Kan borstvoeding tandbederf veroorzaken?
Borstvoeding geven heeft veel voordelen voor moeder en kind. Veel vrouwen krijgen echter ten onrechte het advies hun kinderen vroegtijdig te spenen. Het argument is dat borstvoeding tandbederf kan veroorzaken en dat baby’s daarom gaatjes kunnen ontwikkelen als ze blijven voeden.
Deze overtuiging is echter onjuist. In feite maakt de complexiteit van de samenstelling van moedermelk dat deze biologische vloeistof beschermend is voor de mond en de aandoening voorkomt. In dit artikel vertellen we je alles wat je erover moet weten, zodat je je kind zonder zorgen borstvoeding kunt geven.
Hoe ontstaan gaatjes bij kinderen?
Gaatjes bij kinderen zijn een complexe ziekte die het kindergebit aantast. In deze gevallen verliezen de harde weefsels van melktanden hun mineralen en worden ze vernietigd. Bacteriën metaboliseren voedingssuikers en produceren zuren die de pH van de mond verlagen. Daarom is de zuurgraad van de mondomgeving verantwoordelijk voor de demineralisatie van de tanden.
Voor het optreden van de aandoening zijn verschillende voorwaarden nodig. Namelijk:
Aanwezigheid van tanden en kiezen
Gaatjes zijn een mogelijkheid zodra er tanden in de mond van de baby verschijnen.
Cariogene bacteriën
Voor het ontstaan van gaatjes moet de mond van het kind gekoloniseerd zijn door bacteriën die de ziekte kunnen veroorzaken, zoals Streptococcus mutans. Meestal zijn het de ouders die onbedoeld kiemen uit hun mondholte overbrengen naar de mond van hun kinderen.
Dieet
Koolhydraten, vooral eenvoudige suikers, dienen als substraat voor bacteriën in de mond. Sappen, snoep, frisdrank, gebak en sterk bewerkte voedingsmiddelen zijn de meest cariogene voedingsmiddelen.
Tijd
Het permanente karakter en de opeenhoping van bacteriën en voedselresten op het tandoppervlak gedurende lange perioden bevorderen de ontwikkeling van de ziekte. Onregelmatig tandenpoetsen of de consumptie van kleverig voedsel verhoogt het risico.
Individuele factoren
Sommige kinderen zijn vatbaarder voor gaatjes. Een lagere speekselproductie als gevolg van bepaalde ziekten of het gebruik van bepaalde medicijnen, glazuurdefecten en tandoppervlakken met een onregelmatige anatomie zijn enkele voorbeelden.
De eigenschappen van moedermelk in de mond van baby’s
De Wereldgezondheidsorganisatie beveelt exclusieve borstvoeding aan gedurende de eerste 6 maanden van het leven. Daarna moet het worden aangevuld met andere voeding tot de leeftijd van 2 jaar of tot de moeder en de baby dat wensen. Moedermelk is een vloeistof met een grote biologische complexiteit. Door de samenstelling en fysiologische werking ervan wordt dit voedsel niet als cariogeen beschouwd. Integendeel, we kunnen zeggen dat het de ontwikkeling van gaatjes voorkomt (Engelse link). Dit zijn enkele elementen van haar samenstelling die de mondgezondheid beïnvloeden:
- Afweerfactoren: sommige bestanddelen van melk, zoals immunoglobulinen en bepaalde enzymen, remmen de groei van bacteriën. Daarnaast concurreert de microbiota in moedermelk met ziekteverwekkende bacteriën in het lichaam en bereikt wat bekend staat als competitieve uitsluiting.
- Mineralen: calcium, fosfor en eiwitten zoals caseïne maken dat moedermelk de remineralisatie van tanden bevordert.
- Neutrale pH: arginine en ureum, aanwezig in moedermelk, bevorderen de verhoging van de speeksel-pH en voorkomen daardoor het verlies van mineralen van tandoppervlakken.
- Lactase enzym: synthetiseert lactose in de dunne darm. Dit betekent dat de bacteriën in de mond geen glucose hebben om te metaboliseren.
- Speekselafscheiding: dit is een natuurlijk verdedigingselement tegen gaatjes.
Het zuigmechanisme, een andere beschermende factor
Bij het nemen van melk uit de borst bevindt de tepel zich in het achterste deel van de mond. De melk wordt afgezet uit de buurt van de tanden, wat aanleiding geeft tot onmiddellijk doorslikken (Engelse link).
Dit gebeurt niet bij flesvoeding, want als de baby zuigt, valt de melk in het voorste deel van de mond en hoopt zich op rond de tanden. Tegelijkertijd, als de tepel niet actief door de baby wordt gezogen, stroomt de melk niet continu.
