Een koortslip tijdens de zwangerschap: wat je moet weten

Een koortslip tijdens de zwangerschap kan gevolgen hebben voor de baby. We vertellen je alles wat je moet weten om complicaties te voorkomen.

Een koortslip tijdens de zwangerschap kan erg vervelend en pijnlijk zijn en ze kunnen ook steeds vaker voorkomen. Gelukkig heeft deze infectie in de mond van de zwangere vrouw meestal geen invloed op de ontwikkeling of groei van de baby in de baarmoeder. Toch is het belangrijk om voor en na de geboorte een reeks voorzorgsmaatregelen te nemen. Dit om besmetting van de pasgeborene te voorkomen. We vertellen je alles wat je moet weten.

Wat is herpes?

Herpes is een mucocutane infectie die veroorzaakt wordt door het herpes simplex virus (HSV) van elk type. In het algemeen veroorzaakt HSV-1 een koortslip, terwijl HSV-2 genitale herpes veroorzaakt.

Na de eerste infectie blijft het virus in een latente toestand binnen de lokale neuronen. Maar onder bepaalde omstandigheden, zoals een afname van de afweer, ontkiemt het opnieuw en veroorzaakt het dezelfde verwondingen op dezelfde plaatsen.

Als je nog nooit een koortslip hebt gehad, kun je het alleen krijgen door direct contact met de lichaamsvloeistoffen van iemand die drager is van het virus. De meest voorkomende besmettingswegen zijn de volgende:

• Zoenen.
• Gedeelde gebruiksvoorwerpen, make-up, of voedsel.
• Orale seks.

Het herpesvirus (Engelse link) is erg besmettelijk. Het tast meestal de baby in de baarmoeder niet aan. Het kan echter onder bepaalde omstandigheden tijdens de bevalling aan de baby worden doorgegeven.

In het algemeen bereikt het besmettingsstadium zijn hoogtepunt wanneer zich een korstje over de laesies vormt. Op dat moment beginnen ze te genezen. Het virus gaat dan over in een sluimertoestand.

Verschijnselen van een koortslip tijdens de zwangerschap

Als de koortslip al op de huid verschenen is, wijst dit erop dat het virus in het lichaam aanwezig is (in een latente toestand). Het kan dan opnieuw opduiken in situaties van stress of hormonale veranderingen. Ongeveer 50% van de bevolking loopt het op vóór de leeftijd van 6 jaar.

In het algemeen is een koortslip een plaatselijke infectie die de neiging heeft zich te manifesteren in een of ander gebied rond de mond. De natuurlijke geschiedenis van de ziekte kan samengevat worden met de volgende stadia:

• Prodroom: Voordat de blaasjes verschijnen, is er jeuk, een branderig gevoel en tintelingen op de plaats van de infectie.
• Actieve infectie: Binnen een paar uur verschijnen kleine, boeketvormige blaasjes op het vermiljoen van de lip of op de mondhoek. Ze kunnen een sereuze vloeistof afvoeren, die virusdeeltjes bevat.
• Resolutie: Na 15 dagen verdwijnen de blaasjes en vormen zich korstjes die er vanzelf afvallen.

De gevolgen van de aanwezigheid van een koortslip voor de zich ontwikkelende baby

Bij een terugkerende uitbraak van een koortslip (dat wil zeggen dat de infectie niet voor het eerst tijdens de zwangerschap wordt opgelopen) is het waarschijnlijk dat er geen gevolgen zijn voor de groei van de baby. Omdat het om een plaatselijke infectie gaat, passeert het virus in het algemeen de placenta niet. Het bereikt de baby dus ook niet.

Als het virus daarentegen voor het eerst tijdens de zwangerschap wordt opgelopen, is de situatie heel anders. Het lichaam van de moeder heeft nog geen antilichamen tegen deze besmettelijke stof aangemaakt. Dan is het wel mogelijk de foetus te besmetten.

Herpes bij de geboorte opgelopen (of congenitale herpes) is een potentieel ernstige ziekte. Het risico om die op te lopen is groter als de moeder het virus in het derde trimester van de zwangerschap oploopt. Vooral de genitale variant. Want bij de bevalling kan de baby besmet worden door direct contact met het besmette slijmvlies.

De preventie en behandeling van een koortslip tijdens de zwangerschap

De meest gebruikelijke behandeling van een koortslip is een zonder recept verkrijgbare topische crème, bestaande uit een antiviraal geneesmiddel. In het algemeen is een koortslip meer een last voor de zwangere vrouw dan een gevaar voor de zich ontwikkelende baby.

Als de koortslip in het derde trimester van de zwangerschap optreedt, of als het virus in deze periode voor het eerst wordt opgelopen, zal de arts bepaalde behandelingen moeten voorschrijven. Die kunnen zelfs wijzen op een keizersnede.

De zwangere vrouw die het virus in het laatste stadium van de zwangerschap heeft opgelopen, kan overdracht en besmetting naar haar baby echter voorkomen door de volgende maatregelen:

• Zorg voor goed handen wassen als een van de belangrijkste hygiënische maatregelen.
• Voer maandelijks of tweewekelijks serologische controles uit (Engelse link).
• Neem na de bevalling uiterste zorg en hygiënische maatregelen.

Is een keizersnede aan te bevelen bij herpes?

De indicatie van de arts om dit soort bevalling uit te voeren hangt af van het precieze moment waarop de infectie optrad (Engelse link).

• Als de moeder HSV opliep vóór de zwangerschap of vóór het derde trimester en geen symptomen heeft, kan ze op natuurlijke wijze bevallen. Aangenomen wordt namelijk dat ze voldoende tijd heeft gehad om antilichamen te ontwikkelen. Die geeft ze vervolgens door aan de baby.
• Als de zwangere vrouw daarentegen voor het eerst symptomen vertoont in het stadium vlak voor de bevalling, moet een keizersnede worden uitgevoerd.

Het belang van het herkennen van symptomen tijdens de zwangerschap

Kortom, het is heel gewoon dat vrouwen tijdens de zwangerschap een koortslip krijgen. Zelfs als ze die al lang niet meer hebben gehad.

Maar het is belangrijk het gedrag van dit virus en zijn overdrachtswijze te kennen en te leren kennen om te voorkomen dat je per ongeluk een infectie oploopt die de baby kan treffen.