.