Het verband tussen borstvoeding en tandbederf bij kinderen
Volgens de Spaanse Vereniging voor Kindergeneeskunde (AEP – Spaanse link) is er geen wetenschappelijk bewijs dat aantoont dat borstvoeding tandbederf kan veroorzaken. In feite concluderen verschillende wetenschappelijke onderzoeken (Engelse link) dat dit type voeding geen risicofactor is voor het ontstaan van gaatjes.
Borstvoeding veroorzaakt geen gaatjes. Er zijn echter andere factoren verbonden aan zuigelingenvoeding die het ontstaan van de ziekte bij kinderen kunnen bevorderen:
Slechte tandhygiëne
Het ontbreken van tandenpoetsen, of onvoldoende of onregelmatig poetsen, bevordert de ophoping van bacteriën en voedselresten.
Aanvullende voeding
Wanneer halfvaste en vaste voeding in het dieet van de baby wordt opgenomen, begint er een grote beschikbaarheid van substraten voor bacteriën in de mond te ontstaan. Als dit voedsel eenvoudige suikers bevat, zoals die in snoep, snoep, ultrabewerkte voedingsmiddelen, sappen en frisdranken, is het risico veel groter.
Veelvuldige nachtelijke voeding
Gedurende de nacht is de speekselproductie lager. Dit vermindert de beschermende en reinigende werking van dit vocht. Als de baby ‘s nachts veel zuigt en de mond niet goed ontsmet is, neemt de kans op gaatjes toe.
Vroege overdracht van bacteriën
Praktijken als blazen op of proeven van het eten van de baby, het delen van gebruiksvoorwerpen, het schoonmaken van de fopspeen met speeksel, of het kussen van baby’s op de mond bevorderen de overdracht van ziekteverwekkende bacteriën. Dit risico is groter als de ouders actieve gaatjes hebben.
Onvoldoende blootstelling aan fluoride
Fluoride helpt het tandglazuur te versterken en gaatjes te voorkomen. Daarom moeten tandpasta’s met fluoride worden gebruikt bij het poetsen van kindertanden.
Gebrek aan goed advies
Veel ouders zijn zich niet bewust van het risico van gaatjes in het gebit van hun kinderen vanaf het moment dat ze in de mond verschijnen. Door al in het eerste levensjaar van de baby naar een kindertandarts te gaan, kunnen ze leren hoe ze de mond van hun kind gezond kunnen houden.
Borstvoeding zonder tandbederf is mogelijk
Zoals we je al vertelden, veroorzaakt borstvoeding op zichzelf geen tandbederf. Daarom is het risico dat je kleintje gaatjes ontwikkelt geen reden om je kind te spenen.
Je kunt je baby dus met een gerust hart borstvoeding geven, want je melk veroorzaakt geen schade aan de mond van je kind. Met borstvoeding en een goede mondhygiëne, regelmatige bezoeken aan de kindertandarts en een gezond aanvullend dieet zorg je voor de mondgezondheid van je baby.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Jones, C. A. (2020). Physiology of Normal Swallow. Multidisciplinary Management of Pediatric Voice and Swallowing Disorders, 135-142.
- Walton, J., & Silva, P. (2018). Physiology of swallowing. Surgery (Oxford), 36(10), 529-534.
- Nunes, A. M. M., Alves, C. M. C., Borba de Araujo, F., Ortiz, T. M. L., Ribeiro, M. R. C., Silva, A. A. M. D., & Ribeiro, C. C. C. (2012). Association between prolonged breast‐feeding and early childhood caries: a hierarchical approach. Community dentistry and oral epidemiology, 40(6), 542-549.
- Lactancia materna y caries. Comité de Lactancia Materna de la Asociación Española de Pediatría (AEP).
- Palmer, B. (2000). Breastfeeding and infant caries: no connection. ABM News and Views, 6(4), 27-31.
- Kramer, M. S., Vanilovich, I., Matush, L., Bogdanovich, N., Zhang, X., Shishko, G., … & Platt, R. W. (2007). The effect of prolonged and exclusive breast-feeding on dental caries in early school-age children. Caries Research, 41(6), 484-488.
- Ramírez, M. A. M., Hernández, A. G., Muñoz, E. E. H., Hernández, H. I., & Flores, R. R. (2020). Lactancia materna y caries de la infancia temprana. Revista de Odontopediatría Latinoamericana, 6(2), 90-98.
- Roca, E. C., Llorente, M. C., Vicente, G. S., & Díaz, L. R. (2020). Factores de riesgos en la génesis de la caries dental en edad temprana y efectos de la lactancia materna. Revista Cubana de Estomatología, 57(2).
