De placenta, navelstreng en de vruchtzak: het vitale ondersteuningssysteem voor je baby
De ontwikkeling van een baby in de baarmoeder is afhankelijk van een ondersteuningssysteem dat bestaat uit de placenta, de navelstreng en de vruchtzak. Dit systeem is er verantwoordelijk voor om de baby in leven te houden en zorgt ook voor de groei van de baby. Ieder deel van dit trio heeft een specifieke en onmisbare functie tijdens de zwangerschap.
Ook al is dit systeem iets dat alle baby’s gemeen hebben, zijn deze organen niet betrokken bij andere processen. Ze worden enkel gevormd als de zwangerschap zich begint te ontwikkelen. Alle drie van deze elementen worden exclusief gevormd om het leven van een groeiende foetus te ondersteunen.
Als de moeder een tweede kindje krijgt zal ze een nieuw ondersteuningssysteem voor die baby aanmaken. Als de moeder zwanger wordt van tweelingen of meerlingen, zullen ze alleen de placenta delen als het om een identieke tweeling gaat.
In de meeste gevallen van tweelingen of meerlingen heeft iedere baby echter zijn eigen vruchtzak en navelstreng. Alleen bij identieke tweelingen kunnen deze organen gedeeld worden.
De navelstreng, placenta en vruchtzak: wat zijn ze en waar dienen ze voor?
De placenta
De placenta is een orgaan dat aan de baarmoeder plakt en via de navelstreng met de baby in verbinding staat. De functie van de placenta is het leveren van de zwangerschapshormonen, bijvoorbeeld het humaan choriongonadotrofine (hCG). Het maakt ook progesteron en estrogeen aan.
Dit orgaan heeft de verantwoordelijkheid om de verbinding tussen de moeder en de baby te maken, voor wat betreft de bloedtoevoer. Het bloed dat door de foetus circuleert komt van de moeder, maar wordt bestuurd door de placenta. Dit bloed is het kanaal waardoor zuurstof en voedingsstoffen van de moeder naar de foetus gebracht worden.
“Voordat je verwekt was, wilde ik je al. Voordat je geboren werd, hield ik al van je. Voor dat je een uur oud was, kon ik al voor je sterven. Dit is het wonder van het leven.”
-Maureen Hawkins-
De baby’s afvalproducten worden ook door het bloed vervoerd. Deze twee producten mengen zich echter niet, dankzij de placenta.
Nadat de baby geboren is, stoot de placenta zich uit. Zijn werk is op dat moment voltooid. Dit proces van het uitstoten van de placenta heet ook wel ‘nageboorte’. Dit essentiële ondersteuningssysteem voor de foetus kan voor serieuze problemen bij de groeiende baby zorgen als het op enig moment tijdens het proces faalt.
Als je ongeboren baby in de baarmoeder ontwikkelt, wordt de druk op de placenta groter en kan het gebeuren dat er dan een bloeding of andere complicaties optreden.
De navelstreng
De navelstreng is de verbinding tussen de placenta en de baby. Zoals we al beschreven is de placenta een soort operatiecentrum tussen de moeder en de baby. De navelstreng is verantwoordelijk voor het overbrengen van de nodige informatie, als een soort brug.
Dit orgaan bestaat uit bloedvaten die bestaan uit een paar kleinere vaten en een grote ader. De twee kleinere bloedvaten zijn verantwoordelijk voor de transport van bloed naar de placenta, terwijl de ader het bloed terug naar de foetus brengt.
Een navelstreng kan tot wel 60 centimeter lang groeien. Het doel van deze lengte is om de baby meer bewegingsruimte te geven. Daarbij zorgt de samenstelling ervan dat het weerbaar is tegen mogelijke beschadigingen, die de bewegingen van de baby kunnen veroorzaken.
Tijdens de bevalling komt de navelstreng eruit, verbonden aan de baby en de placenta, niet aan de moeder. De navelstreng wordt doorgeknipt en het meeste ervan weggegooid. Het andere uiteinde valt vanzelf van de huid af en laat een naveltje achter.
De vruchtzak
De vruchtzak is een orgaan dat vol met vruchtwater zit. Zijn functie is om de foetus te herbergen tijdens de maanden van de zwangerschap. Het dient op een onmisbare manier als een schuilplaats, speelkamer en een thuis voor de baby. De baby ontwikkelt in de vruchtzak onder de omstandigheden die door de natuur zelf bepaald zijn.
De samenstelling van de vruchtzak is ideaal omdat het de zak laat zweven, terwijl het tegelijk voor mobiliteit en bescherming zorgt tegen gebeurtenissen van buitenaf.
De vruchtzak houdt een temperatuur van ongeveer 37,6 ºC om voor ideale omstandigheden voor de baby te zorgen. Om het effectiefst te zijn, moet de temperatuur in de vruchtzak iets boven de eigen temperatuur van de moeder liggen.
De hoeveelheid vloeistof in de vruchtzak wordt groter naar mate de baby ontwikkelt. Rond de tiende week van de zwangerschap is er ongeveer 30 ml vloeistof. Rond 36 weken zal de hoeveelheid opgelopen zijn tot ongeveer een liter.
Dit vloeistof verlaat het lichaam van de moeder niet voordat het tijd wordt om te bevallen. Het komt in feite net voor de baby eruit en dit is dan de eerste keer dat de baby zich buiten een vloeibare omgeving bevindt. De baby is dan nog steeds verbonden aan de placenta en de navelstreng, die nog steeds dienst doen als het vitale ondersteuningssysteem voor de baby.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Latarjet,M; Ruiz Liard, A. (2008). Anatomía humana. Editorial médica panamericana. 4ta edición. Tomo 2.
- Sadler, T. W. (2001). Embriología médica. Langman.
- Olaya-C, Mercedes. (2013). Comprendiendo el cordón umbilical. Revista latinoamericana de patología. 51. 200-5.
- Roa, I.; Smok S. C. & Prieto, G. R. Placenta; anatomía e histología comparada. Int. J. Morphol. 30 (4): 1490-1496, 2012.